Gebaseerd op de wetenschappelijke achtergrond en kennis zoals boven is uiteengezet, wordt deze proof-of-mechanism studie uitgevoerd om te bepalen of PET beeldvorming met behulp van [18F]DPA-714 in staat is om de hersenen van patienten met de…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Geestelijke achterstandsstoornissen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Primaire onderzoeksvariabelen voor gezonde vrijwilligers en patienten met de
waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer voor PET scans van de hersenen:
- Standaard quantificatie variabelen voor elke ROI/VOI afgeleidt uit 3D PET
beeldvorming en modeling, in het bijzonder distributievolume (DV) en binding
potential (BP), gebruik makende van verschillende methodes van modeling
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire onderzoeksvariabelen voor gezonde vrijwilligers en patienten met de
waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer voor PET scans van de hersenen:
- SUV waardes voor elke ROI/VOI op meerdere tijdspunten wanneer een maximaal
onderscheid tussen Alzheimer patienten en gezonde vrijwilligers aanwezig is.
- Visuele analyse/beoordeling van uptake: De mate van uptake in diverse
hersengebieden zal worden gescoord op een drie-punten schaal.
- Classificatie van PET scans in cohorten (waarschijnlijke vorm van de ziekte
van Alzheimer, gezonde vrijwilligers) door evaluatie van een vooraf bepaald
scoringssysteem gebaseerd op visuele analyse en beoordeling van de PET scans
van de hersenen.
De volgende pharmacokinetische variabelen worden alleen voor patienten met de
waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer en gezonde vrijwilligers voor
PET scans van de hersenen bepaald:
- Concentratie van 18F-radioactiviteit (bestaande uit alle 18F-gelabelde
stoffen) en van niet-gemetaboliseerd [18F]DPA-714 in arterieel bloed, en de
pharmacokinetische parameters: Cmax (KBq/L en %ID/g); tmax (h); AUC(0-tlast)
(KBq*h/L, %ID*h/L).
- Arteriele plasma-concentratie van niet-gemetaboliseerd DPA-714 (de som van
[18F]DPA-714 en [19F]DPA-714), in pmol/L en de pharmacokinetische parameters:
(Cmax (pmol/L); Cmax/D (1/L); tmax (h); AUC(0-tlast) (pmol*h/L); AUC(0-tlast)/D
(h/L); AUC (pmol*h/L); AUC/D (h/L); CL (L/h), Vss (L); Vz (L); t1/2 (h); MRT
(h).
Dosimetrie data wordt alleen bepaald bij gezonde vrijwilligers voor whole-body
imaging:
- Whole body biodistributie in % geinjecteerd dosis in de tijd en
stralingsdosimetrie schattingen (in mGy/MBq) en effectieve dosis (ED) (in
mSv/MBq) per weefsel/orgaan van [18F]DPA-714
- Veneus bloed- en plasma-concentratie van totaal 18F-radioactiviteit
uitgedrukt in KBq/L en %ID/g.
- Urine: via de nier uitgescheiden totale radioactiviteit (18F) tijdens elke
verzamelperiode en tijdens de hele observatieperiode, uitgedrukt in MBq/L en %
van radioactieve dosis
Veiligheidvariabelen:
- Adverse events
- Lichamelijk onderzoek
- Vital signs (bloeddruk, pols), en lichaamstemperatuur
- 12-lead ECG
- Laboratorium bepalingen in veneus bloed en urine monsters
- Medicatiegebruik
- Zwangerschaps tests (uitsluitend voor vrouwen die zwanger kunnen worden)
Achtergrond van het onderzoek
De PBR is de perifere bindingsplaats voor diazepam. Een toename van PBR is
aangetoond in post-mortem studies van de hersenen van patienten met de ziekte
van Alzheimer, multipele sclerose, ziekte van Parkinson en andere
neurodegeneratieve ziekten. Dergelijke consistente observaties van toename van
PBR in geactiveerde microglia bij diverse hersenziekten suggereren dat
gelabelde PBR drug ligands een waardevolle techniek voor beeldvorming van
neuroinflammatie kunnen zijn. Geactiveerde microglia zijn aangetoond in nauwe
samenhang met seniele plaques die beta-amyloid (Abeta) eiwitten bevatten in
post-mortem studies van hersenen van Alzheimer patienten. De hypothese luidt
dat eenmaal neuroinflammatie is begonnen, er een vicieuze cirkel ontstaat die
uiteindelijk in een chronische fase belandt waarbij het ziekteproces niet meer
gestopt kan worden.
Klinische PET studies zijn uitgevoerd met behulp van de tracer [C-11]PK11195,
welke is gebaseerd op binding met de PBR, in een aantal zieken, inclusief de
ziekte van Alzheimer. Significant verminderde uptake en een verhoogde binding
potential kon worden aangetoond in Alzheimer patienten vergeleken met normale
(controle) hersenen in de frontale, temporale en parietale hersendelen. Echter,
de uptake van [C-11]PK11195 was over het algemeen laag. Het ligand [F-18]DPA714
is waarschijnlijk beter met betrekking tot bindingsaffiniteit en hersenuptake
en zou daardoor betere beeldvorming moeten opleveren. Bovendien is deze tracer
gelabeled met 18F, hetgeen commerciele mogelijkheden biedt.
