[18F]Fluoride PET-CT beeldvorming voor het aantonen en monitoren van botformatie bij spondylartritis.

Een van de keurmerken voor ziekteactiviteit in spondylartritis (SpA), ene
spectrum van reumatologische ziekten waaronder de ziekte van Bechterew (AS) en
artritis psoriatica (PsA) vallen, is nieuwe botvorming. Enthesitis en
botvorming zijn gerelateerd aan functioneel disfunctioneren op de lange
termijn. SpA is een complexe ziekte, zoals bewezen wordt door de betrokkenheid
van zowel axiale als perifere articulaire structuren, extra-articulaire
manifestaties, co-morbiditeiten als osteoporose en vasculaire inflammatie en de
histopathologische combinatie van inflammatie, weefseldestructie en nieuwe
weefselvorming. Een begrip of mechanistische level van welke behandelbare
immunologische processen deze ziekte manifestaties sturen, is vereist voor het
optimaliseren en op maat maken van behandeling voor alle verschillende aspecten
van de ziekte.

Zowel TNFα als IL-17 zijn centrale pathogene cytokines binnen SpA.
Therapeutische onderdrukking van deze cytokines leidt tot significante
verbeteringen in symptomen van de ziekte en onderdrukking van inflammatie bij
SpA patienten. Studies laten zien dat anti-TNF de inflammatoire activiteit
onderdrukt, en de progressie van botvorming kan remmen na langer gebruik.
Anti-IL-17 behandelingen, zoals Secukinumab, hebben een zeer veel belovend
profiel om om niet alleen de inflammatoire activiteit maar ook potentieel
botvorming te onderdrukken.

Om de therapeutische effecten van Secukinumab op enthesitis en gerelateerde
botvorming te onderzoeken zijn sensitieve beeldvormende technieken nodig die
gebruikt kunnen worden om effectiviteit van therapie vroeg te beoordelen.
Conventionele rontgenfoto's en CT-scans spelen nog steeds een belangrijke rol
in het vaststellen en vervolgen van structurele schade, maar deze technieken
hebben hun beperkingen. CT-scans kunnen niet gebruikt worden om het hele skelet
in één sessie te beoordelen, en rontgenfoto's zijn meer geschikt om lange
termijn veranderingen van botformatie te beoordelen. Zowel MRI als echografie
kunnen toegepast worden voor de evaluatie van inflammatoire effectiviteit,
echter echografie is beperkt tot oppervlakkige, perifere plekken die bereikt
kunnen worden met de echokop, en MRI is minder sensitief voor botvorming in SpA.

Positron emissie tomografie (PET) is een veelbelovend alternatief om botvorming
in beeld te brengen. De technique biedt de mogelijkheid tot sensitieve en
kwantitatieve beeldvorming van functionele weefselveranderingen in het hele
lichaam door het 'targeten' van specifieke gebieden. De visualisatie van
pathofysiologie met het gebruik van specifieke tracers maakt PET potentieel
geschikt voor vroege detectie van ziekteactiviteit, zelfs voordat anatomische
verandering plaats vinden. Daarnaast biedt het de mogelijkheid voor
kwantificatie van ziekte activiteit om therapeutische effecten accuraat te
vervolgen. Recent heeft onze groep aangetoond dat de ziekte activiteit van AS
op PET-CT zeer goed zichtbaar gemaakt kan worden met de [18F]Fluoride tracer,
met overduidelijk superieure targeting in vergelijk tot referentie tracers.
[18F]Fluoride opname in het bot reflecteert lokale bloedstroom en regionale
osteoblast activiteit omdat opname plaats vindt in hydroxyapatite kristallen,
welke het mineraal fluorapatite vormen in het bot, specifiek op plekken waar
bot remodelling plaats vindt. Een studie van onze groep die momenteel
voorbereid wordt op publicatie, heeft laten zien dat PET-CT met [18F]Fluoride
bij AS de reactie op anti TNF therapie kan voorspellen.

Het doel is om de therapeutische effecten van Secukinumab op botvorming in SpA
patienten door middel van [18F]Fluoride PET-CT beeldvorming en de cellulaire en
moleculaire pathologie in botvorming te onderzoeken.

Een prospectieve cohort studie met 48 patiënten met spondylartritis (PsA of
AS). The studie is opgedeeld in verschillende subgroepen:
- Patiënten die een [18F]Fluoride whole body PET-CT scan ondergaan op baseline,
voorafgaand aan Secukinumab, en na 12 weken behandeling. Deze groep is
opgedeeld in twee cohorten:
o Klinisch actieve PsA patiënten (n = 15) met een klinische indicatie voor
Secukinumab behandeling
o Klinisch actieve AS patiënten (n = 15)
- Klinisch actieve PsA patiënten die een [18F]Fluoride whole body PET-CT scan
ondergaan op baseline, voorafgaand aan anti-TNF behandeling, en na 12 weken
behandeling (n = 10).
o Deze groep wordt gebruikt als referentie groep; voor AS hebben we al
referentie data van [18F]Fluoride beeldvorming bij anti-TNF behandeling.
- Patiënten met klinisch actieve AS (n = 8) die een [18F]Fluoride whole body
PET-CT en een PET-CT geleide botbiopt ondergaan, voor start met biological
therapie, NSAID en/of DMARD therapie.

Patiënten zullen twee PET-CT scans ondergaan; op baseline (voor de start van Secukinumab of anti-TNF therapy) en na 12 weken behandeling. Daarnaast zal een groep van 8 patiënten geincludeerd worden in de sub-studie, waarin zij een PET-CT scan zullen ontvangen en een botbiopsie.

De totale stralenbelasting zal tussen de 10.4 en 10.8 mSv zijn. Het algemene
risico op complicaties veroorzaakt door de botbiopten binnen deze
patientengroep is geschat op 0.5 - 1%, waarvan het meest voorkomende risico
post-biopsie veneuze bloeding zonder andere complicaties is.