De invloed van zwangerschap op CD8 cel subsets in vrouwen.

Tijdens de zwangerschap treedt een intrigerend immunologisch proces op; een
voor de moeder gedeeltelijk lichaamsvreemde foetus wordt door het maternale
immuunsysteem getolereerd. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een
orgaantransplantatie, waar immunosuppressieve medicatie noodzakelijk is. Het
niet aanpassen van het maternale immuunsysteem tijdens de zwangerschap is
geassocieerd met zwangerschapscomplicaties zoals pre-eclampsie, herhaalde
miskramen en verminderde vruchtbaarheid.

Hoewel verschillende maternale immunologische aanpassingen leiden tot
tolerantie van de foetus, zijn de precieze mechanismen nog niet bekend. Kennis
hierover kan wellicht leiden tot een beter begrip van complicaties van de
zwangerschap en tot therapieën om deze te voorkomen. Afhankelijk van de
zwangerschapsduur variëren de hoeveelheden macrofagen, NK cellen, B- en
T-cellen. Voornamelijk een specifieke categorie van CD4+ T cellen, de
zogenaamde regulatoire T cellen, lijkt een belangrijke rol te spelen in de
maternale tolerantie van de foetus.

De incidenties van immuun gerelateerde zwangerschapsaandoeningen zijn hoger in
de eerste zwangerschap in vergelijking met eventuele daarop volgende. Dit zou
het gevolg kunnen zijn van een soort van priming van een eerste zwangerschap,
welke ervoor zorgt dat het maternale immuunsysteem bij een volgende
zwangerschap sneller en beter gereguleerd kan worden. Interessant genoeg blijkt
uit proefdier en humaan onderzoek inderdaad dat er een effect van voorgaande
zwangerschappen op het maternale immuunsysteem is, en dat bijvoorbeeld muizen
in een tweede zwangerschap beter beschermd zijn tegen geïnduceerde abortus dan
in een eerste zwangerschap.

De meeste literatuur over T cellen in de zwangerschap gaat over CD4+ T cellen.
De rol van CD8 cellen in de zwangerschap is niet precies bekend, maar krijgt
sinds kort veel aandacht. CD8 cellen hebben een belangrijke rol in de
cytotoxische immuun reactie, en herkennen lichaamsvreemde MHC klasse I
moleculen. Alhoewel er geen klassieke MHC klasse I moleculen zijn op de
placentaire cellen, brengen deze cellen wel niet klassieke HLA moleculen tot
expressie welke ook door CD8 cellen herkend (kunnen) worden. CD8 cellen kunnen
evenals CD4 cellen ingedeeld worden in verschillende soort cellen gebaseerd op
hun fenotype; naieve, effector, geheugen, en regulatoire CD8 cellen. De
preciese rol die deze CD8 cell subsets in de zwangerschap hebben is niet
bekend. Evenmin is bekend in hoeverre deze cellen bijdragen aan de veranderde
respons bij een volgende zwangerschap.

Het doel van deze studie is om de invloed van de zwangerschap op CD8 cel
subsets te analyseren. Er zal worden gekeken naar verschillen in aantallen van
deze subsets tussen zwangeren en niet zwangeren, en tevens tussen vrouwen welke
nog nooit zwanger zijn geweest en vrouwen met tenminste één voldragen
zwangerschap.

Doel van dit onderzoek is om de invloed van (een voorgaande) zwangerschap op
CD8 cellen en CD8 cell subsets in het perifere bloed te bepalen.

Deze studie is een observationele studie. De gehaltes van CD8 cellen, CD8 cel
subsets, en monocyten zullen worden geanalyseerd in perifeer bloed van 3
verschillende proefpersoon groepen. Namelijk: eerste trimester eerste
zwangerschappen (n=15), niet zwangeren die nog nooit zwanger zijn geweest
(n=15), niet zwangeren die tenminste 6 maanden na een ongecompliceerde
zwangerschap zijn (n=15).

Bij deze vrouwen zal eenmalig een venapunctie gedaan worden / een extra buisje
bloed worden afgenomen bij een al geplande venapunctie. Vervolgens zal dit
bloed geanalyseerd worden middels aankleuring met antilichamen tegen CD8
cellen, CD8 cel subsets, en monocyten met behulp van flow cytometrie.

De belasting en risico's bij de patienten en controles zijn minimaal. Bij
controles en zwangeren zal eenmaal een buisje bloed worden afgenomen. Bij de
controles zal dit een extra bloedafname betekenen, met de daarbij behorende
(minimale) risico's.
Bij de zwangeren zal bij een standaardbloedafname moment een extra buisje bloed
worden afgenomen. Er is dus geen risico verhoging bij de zwangeren aangezien
hier al bloed afgenomen wordt.