Doel van het onderzoek
Gebaseerd op de wetenschappelijke achtergrond en kennis zoals boven is
uiteengezet, wordt deze proof-of-mechanism studie uitgevoerd om te bepalen of
PET beeldvorming met behulp van [18F]DPA-714 in staat is om de hersenen van
patienten met de waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer te
onderscheiden van de hersenen van gezonde vrijwilligers
Verder zal de veiligheid van [18F]DPA-714 worden onderzocht. Bovendien zal
dosimetrie met behulp van whole-body PET scans worden bepaald.
Onderzoeksopzet
Een open-label, niet-gerandomiseerde, multicenter studie. De studie zal
volledig poliklinisch plaatsvinden. Proefpersonen zullen een PET scan van de
hersenen of van het gehele lichaam krijgen. Proefpersonen die een PET scan van
de hersnen zullen krijgen, zullen bovendien een MRI scan van de hersenen
krijgen voorafgaand aan de PET scan
Inschatting van belasting en risico
Proefpersonen worden van tevoren uitgebreidt medisch gekeurd (inclusief
neuropsychologisch onderzoek en MRI). Het onderzoek zelf duurt 1 dag. Enkele
dagen later vindt een nakeuring plaats.
De risico's voor de proefpersonen hangt samen met het inbrengen van de
arteriele canule en venapuncties. Tijdens de keuring voor de studie kunnen
klinisch significante afwijkingen worden geconstateerd. Proefpersonen weten dat
zij van eventuele afwijkingen op de hoogte zullen worden gebracht.
De onderszoeksstof wordt in tracerhoeveelheden toegediend, waardoor er weinig
adverse events te verwachten zijn.
De stralingsbelasting blijft ruimschoots binnen de voorschriften voor dit soort
onderzoek.
Algemeen / deelnemers
Zernikedreef 10
2333 CL Leiden
NL
Wetenschappers
Zernikedreef 10
2333 CL Leiden
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Inclusiecriteria voor Alzheimer Patienten , Gezonde vrijwlligers voor PET scans van de hersenen en whole body imaging
1. Deelnemers moeten in staat zijn de informatie over het doel en de uitvoering van de studie te begrijpen, moeten in staat zijn to een volledig en schriftelijk informed consent, en het informed consent gelezen en ondertekend hebben.
2. Mannen of vrouwen met leeftijd >= 50 jaar.
3. Vrouwen die zwanger kunnen worden, dienen:
- Acceptabele vorm van anticonceptie te gebruiken (abstineren, intrauterine
contraceptive device [IUCD oftewel "spiraaltje"], condooms, orale anticonceptie, of een andere adequate barriere anticoneptie)
- barriere anticonceptie dient tegelijk met een zaaddodend middel te gebruiken
- Een negatieve zwangerschapstest (beta-HCG) te hebben
Voor vrouwen ouder dan 60 jaar of vrouwen na de menopauze zal de mogelijkheid tot zwangerschap bepaald worden via anamnese (laatste spontane bloeding minstens 1 jaar voor toediening van de radiotracer of hysterectomie of een bilaterale oophorectomie minstens 3 maanden voor toediening van de radiotracer).;Aanvullende inclusiecriteria voor gezonde vrijwilligers voor PET scans van de hersenen
1. Adequate gehoor en gezichtsvermogen ter voltooing van het neuropsychologisch onderzoek.
2. MMSE score hoger dan 28
3. CDR score van nul (0)
4. Bevestiging door middel van een ander neuropsychologische test dat de vrijwilliger geen tekenen van cognitieve achteruitgang of dementie heeft (bijv. resultaten zijn binnen een interval van een standaarddeviatie van het gemiddelde [gemiddelde en standaarddeviatie aangepast aan leeftijd en opleiding]);Aanvullende inclusiecriteria for patienten met de waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer
1. Adequate gehoor en gezichtsvermogen ter voltooing van het neuropsychologisch onderzoek.
2. Patient voldoet aan de DSM-IV en NINCDS-ADRDA criteria voor de waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer (cognitive gebreken zoals geheugenverlies en stoornissen in minstens een ander cognitief domein [aphasia, apraxia, agnosia or executive dysfunction]).
3. Patient heeft milde tot matige dementie :
- met een dementie score van meer dan 20 op de Mini-Mental Status Examination (MMSE)
- met een Clinical Dementia Rating score van 1 of 2 (CDR)
4. Patient heeft de volgende tests ondergaan:
- Neurologisch onderzoek
- Psychometrisch onderzoek
- MRI van de hersenen
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Exclusiecriteria: gezonde vrijwilligers voor PET scans van de hersenen en whole body imaging en patienten met de waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer
1. Elke ziekte of aandoening of medicatiegebruik die lichaamsfuncties op een significante wijze beinvloeden en zou kunnen resulteren in excessieve accumulatie, verminderd metabolisme, toegenomen excretie van de radiotracer, of het uitvoeren van de studie of de interpretatie van de resultaten zou kunnen hinderen.
