Uit het beenmerg afkomstige mesenchymale stamcellen voor de behandeling van afstoting na niertransplantatie

Niertransplantatie heeft het overleven en de kwaliteit van leven van patiënten
met eind-stadium nierfalen aanzienlijk verbeterd. Ondanks dramatische
verbeteringen op de korte termijn overleving, is het lange termijn overleven
van nier transplantaten weinig verbeterd in de laatste decennia. Het is
duidelijk geworden dat subklinische rejectie (SCR) (tubulitis in het biopt
zonder stijging van het kreatinine) in het nierbiopt al vroeg na
niertransplantatie een belangrijk risikofactor is voor verlies van het orgaan
op lange termijn. Immuunsuppressiva zijn inadequaat gebleken voor de
behandeling van SCR en hebben een hoog bijwerkingsprofiel. Er is dus sterke
behoefte aan nieuwe therapeutische opties met minimale bijwerkingen.

In de afgelopen jaren is het duidelijk geworden dat uit het beenmerg afkostige
mesenchymale stamcellen (MSC) een krachtig immuunmodulatoir effect hebben. MSCs
zijn pluripotente cellen die kunnen differentiëren in verschillende
mesenchymale weefsels, waaronder voorlopers van fibroblasten, osteoblasten,
adipocyten en chondrocyten. MSCs hebben een krachtig immuunsuppressief effect
op T en B cellen in vitro en in diermodellen van chronische ontsteking. Van
belang is dat er gunstige resultaten gvonden zijn in patiënten met steroid
resistente acute en chronische Graft-versus-Host-Disease (GvHD. Onze hypothese
is dat transfusie met MSCs eveneens in niertransplantatie patiënten met een
hoog risiko op chronisch transplantaat falen, namelijk patiënten met SCR in het
biopt, een nieuw behandeloptie zou kunnen zijn, met minder bijwerkingen dan de
huidige immuunsuppressiva.

Primair:
De veiligheid en haalbaarheid van autologe mesenchymale stamceltherapie in
HLA-DR gemismatchte patiënten met SCR in het nierbiopt 4 weken na
niertransplantatie onderzoeken.

Secundair:
1. De histologische veranderingen voor en na MSC behandeling bepalen.
2. De incidentie van late acute rejectie in het biopt na de behandeling bepalen.
3. De nierfunctie voor en na behandeling bepalen.
4. De immunologische functies van T cellen (verkregen van perifeer bloed)
bestuderen voor en na behandeling.

Open label, niet gerandomiseerde, niet geblindeerde, prospectieve, klinische
fase Ib studie.

MSC infusie: tweemaal een dosering van 1-2 miljoen MSCs per kilogram lichaamsgewicht, intraveneus, 7 dagen apart.

Patienten met SCR in het nierbiopt na niertransplantatie hebben een verhoogde
kans op transplantaatfalen. SCR komt voor bij ±70% van de ontvangers van een
levende volledig HLA-DR gemismatchte (+2HLA-DR mismatches) nier. Huidige
behandelopties hebben een hoog bijwerkingsprofiel en is er behoefte aan nieuwe
behandelstrategieen om het orgaan zo lang mogelijk te behouden. De uitkomsten
van onderzoek naar MSCs als behandeling van GvHD in het LUMC zijn veelbelovend.
Vooralsnog zijn geen bijwerkingen opgetreden als gevolg van MSC toediening.
Gezien deze goede resultaten, de goede resultaten bij diermodellen met
afstoting na transplantatie en de beperkte kans op bijwerkingen denken wij dat
deelname aan dit onderzoek voor de proefpersonen gerechtvaardigd is. Bovendien
dragen huidige immuunsupressiva aanzienlijk toe aan de posttransplantatie
morbiditeit en mortaliteit op korte en lange termijn en is er behoefte aan een
nieuw therapeutisch regiem met minder bijwerkingen om het
transplantaatoverleven te verlengen.