Veranderingen in het hart na bestraling voor vroeg stadium longkanker of uitzaaiing in de long - HALO

Er werd altijd gedacht dat cardiale toxiciteit geen rol speelde bij
longkankerpatiënten die thoracale bestraling ondergingen, omdat werd verwacht
dat het pas vele jaren na bestraling zou optreden. Enkele recente studies
hebben echter laten zien dat longkankerpatiënten die hoge doses ontvingen
hogere sterftecijfers hebben, hetgeen mogelijk wordt veroorzaakt door cardiale
toxiciteit. De meeste kennis op het gebied van cardiale toxiciteit is gebaseerd
op patiënten die conventionele gefractioneerde bestraling ondergingen, waarbij
het hart relatief lage bestralingsdoseringen krijgt. Bij patiënten die
stereotactische body radiotherapie (SBRT) krijgen, wat hoge fractie doseringen
geeft, zou het hart piek bestralingsdoseringen kunnen krijgen, in het bijzonder
bij centraal gelegen tumoren. Dit type therapie is de standaard behandeling bij
vroeg stadium longkankerpatiënten, waarbij de locale controle erg hoog is net
zoals bij chirugisch behandelde patiënten. Om de bestralingsbehandeling van
deze vroeg stadium patiënten te verbeteren is gedetailleerde kennis van
cardiale toxiciteit bij deze patiënten noodzakelijk.

Ons doel is het optimaliseren van bestralingsbehandeling van vroeg stadium
longkankerpatiënten. Het is mogelijk om het hart te sparen, maar dat betekent
een hogere gemiddelde dosis voor de longen. Zonder bewijs van cardiale
toxiciteit, zal het sparen van het hart niet (routinematig) worden toegepast.
Daarom is gedetailleerde kennis nodig van het type toxiciteit en de lokatie van
deze toxiciteit in patiënten die hoge fractie doseringen krijgen. Het type en
de lokatie van deze toxiciteiten zijn nog niet eerder gemeten in deze categorie
patiënten. De primaire onderzoeksvraag van deze studie is daarom: is het
mogelijk om veranderingen in het hart 3 en 12 maanden na radiotherapie te
meten, met het oog op cardiale aritmie, weefselfibrose, hemodynamische
functieverandering en pericarditis? Als er inderdaad cardiale veranderingen
kunnen worden gemeten, zal een grotere studie worden opgezet om een
dosis-effect relatie voor cardiale toxiciteit te bepalen in vroeg stadium
longkankerpatiënten die behandeld worden met hoge fractie doseringen.

Vijfentwintig patiënten met vroeg stadium longkanker die worden behandeld met
SBRT zullen geïncludeerd worden in een observationele prospectieve cohort
studie en met SBRT worden behandeld volgens de standaard klinische praktijk. De
conditie van het hart zal onderzocht worden voorafgaand aan behandeling met
behulp van ECG, cardiale MRI, echocardiografie en bloed biomarkers. Deze testen
zullen 3 en 12 maanden na behandeling worden herhaald.

De patiënt zal 3 sessies met meerdere diagnostische testen krijgen; ECG,
cardiale MRI, echocardiografie en bloedafname. Daarnaast zal 3 keer een
vragenlijst worden afgenomen. Er worden weinig bijwerkingen van deze testen
verwacht. De cardiale testen zullen geëvalueerd worden door een cardioloog en
een toegewezen radioloog en zullen gerapporteerd worden aan de radiotherapeut
oncoloog, die de patiënt zal informeren en indien nodig zal verwijzen naar de
cardioloog. De belasting voor deze patiënten bestaat, naast de extra tijd voor
de testen en de extra reistijd, uit intraveneuze bloedafname en intraveneuze
toediening van contrastvloeistof. De extra tijd voor de diagnostische testen
per sessie is: echo (30 min), ECG (5 min), venapunctie (5 min) en MRI (45 min)
en wachttijd. Het invullen van de 3 vragenlijsten kost 15 minuten per keer.
Het mogelijke voordeel voor de patient is de uitgebreide cardiale screening.
Mocht er een probleem aan het licht komen dan zal de patiënt worden verwezen
naar de cardioloog. Resultaten van deze cohort studie zijn direct te relateren
aan alle patiënten met vroeg stadium longkanker die worden behandeld met SBRT
en mogelijk ook aan patiënten met slokdarmkanker. Mocht uit deze studie blijken
dat de dosis op het hart hartschade veroorzaakt in dit tijdsbestek, dan zal er
naar gestreeft worden om de behandeling van alle vergelijkbare patiënten te
verbeteren. Oftewel, patiënten die een cardiale dosis ontvangen vanwege de
locatie van hun tumor en die niet geschikt zijn voor chirurgische behandeling
(patiënten met vroeg stadium NSCLC of slokdarmkanker).