Gehypofractioneerde bestraling van het prostaatbed bij terugkeer van de prostaatkanker na eerdere verwijdering van de prostaat (geselecteerd met PSMA-PET)

Patiënten met een vroeg stadium prostaatkanker hebben een goede prognose door
een effectieve behandeling, zoals een prostaatoperatie. Helaas treedt een
recidief van de ziekte op bij ongeveer 40% van de patiënten. Als een patiënt
een recidief heeft, wordt hij meestal behandeld met lokale radiotherapie (op de
prostaatregio). Deze behandeling leidt in gemiddeld 55% van de gevallen tot
langdurige ziektecontrole.
Dit betekent ook dat bijna de helft van de bestraalde patiënten geen baat heeft
bij deze behandeling. Er is daarom een grote behoefte om de
effectiviteit van de behandeling voor deze patiënten te verbeteren.

We verwachten dat er twee oorzaken zijn voor het falen van de huidige
radiotherapie behandeling.
Ten eerste is het belangrijk om de locatie van het recidief nauwkeuriger te
bepalen om zo onderscheid te kunnen maken tussen een lokaal recidief of
metastasen. Historisch is het altijd moeilijk geweest om dit onderscheid in een
vroeg stadium te maken door het
ontbreken van betrouwbare beeldvormende onderzoeksmethoden. Daarom worden ook
patiënten met metastasen zonder lokaal recidief wel onnodig behandeld met
lokale radiotherapie en ervaren hiervan de bijwerkingen.
Een tweede aspect dat falen van de behandeling mogelijk kan verklaren, is dat
de bestralingsdosis op het prostaatgebied te laag is. Verhoging van de dosis is
echter niet zomaar mogelijk, omdat daardoor de kans op ernstige bijwerkingen
ook toeneemt.

We willen de effectiviteit van de behandeling vergroten door:
1. Selectie van patiënten met alleen een lokaal recidief middels de PSMA-PET/CT
of PSMA-PET/MRI. De PSMA-PET/CT of PSMA-PET/MRI is nu de best beschikbare
methode om teruggekeerde prostaatkanker reeds in een zeer
vroeg stadium in beeld te brengen. Hiermee kan worden vastgesteld waar het
recidief zich bevindt (lokaal en/of uitzaaiingen) voor juiste patiëntselectie.
Over de PSMA-PET/CT of PSMA-PET/MRI is veel gepubliceerd over onderzoek in
vooral kleine heterogene populaties. In deze studie willen we ook data
genereren over de diagnostische nauwkeurigheid van de scan in een grote,
homogene groep patiënten.

2. Gebruik maken van hypofractionering om de effectieve dosis te verhogen,
zonder dat het risico op ernstige bijwerkingen toeneemt. Dit houdt in dat een
hogere dosis per fractie wordt gegeven in minder fracties, zodat de totale
dosis niet verhoogd hoeft te worden. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van de unieke eigenschap van prostaatkankercellen die extra gevoelig
zijn voor de dosis per fractie ten opzichte van de omliggende gezonde organen.
Hierdoor leidt hypofractionering tot een hogere biologische dosis op de
prostaatkankercellen, maar niet op de gezonde weefsels.

Het doel van dit project is om de effectiviteit (genezingskans) van lokale
radiotherapie bij prostaatkanker
patiënten met een lokaal recidief (geselecteerd met PSMA-PET) te verhogen door
de biologische
effectiviteit van lokale bestraling te verhogen met behulp van
hypofractionering.

De huidige studie betreft een gecontroleerd gerandomiseerd onderzoek, er zullen
538 patiënten worden geïncludeerd in meerdere centra in Nederland. Alle
deelnemers zullen voorafgaand aan de behandeling een meting ondergaan van het
PSA-gehalte, aanwezigheid van eventuele klachten en hun kwaliteit van leven.
Deze metingen zullen zowel tijdens als ook in de controleperiode na de
behandeling routinematig worden herhaald.

Deelnemende patiënten zullen worden geloot tussen - standard arm: conventionele salvage radiotherapie. Totale dosis van 70 Gy in 35 fracties van 2 Gy gedurende 7 weken - Expermentele arm: gehypofractioneerde salvage radiotherapie. Totale dosis van 60 Gy in 20 fracties van 3 Gy gedurende 4 weken Per behandel arm zullen 269 patiënten worden geïncludeerd. 538 patiënten in totaal.

De onderzoeken voorafgaand aan de behandeling zijn gelijk aan de standaard
behandeling en zij hiermee geen extra belasting voor de patiënt.
De hypofractionering zorgt voor een afname van het totale aantal fracties en
daarmee een afname van het aantal ziekenhuisbezoeken voor een patiënt (35
versus 20 bezoeken).
Er zijn nauwelijks risico*s verbonden aan deelname aan het onderzoek. Doordat
de effectieve dosis aan de omliggende organen gelijk blijft, verwachten we geen
toename van bijwerkingen, echter door de kortere totale behandelduur kan een
lichte toename van acute toxiciteit niet geheel worden uitgesloten. Om deze
reden is gekozen voor een interim analyse na inclusie van 25% van de patiënten,
om alle signalen van een overmaat van onverwachte acute toxiciteit te
identificeren.
Het aantal controle afspraken na behandeling is gelijk voor de standaard
behandeling en de experimentele behandeling en zullen waar mogelijk zoveel
mogelijk worden gecombineerd met andere ziekenhuisafspraken.
Het verhogen van de biologische effectieve dosis aan het prostaatbed door
hypofractionering kan zorgen voor een betere progressie vrije overleving voor
deze patiëntenpopulatie.