Vooronderzoek naar de veiligheid en werkzaamheid van neurostimulatie van de cholinerge anti-inflammatoire reactieweg door implanting van een actieve nervusvagusstimulator bij patiënten met reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een gewrichtsaantastende ziekte die ongeveer 1% van de
populatie treft. Het zorgt voor pijn en beperkingen van de fysieke activiteit
en werk. RA kan bij onvoldoende controle over de ontsteking leiden tot
blijvende schade aan gewrichten. In de afgelopen jaren hebben de ontwikkeling
van diverse "biological response modifiers" gezorgd voor een grote vooruitgang
in beloop en prognose van de ziekte. Desalniettemin is er een blijvende
behoefte aangezien de huidige behandelingen significante risico's en kosten met
zich meebrengen.

De Choliergic Anti-inflammatory Pathway (CAP) is een belangrijke fysiologische
regulator van ontsteking. Er is een grote hoeveelheid preklinisch bewijs dat
activiatie van deze CAP (door elektronische stimulatie van de nervus vagus) een
geschikte en effectieve manier is om pathologische systemische ontsteking te
reduceren en zo een nieuwe aanpak in RA behandeling zou kunnen inhouden.

Doel van dit onderzoek is een eerste test van deze hypothese.

het effect van de NCAP op de klinische tekenen en symptomen van RA gemeten met
een DAS 28.

effectiviteit: ACR response criteria/ Eular response en remissie criteria,
gezondheid en kwaliteit van leven (euro-Qol 5D), biomarkers van ontsteking in
bloed, gewrichtsontsteking in synoviaal weefsel

open label, multicenter

implantatie van een nervus vagus stimulator, waarna (na een herstel periode) onder controle van een ECG wordt deze afgesteld, dan thuis dagelijks gedurende 60 seconde de nervus vagus stimuleren (door proefpersoon zelf) eventueel voor aanvang en 42 dagen na start stimulatie een artroscopie voor het verkrijgen van synoviaal weefsel

Chirurgische plaatsing van het apparaat
De chirurgische plaatsing van het apparaat (*inplanting* genaamd) kan schade
veroorzaken aan de nervus vagus, die normaal gezien mettertijd herstelt, maar
in zeldzame gevallen blijvend is. De belangrijkste symptomen van schade aan de
nervus vagus zijn heesheid of andere veranderingen aan de stem, ademhaling of
het slikken omdat sommige zenuwen die naar de keelspieren gaan van de nervus
vagus afkomstig zijn. In zeldzame gevallen worden tijdens de ingreep voor de
plaatsing van het apparaat andere spieren, bloedvaten of weefsel in die
omgeving beschadigd. Infecties kunnen zich ook voordoen na de plaatsing van het
apparaat. Deze kunnen gewoonlijk behandeld worden met antibiotica maar in
sommige zeldzame gevallen moet het apparaat verwijderd worden. In zeldzame
gevallen, kan er zich ook, wanneer het apparaat wordt gecontroleerd op het
ogenblik van de inplanting, een aanzienlijke vertraging van het hartritme
voordoen. Dit wordt op de voet gecontroleerd en zo nodig behandeld.

Chirurgische verwijdering van het apparaat
Aan het einde van de studie kan het apparaat blijven zitten en gedeactiveerd
worden zodat het geen elektrische stimulatie meer levert. Het is ook mogelijk
dat het apparaat verwijderd moet worden als het ontstoken geraakt en de
ontsteking niet reageert op antibiotica, of als het apparaat slecht
functioneert op een wijze die voor de proefpersoon gevaarlijk kan zijn. De
hierboven weergegeven verwikkelingen die zich kunnen voordoen bij de
chirurgische inplanting, kunnen zich ook voordien tijdens de verwijdering.
Aangezien de vorming van littekenweefsel rond de onderdelen van het apparaat
tijd nodig heeft, is er een groter risico op verwikkelingen tijdens de
verwijdering van het apparaat, dan tijdens de implanting.

De meest voorkomende gedocumenteerde bijwerkingen bij patiënten die het
apparaat lieten inplanten voor behandeling van epilepsie of depressie zijn
symptomen van de keel zoals heesheid, verandering van stem, keelpijn en
moeilijkheden bij het slikken alsook kortademigheid, misselijkheid en
indigestie. Bij deze patiënten kwamen deze symptomen meestal enkel voor als het
apparaat daadwerkelijk elektrische stimulatie leverde.
Andere niet zo vaak voorkomende bijwerkingen zijn:
* vertraging of wijziging van het hartritme,
* vorming van littekenweefsel of infecties van weefsel rond het ingeplante
apparaat,
* achteruitgang van bepaalde long- en ademhalingsaandoeningen zoals astma,
chronische obstructieve longziekten en slaapapneu bij patiënten die reeds leden
aan deze aandoeningen op het ogenblik dat het apparaat werd ingeplant.
* Het apparaat zelf kan van plaats veranderen na de ingreep en dit kan de
nervus vagus, andere zenuwen, bloedvaten of andere structuren van het lichaam
beschadigen.
* Het apparaat of elk onderdeel ervan kan stuk gaan en dus niet de juiste
stimulatie leveren