Effect van toediening van eenmalige dosis Histidine-Tryptophane-Ketoglutaraat (HTK) cardioplegie oplossing op serum natrium concentratie, osmolariteit en zuur-base evenwicht.

De introductie van cardiopulmonale bypass (CPB) in de jaren 50 heeft het
mogelijk gemaakt om hartoperaties uit te voeren onder cardiaal arrest door
middel van toediening van cardioplegie oplossing. Cardioplegie oplossingen
verbeteren de ischemische tolerantie en verminderen reperfusieschade, doordat
myocardiale energie reserves behouden blijven en osmotische schommelingen en
schommelingen in de electroliethuishouding voorkomen worden.
Histidine-tryptofaan-ketoglucoraat (HTK) en St. Thomas' cardioplegie
oplossingen worden standaard gebruikt voor de meeste cardiothoracale procedures
in het Catharina ziekenhuis Eindhoven. De gekozen cardioplegie oplossing hangt
af van de tijdsduur van de specifieke cardiothoracale procedure. Patiënten die
een cardiothoracale procedure ondergaan met een geschatte aortaklemtijd van
meer dan 120 minuten zullen een eenmalige dosis HTK cardioplegie oplossing
krijgen toegediend. Het betreft in dit geval onder andere triple klep
chirurgie, dubbel klep chirurgie gecombineerd met bypass chirurgie en
aortaboogchirurgie. Patiënten die alleen bypass chirurgie of single klep
chirurgie ondergaan, krijgen St. Thomas cardioplegie toegediend, aangezien de
aortaklemtijd korter dan 120 minuten zal zijn.

Cardioplegie met HTK oplossing voor cardiaal arrest wordt veelvuldig toegepast
en wordt bij meer dan 700.000 gevallen van open hartchirurgie beschreven. HTK
cardioplegie is eenvoudig te gebruiken, wordt toegediend als eenmalige dosis en
geeft voldoende myocardiale protectie gedurende meer dan twee uur cardiaal
arrest. Om deze reden is een eenmalige cardioplegie dosering een aantrekkelijke
optie bij meer complexe cardiochirurgische procedures, daar hernieuwde
toediening de technische flow van de operatie kan verstoren.
Echter, HTK cardioplegie is hyponatriemisch (15 mmol/l) vergeleken met een
gemiddelde serum natrium concentratie (140 mmol/l) en zou kunnen leiden tot
ernstige hyponatriemie indien toegediend in hoog volume. Snelle ontwikkeling
van hyponatriemie kan leiden tot cerebrale zwelling met als ernstig gevolg
herseninklemming en zelfs overlijden. Behandeling van een acute hyponatriemie
is in dit geval echter niet eenduidig, aangezien HTK cardioplegie licht
hypertoon is (310 mosmol/kg). Toediening van deze oplossing zou daartoe kunnen
leiden tot isotone hyponatriemie, waarbij snelle correctie van de serumnatrium
concentratie gevaarlijk is, aangezien hiermee een hyperosmolaire status
geïnduceerd wordt met cerebrale krimp tot gevolg.

Naast een studie van Lindner en collega's uit 2012, is de serum
natriumconcentratie nooit eerder gecorreleerd aan de serum osmolariteit. In de
hier genoemde studie werd de osmolariteit slechts bij 7 van de 25 patiënten
gemeten. Deze studie toonde isotoniciteit ten tijde van acute hyponatriemie
aan. Echter, een grotere patiëntengroep is nodig om te bevestigen dat
toediening van HTK cardioplegie inderdaad leidt tot isotone hyponatriemie en
geen correctie behoeft.

In deze observationele studie trachten we meer inzicht te verkrijgen in de
biochemische verstoringen (natriumconcentratie, zuur-base evenwicht en
osmolariteit) die bij de cardiochirurgische patiënt in ons ziekenhuis ontstaan
in de alledaagse praktijk. Serum osmolariteit is geen standaard laboratorium
meting in de perioperatieve setting en data van eerdere studies zijn schaars.
We streven naar verbetering van onze dagelijkse perioperatieve kwaliteit van
zorg.

Analyseren van serum natrium concentratie, osmolariteit en arterieel bloedgas
op verschillende tijdstippen voor en na toediening van HTK oplossing, ten
behoeve van het inzichtelijk maken van de impact op deze biochemische
parameters en het verbeteren van onze dagelijkse praktijkvoering in de
behandeling van hyponatriemie na toediening van HTK cardioplegie.
Daarnaast, het analyseren van de bovengenoemde parameters in tijd na toediening
van St. Thomas' cardioplegie oplossing. Het is niet onze bedoeling om HTK en St
Thomas' resultaten een op een te vergelijken, maar om meer inzicht te
verkrijgen in de consequenties van onze dagelijkse praktijkvoering.

Monocenter, prospectief, observationele studie.

Bloedafnames worden gedaan via een arteriële canule, welke standaard geplaatst
wordt bij de anesthesiologische inleiding voor een cardiochirurgische ingreep.
Deelname aan het onderzoek leidt hiertoe voor de patiënt niet tot een additief
risico.
Multipele bloedafnames kunnen leiden tot anemie. De benodigde volumina zijn
echter klein, het aantal afnames is beperkt en de biochemische bepalingen
kunnen grotendeels gedaan worden uit dezelfde bloedafnames als voor het routine
postoperatieve Intensive Care laboratorium onderzoek. Maximale volume van
bloedafname is 25 ml extra bloed per patient voor het gehele onderzoek. Het
risico op een nadelig gezondheidseffect voor de patiënt verwaarloosbaar klein.