Het trainen van positieve verwachtingen van gezondheid: verbale suggesties en imaginatie

De mogelijke relevantie van verwachtingen met betrekking tot behandeluitkomsten
voor de effectiviteit van medische interventies is slechts zelden onderzocht.
Dit is verrassend, gezien verwachtingseffecten een sterke invloed kunnen hebben
op bijvoorbeeld ervaren pijn (bijv. Price et al., 1999). Het induceren of
versterken van positieve verwachtingen kan dus gezien worden als een
veelbelovende methode om lichamelijke symptomen effectiever te behandelen.
Eerder onderzoek toont dat het induceren van positieve verwachtingen van
symptoomreductie, bijvoorbeeld pijnreductie, door middel van verbale suggesties
een mogelijk succesvolle methode is om lichamelijke symptomen, zoals pijn, te
verminderen (bijv. Vase et al., 2001; Van Laarhoven et al., 2011). Echter, deze
effecten worden niet consistent gevonden (bijv. Colloca et al., 2008). Een
andere methode is om algemene positieve verwachtingen te versterken door middel
van imaginatie, zoals in de Best Possible Self oefening (King, 2001) waarin
mensen schrijven en imagineren over hun best mogelijke zelf. Deze oefening is
eerder succesvol gebleken in het vergroten van positieve verwachtingen (Peters
et al., 2010) en in het verminderen van sensitiviteit voor pijn (Hanssen et
al., in voorbereiding). Op dit moment echter, zijn de effecten van zowel de
verbale suggesties als de imaginatie oefening op meerdere lichamelijke
symptomen tegelijk nog niet onderzocht. Ook zijn de effecten van beide methoden
nog niet eerder met elkaar vergeleken.

Ons primaire doel is om de effecten van de twee verwachtingseffecten (verbale
suggesties met betrekking tot een ineffectief middel en een imaginatie
oefening) op zelfgerapporteerde gevoeligheid voor lichamelijke sensaties van
pijn, jeuk en lichamelijke vermoeidheid te onderzoeken. Daarnaast, worden de
effecten van deze manipulaties op het autonome en endocriene systeem gemeten en
wordt de rol van specifieke individuele karakteristieken (bijv. algemene
verwachtingen) onderzocht. De resultaten van dit onderzoek kunnen mogelijk
bijdragen aan de ontwikkeling van innovatieve therapeutische methoden met als
doel om de effectiviteit van verschillende medische behandelingen voor
lichamelijke symptomen te vergroten, door verwachtingen te beïnvloeden.

Verwachtingen worden geïnduceerd door middel van verbale suggesties met
betrekking tot een ineffectief middel (positief versus neutraal) en/of een
imaginatie oefening (positief versus neutraal). Een 2x2 factorieel design wordt
toegepast, waarbij deelnemers willekeurig ingedeeld worden in 1 van 4
condities. Deelnemers in conditie 1 zullen positieve verbale suggesties
ontvangen over het middel, waarna ze een neutrale imaginatie oefening doen
(Positieve Verbale Suggestie Conditie). Deelnemers in conditie 2 zullen
neutrale verbale suggesties ontvangen, waarna ze een positieve imaginatie
oefening doen (Positieve Imaginatie Conditie). Deelnemers in conditie 3 zullen
zowel positieve verbale suggesties ontvangen, als ook een positieve imaginatie
oefening doen (Combinatie Conditie). Proefpersonen in conditie 4 zullen zowel
neutrale verbale suggesties ontvangen, als ook een neutrale imaginatieoefening
doen (Controle Conditie). Ervaringen van pijn, jeuk en vermoeidheid zullen
vervolgens worden geïnduceerd door middel van kortdurende stimuli welke eerder
gevalideerd zijn door onze onderzoeksgroep en welke zowel veilig zijn als niet
belastend (koud water test voor het induceren van pijn, histamine iontophoresis
en elektrische stimulatie voor het induceren van jeuk, en de Åstrand fietstest
voor het induceren van vermoeidheid). Deelnemers geven de intensiteit en
vervelendheid van de sensaties aan op visual analogue scales. De autonomische
hartslag respons, de autonomische speeksel alpha amylase respons en de
endocriene speeksel cortisol respons zullen op een niet invasieve methode
gemeten worden.

Verwachtingseffecten zullen worden geïnduceerd door middel van (1) positieve versus neutrale verbale suggesties (dat het effectief is voor 95% versus 5% van de gebruikers) van de werking van een middel dat, buiten het weten van de deelnemers om, ineffectief is, en (2) een positieve versus neutrale imaginatie opdracht waarbij mensen zich een best mogelijke toekomstige gezondheid of doorsnee dag inbeelden.

Deelnemers zullen via internet een aantal vragenlijsten invullen om relevante
individuele karakteristieken te meten (30 minuten). Deelnemers zullen dan een
bezoek brengen aan de afdeling Medische Psychologie van het Universitair
Medisch Centrum St Radboud voor ongeveer 2.5 uur. Verbale suggesties en de
imaginatie oefening worden gegeven. Het gebruikte middel is inert, i.e., het
bevat geen actieve ingrediënten. De stimuli die gebruikt worden om pijn, jeuk
en vermoeidheid te induceren zijn gevalideerd door onze groep en zijn zowel
veilig als niet belastend. De autonomische en endocriene responsen worden op
niet invasieve wijze gemeten. Er zijn geen risico*s verbonden aan deelname aan
deze studie.