Individuele titratie van de orale steroid dosering bij ernstig astma door dagelijkse thuismetingen van uitgeademde stikstofoxide

Het meten van stikstofoxide in de uitademingslucht is een nieuwe manier om de
mate van astmatische ontsteking in de luchtwegen te kunnen meten. Bij miild tot
matig astma is het monitoren van stikstofoxide in de uitademingslucht met
succes toegepast om de dosis inhalatiecorticosteroiden te optimaliseren. In een
pilot-onderzoek in het Leids Universitair Medisch Centrum bij patienten met
ernstig astma is deze methode eveneens successvol gebleken om de dosis orale
corticosteroiden naar een minimum te verlagen en in enkele gevallen zelfs
volledig te staken.

Het doel van het onderzoek is het verminderen van het orale corticosteroid
(OCS) gebruik bij patiënten met ernstig astma, zonder dat dit nadelige gevolgen
heeft voor de astma controle, om daarmee de incidentie van steroïd geïnduceerde
bijwerkingen te verlagen, en de kwaliteit van leven (QoL) te verbeteren.
Het onderzoek heeft de volgende specifieke vraagstellingen:
1. Draagt meting van uitgeademde stikstof (FENO) ertoe bij dat de dosis OCS bij
patiënten met ernstig astma verlaagd kan worden naar de laagst mogelijke
effectieve dosis, zodat de totale steroïdconsumptie bij deze patiënten afneemt?
2. Kan dit laatste bereikt worden zonder nadelige gevolgen voor de astma
controle en de astma-gerelateerde kwaliteit van leven (AQLQ)?

Een prospectieve, gerandomiseerde, parallelle multicenter trial. Na
randomisatie in 2 groepen vindt dosisaanpassing van OCS plaats ofwel op de
gebruikelijke wijze tijdens het maandelijks bezoek aan de longarts
(controlegroep), ofwel op basis van FENO metingen thuis (FENO-groep). Patiënten
vullen thuis dagboekjes in en meten dagelijks longfunctie met een
handspirometer. Patiënten in de FENO groep meten bovendien dagelijks FENO met
een draagbare FENO analyser. Eenmaal per week vullen de patiënten een astma
controle vragenlijst (ACQ) in. Alle gegevens worden per SMS of internet
geregistreerd. Patiënten in de FENO groep krijgen elektronische instructies om
de dosis aan te passen. Alle patiënten worden 6 maanden lang vervolgd.

zie onderzoeksopzet

De belasting voor de patient bedraagt
1. dagelijks invullen van klachtendagboekje, medicatiegebruik en meten van de
longfunctie met een draagbaar electronisch metertje (bij elkaar 10 minuten).
Wekelijks invullen van een astma-controle vragenlijst (10 minuten). De gegevens
per SMS of e-mail verzenden naar een centrale computer.

2. Maandelijkse bezoeken aan de longarts (controlebezoek van 15 minuten)

3. Driemaandelijks invullen van 3 vragenlijsten (15 minuten)

Het gezondheidsrisico voor de patient is door deze interventie niet toegenomen,
eerder afgenomen