Waar in de hersenen ligt het gevoel van zelf-causatie? Een studie in mensen met schizofrenie en gezonde vrijwilligers

Het ervaring van zelf-causatie, oftewel het gevoel dat je zelf verantwoordelik
bent voor je eigen acties en de uitkomsten hiervan, is fundamenteel voor hoe
mensen elkaar en de wereld waarnemen. Recent onderzoek suggereert dat er twee
routes zijn naar de ervaring van zelf-causatie: 1) een bewuste route welke
gebruik maakt van de de intentie om een specifieke uitkomst te bewerkstelligen
en 2) een onbewuste route waarbij het gevoel van zelf-causatie volgt op het
alvast activeren van de kennis over de uitkomst buiten ons bewustzijn om
(gestuurd door sublimale priming). In beide gevallen hebben mensen de ervaring
van zelf-causatie over hun gedrag wanneer de representatie van de uitkomst die
vlak voor het uitvoeren van de actie geprimed is overeenkomst met de werkelijke
uitkomst.
Tot op heden heeft onderzoek zich met name bezig gehouden met de cognitieve
processen die ten grondslag liggen aan bewuste en onbewuste effecten op het
gevoel van zelf-causatie in gezonde mensen. Ecchter, de anatomische substraten
van het proces om auteurschap toe te schrijven aan jezelf is onduidelijk. In
het huidige voorstel focussen we op de structurele en functionele neuronale
correlaten van de bewuste en onbewuste processen die ten grondslag liggen aan
het gevoel van zelf-causatie in het gezonde brein en in het brein van patienten
met schizofrenie. Schizofrenie is een psychiatrische aandoening die sterk
geassocieerd wordt met een aangedaan gevoel van zelf-causatie.

1. Verschillen de effecten van bewuste en onbewuste priming op het gevoel van
zelf-causatie tussen patienten met schizofrenie en gezonde vrijwilligers?
2. Wat zijn de functionele en structurele neuronale substraten die ten
grondslag liggen aan de bewuste en onbewuste priming effecten op zelf-causatie
bij gezonde vrijwilligers?

case-control opzet waarin patienten met schizofrenie vergeleken worden met
gematchte gezonde vrijwilligers

Subjecten zullen een magnetische resonantie imaging (MRI) sessie van ongeveer
60 minuten ondergaan. MRI is een niet invasieve techniek, dus er is geen
noodzaak tot speciale voorbereiding van het subject. Er zijn geen risico's
verbonden aan het ondergaan van een MRI scan en de data wordt enkel gebruik
voor wetenschappelijke doeleinden. Echter, indien er sprake is van cerebrale
pathologie en medisch handelen noodzakelijk is zal de deelnemer hiervan op de
hoogte gebracht worden.

Deelname aan de studie heeft geen directe voordelen voor de deelnemers. Op de
langere termijn zal een toename van ons inzicht in de etiologie en
pathofysiologie van psychiatrische aandoeningen in het algemeen en schizofrenie
in het byzonder bijdragen aan het verbeteren van diagnostiek, vroeg-detectie en
het voorspellen van de ziekte uitkomst.