De werkrelatie met multi-probleemgezinnen en de invloed van gehechtheid van behandelaren

Het werken met multi-probleemgezinnen met complexe (psychiatrische)
problematiek vraagt een andersoortig denken van hulpverleners en therapeuten.
Ghesquière (1993) duidt de interactie tussen het gezin en de hulpverlener aan
als de kern van het probleem in het werken met multi-probleemgezinnen. Juist
bij dergelijke gezinnen is het extra belangrijk om een goede werkrelatie op te
bouwen (Zoon & Berg-Le Clercq, 2013). Onderzoek naar de werkrelatie met
gezinnen is tot nu toe onderbelicht, evenals onderzoek naar de wederkerigheid
in de relatie tussen hulpverleners en het gezin (Guzder e.a., 2011).

Binnen een klinische populatie van multi-probleemgezinnen zal onderzoek worden
verricht naar de kwaliteit van de werkrelatie, de perceptie van het gezin op de
werkrelatie, de rol van gehechtheidsrepresentaties van de behandelaars en
behandeluitkomsten. De beoogde doelgroep, multi-probleemgezinnen, betreft een
specifieke groep van volwassenen en jeugdigen die te maken hebben met
psychiatrische problemen en vastlopen in hun gezinsfunctioneren. Dit onderzoek
zal de rol van de gehechtheidrepresentatie van de behandelaar in de
totstandkoming en het beloop van de werkrelatie in kaart brengen en wat dit
betekent voor de behandeluitkomsten.

De gezinspsychiatrische afdelingen van Yulius (Barendrecht) en GGZ Drenthe
(Beilen) voeren gezamenlijk dit onderzoek uit. Op 4 meetmomenten (T0-T3) zullen
met een aantal vragenlijsten verschillende factoren worden gemeten bij
multi-probleemgezinnen, namelijk hechtingsstijlen, de mate van
opvoedingsbelasting, de mate van ouderlijke psychopathologie, algemeen
gezinsfunctioneren, psychopathologie van de kinderen, en het ervaren gevoel van
invloed van ouders. Daarnaast worden gehechtheidsrepresentaties en
hechtingsstijlen gemeten bij behandelaren. Tussen T0 (intake) en T1 (na het
adviesgesprek) vindt een behandeling plaats die met name gericht is op
procesdiagnostiek, waarbij er tussen intake en advies een behandelrelatie met
een systeemtherapeut wordt gevormd. Tussen T1 en T2 vindt gedurende 6-16 weken
specifieke intensieve behandeling plaats, zogenoemde *treatment as usual*.
Hierbij worden er drie behandelvormen aangeboden binnen de
praktijkinstellingen, te weten: Poliklinische behandeling, Gezinsdagbehandeling
(GDB) of klinische opnamen. Welke behandeling gevolgd gaat worden wordt niet
beïnvloed door het huidige onderzoek, maar is afhankelijk van de behandelaar en
keuze van de gezinnen. De beoogde behandeluitkomsten zijn: het bereiken van een
toegenomen gevoel van invloed, afname van psychopathologie bij alle
gezinsleden, afname van de ervaren opvoedingsbelasting, verbetering van het
gezinsfunctioneren en doelrealisatie. Binnen de twee jaar van de looptijd van
dit project wordt ernaar gestreefd om 80 gezinnen te includeren voor dit
onderzoek.

Per ouder zal de gemiddelde tijdsinvestering gering zijn, namelijk 40 minuten
per meting (T0-T3). Daarnaast neemt de monitoring van de werkrelatie (middels
de SRS) per keer 5 minuten in beslag.

Per kind zal de monitoring van de werkrelatie (middels de SRS) per keer 5
minuten in beslag.

Per jongere zal de monitoring van de werkrelatie (middels de SRS) per keer 5
minuten in beslag. Daarnaast is de tijdsinvestering van de jongere 10 minuten
per meting (T0-T4) voor de afname van de SDQ.

Per behandelaar is de tijdsinvestering eenmalig 20 minuten voor het bepalen van
de gehechtheidsrepresentatie (interview). Tevens vult de behandelaar een korte
algemene vragenlijst in (5 minuten) en eenmalig de RSQ (5 minuten).

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname, voor niemand.