Onderzoek naar de variatie in immuunrespons na BCG vaccinatie: een systeembiologische benadering

Het Bacillus Calmette-Guérin (BCG) vaccin beschermt niet alleen tegen infecties
met Mycobacterium tuberculosis and Mycobacterium leprae, maar biedt ook
bescherming tegen een groot aantal niet mycobacteriële infecties. De
niet-specifieke effecten van BCG leiden onder andere tot een verminderde
mortaliteit onder kinderen, met name vanwege het lagere risico op sepsis,
respiratoire infecties en koorts. Dit effect van BCG is hoogstwaarschijnlijk
het gevolg van een epigenetisch gemedieerde, niet specifieke modulatie van het
aangeboren immuunsysteem waardoor de cytokine productie door monocyten na BCG
vaccinatie is verhoogd. Dit proces wordt ook wel *getrainde immuniteit*
genoemd. De factoren die van invloed zijn op de individuele immuun respons na
BCG zijn echter nog grotendeels onbekend. Een beter begrip van de
determinanten die de mate van individuele getrainde immuniteit na BCG bepalen
is een belangrijke stap om vaccins te optimaliseren en nieuwe vaccins te
ontwikkelen.

Het ophelderen van de gastheer- en omgevingsfactoren die van invloed zijn op de
mate van individuele getrainde immuniteit na BCG vaccinatie middels een
systeembiologische benadering.

Het interventie onderzoek zal worden uitgevoerd in het Radboudumc. 300 gezonde
en volwassen vrijwilligers (gelijk aantal vrouwen en mannen) zal gevaccineerd
worden met het BCG vaccin. Op drie tijdstippen (voor vaccinatie en na twee
weken en drie maanden na vaccinatie) zal bloed worden afgenomen. Daarnaast zal
op al deze drie tijdstippen materiaal worden verzameld voor microbioom analyse
en zullen de proefpersonen een vragenlijst invullen.

BCG vaccin.

Het BCG vaccin is het meest gebruikte vaccin ter wereld en is een zeer veilig
vaccin gebleken. De risico's zijn verwaarloosbaar. De meest voorkomende
bijwerking is een lokale huidreactie op de plek van vaccinatie, deze reactie
kent een mild en zelflimiterend beloop. Minder vaak kan er sprake zijn van
koorts en hoofdpijn na vaccinatie, ook deze klachten verlopen mild en gaan
vanzelf over. Een lokale blauwe plek kan ontstaan op de plek van bloedafname.
Om dit te voorkomen zal venapunctie alleen door ervaren medewerkers worden
uitgevoerd.
Behalve de beschermende effecten van het BCG vaccin tegen infectie met
Mycobacterium tuberculosis en Mycobacterium leprae, is er geen direct voordeel
voor de proefpersonen. Resultaten uit deze studie tonen echter mogelijk nieuwe
mechanismen aan die tot de niet-specifieke effecten van vaccinatie leiden. Deze
kennis is van belang om vaccinatie strategieën te optimaliseren.
Vrijwilligers komen in totaal drie keer langs voor een bezoek, waarbij zij
tevens een vragenlijst invullen en materiaal voor microbioom analyse inleveren.