2. Aanwezige instabiele medische aandoening (bijv. instabiele angina, myocard infarct of coronaire revascularizatie in de voorgaande 12 maanden, hartfalen, chronisch nierfalen, chronische leverziekten, ernstige longziekten, bloedziekten, slecht gecontrolleerde diabetes, chronische infectie)
3. aanwezige systemische autoimmuunziekte of klinisch relevante systemische ontstekingsziekte.
4. Voorgeschiedenis van kanker of aanwezige kanker, inclusief hersentumoren.
5. Voorgeschiedenis of aanwezige alcohol- or drugmisbruik/afhankelijkheid of vermoeden op alcohol- or drugmisbruik/afhankelijkheid.
6. Voorgeschiedenis van anaphylactoide of anaphylactische reacties op allergenen, inclusief geneesmiddelen en contrastmiddelen.
7. Zwangerschap of borstvoeding.
8. Voorgeschiedenis van significante (beroepsmatige) blootstelling aan ioniserende straling of toepassing van radioactieve middelen of ioniserende straling voor diagnostische doeleinden of behandeling in het afgelopen jaar volgens de voorschriften van huidige richtlijnen, of wiens (beroepsmatige) blootstelling aan radioactiviteit is gemonitored of (alleen in Netherland) toepassing van radioactieve middelen of ioniserende straling tijdens een onderzoek/studie in het jaar voorafgaand aan de PET scan
9. Haematologische of biochemische parameters buiten de normale range en die worden beschouwd als klinisch significant door de onderzoeker, in het bijzonder de aanwezigheid van hepatitis B virus surface antigen (HBsAg), hepatitis C virus antibodies (anti-HCV) of human immune deficiency virus antibodies (anti-HIV). Kleine afwijkingen in lab parameters die niet worden beschouwd als klinisch significant door de arts met betrekking tot veiligheid of interpretatie van studie resultaten worden niet als een exclusiecriterium gerekend.
10. Klinische relevante bevindingen in het 12 lead ECG bij de beoordeling door de arts.
11. Donatie of bloed binnen 4 weken (12 weken voor alleen Finland) of plasmaferese binnen 2 weken voor toediening van de radiotracer.
12. Criteria die, naar de mening van de onderzoeker, deelname in de weg staan wegens wetenschappelijke redenen, voor redenen betreffende compliance, of voor redenen betreffende de veiligheid van de proefpersoon.
13. Proefpersoon is hechtenis op bevel van een autoriteit of een rechtbank.
14. Exclusie perioden van andere studies of gelijktijdige deelname aan andere klinische studies of voorgaande deelname aan toediening van radiotracer in deze studie.
15. Nauwe binding met het onderzoekscentrum (bijv. familielid van de onderzoeker), of afhankelijk persoon (bijv. werknemer of student van het onderzoekscentrum).;Aanvullende exclusiecriteria voor alleen gezonde vrijwilligers voor PET scans van de hersenen en patienten met de waarschijnlijke vorm van de ziekte van Alzheimer
1. Bewijs voor, voorgeschiedenis van, of bevindingen bij beeldvorming paasend bij een neurologische ziekte (Alzheimer patienten: behalve de ziekte van Alzheimer, inclusief andere dementieen) of psychiatrische aandoeningen, inclusief bijv. hersenchirurgie, intracraniele bloedingen, beroerte/cerebrovasculaire ziekten, epilepsie, ontstekings- or infectieuze ziekten, ernstige depressie, suicide pogingen or aanwezige zelfmoord gedachten.
2. Bevindingen op de MRI scan van de hersenen wijzend op beroerte en/of gegeneraliseerde cerebrovasculaire ziekte, bijv., de ARWMC scale met een white matter lesion score meer dan 2 en een basal ganglia score meer dan 1.
3. Allen*s test wijzend op afname in arteriele perfusion van de hand welke de perfusie tijdens de arterial bloedafnames zou kunnen hinderen
4. Gebruik van geneesmiddelen met een bekend significant effect op het CNS zoals NSAIDs (binnen 24 uur), aspirine (binnen 12 uur), of benzodiazepines, corticosteroiden, vinpocetine, vincamine en andere eburnamine derivativen, binnen 5 maal de halfwaarde tijd van het desbetreffende geneesmiddel voor toediening van de radiotracer.
5. Proefpersonen bij wie magnetic resonance imaging (MRI) is gecontraindiceerd of toediening van contrastmiddelen (voor rontgen foro's of MRI) of radiopharmaceutica binnen 48 uur of 5 maal de halfwaarde tijd voorafgaand aan toediening van de radiotracer heeft plaatsgevonden of wanneer toediening van een dergelijk middel is gepland tijdens de observatieperiode.;Aanvullende exclusiecriteria alleen voor gezonde vrijwilligers voor PET scans van de hersenen
1. Klinisch significante afwijkingen bij het lichamelijk onderzoek.
2. Psotieve familieanamnese voor de ziekte van Alzheimer in eerste of tweedegraads familieleden.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
EudraCT | EUCTR2009-009358-26-NL |
CCMO | NL28662.029.09 |