1. het bepalen van de verschillen in de effecten van voedselstimuli op de activatie van hersenregionen die betrokken zijn bij energiebalans en beloning tussen chronische vrouwelijke AN patienten, herstelde vrouwelijke AN patienten en gezondeā¦
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Eetlust- en algemene voedingsstoornissen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
1. Hersenactivatie geassocieerd met het verwerken van voedselstimuli
2. Serumconcentraties van hormonen betrokken bij energiebalans (o.a. leptine,
Ghrelin en PYY)
3. Maten voor cognitief functioneren, zoals gemeten met behulp van de Wisconsin
Card Sorting Test en de Iowa Gambling Task.
Secundaire uitkomstmaten
1. VAS-score subjectief ervaren zin in eten
2. VAS-score subjectief ervaren spanning / angstigheid
3. Inname bij de test maaltijd (kJ)
Achtergrond van het onderzoek
Anorexia Nervosa (AN) is een zeer ernstige psychiatrische aandoening die wordt
gekarakteriseerd door obsessief gedrag met betrekking tot, onder andere,
voedsel en lichaamsgewicht. Ondanks de aanwezigheid van sterke fysiologische
processen die voedselinname stimuleren, kunnen AN patienten een restrictief
eetpatroon handhaven. Om te kunnen begrijpen hoe deze ambivalentie jegens
voedsel kan bestaan bij een AN patient, is het belangrijk te weten wat de
verschillen zijn in het functioneren van systemen die eetgedrag beinvloeden bij
chronische AN patienten en gezonde vrouwen. Verder is het van belang te
onderzoeken hoe deze systemen functioneren bij vrouwen hersteld van AN.
De regulatie van eetgedrag wordt aangestuurd door enkele nauwverbonden systemen
in de hersenen, namelijk het homeostatische (aangestuurd door perifere
hormonen) en het hedonische systeem (dat beloningswaarde aan stimuli toekent).
Deze twee systemen samen zorgen voor honger of zin in voedsel, maar worden
gemoduleerd door het cognitieve controle systeem, wat de beslissing om te eten
of niet verder bepaald.
Het eetgedrag van AN patienten wordt doorgaans bestudeerd door 1 van deze
systemen te onderzoeken. Aangezien deze studies nog geen goede verklaring
hebben kunnen geven voor de ambivalentie jegens voedsel die bij AN patienten
bestaat, wordt in deze studie naar de integratie van deze 3 systemen gekeken.
Doel van het onderzoek
1. het bepalen van de verschillen in de effecten van voedselstimuli op de
activatie van hersenregionen die betrokken zijn bij energiebalans en beloning
tussen chronische vrouwelijke AN patienten, herstelde vrouwelijke AN patienten
en gezonde vrouwen
2. het bepalen van de correlatie tussen hormoonspiegels en de bovengenoemde
hersenresponsen in de drie groepen
3. het bepalen van de correlatie tussen maten van cognitief functioneren en de
bovengenoemde hersenresponsen in de drie groepen
Onderzoeksopzet
Het betreft een cross-sectionele observationele studie.
Het onderzoek bestaat uit een eenmalige bloedafname waaruit perifere hormonen
bepaald worden, het uitvoeren van een functionele MRI, waarbij subjecten
gevraagd wordt naar afbeeldingen van etenswaren / voorwerpen te kijken en het
meten van cognitief functioneren middels een tweetal tests die
beslisvaardigheid onderzoeken. Op de dag van het onderzoek zullen ook nog
enkele demografische gegevens bepaald worden (lengte, gewicht en
vetpercentage).
Onderzoeksproduct en/of interventie
MRI tijdens het bekijken van afbeeldingen van voedsel.
Inschatting van belasting en risico
Voor het garanderen van een goede selectie van proefpersonen, worden na het
geven van informed consent, enkele vragenlijsten opgestuurd om te screenen op
eetstoornissen en overige psychiatrische aandoeningen.
Vanaf 22.00 uur de avond voorafgaand aan de studiedag wordt de proefpersonen
gevraagd te vasten (geen voedsel/dranken behalve water). Op de studiedag worden
de proefpersonen gemeten en gewogen en wordt eenmaal bloed afgenomen.
Vervolgens worden de proefpersonen gevraagd plaats te nemen in een MRI scanner
en worden een structurele MRI scan en een perfusie scan gemaakt. Daarna wordt
de proefpersonen gevraagd naar afbeeldingen van etenswaren en van voorwerpen te
kijken terwijl er een functionele MRI gemaakt wordt. Voor en na het aanbieden
van blokken van de verschillende stimuli scoren proefpersonen op een visueel
analoog schaal (VAS) in hoeverre zij zich gespannen voelen en in hoeverre zij
zin hebben om te eten. Dit paradigma is elders eerder gebruikt bij vrouwen met
eetstoornissen en is als niet belastend ervaren.
Na afloop van de MRI scan wordt de proefpersonen een ontbijt aangeboden in de
vorm van sandwiches, er wordt geen verplichting opgelegd over de hoeveelheid te
eten voedsel.
Nadat de proefpersonenen ontbeten hebben wordt hen verzocht achter een computer
plaats te nemen om een tweetal taken, in de vorm van kaartspelen, uit te voeren
om het cognitief functioneren in kaart te brengen. Deze taken worden veelvuldig
gebruikt bij vrouwen met eetstoornissen en worden niet als belastend ervaren,
eerder als plezierig.
Het afnemen van bloed brengt geen grote risico's met zich mee, maar kan als
onprettig ervaren worden.
Ondanks het voorafgaand screenen op claustrofobie, kunnen proefpersonen
claustrofobie-achtige klachten ervaren tijdens het scannen, hoewel dit zeer
zelden voorkomt bij mensen die vrijwillig (zonder direct medische noodzaak)
gescand worden.
Samenvattend is de belasting laag en zijn de risico's zijn verwaarloosbaar.
Algemeen / deelnemers
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
Nederland
Wetenschappers
Heidelberglaan 100
3584 CX Utrecht
Nederland
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Rechtshandigheid.
Groep gezonde vrouwen: normaal gewicht (BMI 18,5-25 kg/m2) en normale menstruele cyclus.
Groep herstelde AN patienten: gewichtsherstel gedurende > 1 jaar en herstelde menstruele cyclus, BMI > 17.5 kg/m2
Groep chronische AN patienten: BMI < 17.5 kg/m2. Diagnose AN gedurende langer dan 2 jaar.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- MRI-contra-indicaties: Claustrofobie; Metaal in het lichaam voor zover onverenigbaar met MRI; hoofdtrauma in de voorgeschiedenis
- Alcoholconsumptie > 28 eenheden per week.
- Drugsgebruik
- Roken
- (Metabole) aandoeningen die de uitkomst van de studie zouden kunnen verstoren.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL28258.041.09 |