Oraal versus intraveneus ijzer bij IBD patienten met anti-inflammatoire therapie

IJzertekort en bloedarmoede door ijzertekort komen vaak voor bij patiënten met
ontstekingsziekten van de darmen (IBD) zoals ziekte van Crohn of colitis
ulcerosa. IJzertekort met of zonder bloedarmoede kan veel verschillende
klachten veroorzaken en daarbij kwaliteit van leven verminderen. De behandeling
van ijzertekort bij patiënten met IBD is moeilijker dan bij gezonde mensen. Het
komt omdat in aanwezigheid van IBD en onder bepaalde omstandigheden
(bijvoorbeeld een periode van ernstige darmontsteking en bloedverlies uit
beschadigde darmslijmvlies) ijzer moeilijker wordt opgenomen.

IJzertekort bij patiënten met IBD kan zowel met ijzertabletten of ijzerinfuus
worden behandeld, maar beide type behandelingen hebben voor- en nadelen.
Bijvoorbeeld, ijzertabletten moeten een langere periode gebruikt worden om het
gewenste effect te bereiken en ze kunnen buikklachten veroorzaken. Maar
ijzerbehandeling met tabletten is patiëntvriendelijker dan ijzertoediening via
het infuus, omdat patiënten niet tijdelijk opgenomen hoeven te worden in het
ziekenhuis (wat betekent dat patiënten bv vrij van werk of school moeten nemen)
en geprikt hoeven te worden. Een ijzerinfuus kan het gewenste effect soms al
met 1 infuus bereiken. Sommige patiënten kunnen reageren met een allergische
reactie op het ijzerinfuus.

Tot nu toe weten artsen en onderzoekers niet wanneer ijzertabletten of juist
het ijzerinfuus het beste gegeven zou kunnen worden. En dit is zeker onbekend
als patiënten ook medicijnen gebruiken die het immuunsysteem remmen. Er zijn
aanwijzingen dat dan de opname van oraal tabletten ijzer prima gaat, maar dat
is niet goed uitgezocht. Gedurende dit onderzoek willen we beoordelen of bij
patiënten met colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, met actieve ziekte maar
ook gelijktijdig gebruik van immuun-onderdrukkende medicijnen, de
toedieningsvorm van ijzer (oraal tabletten danwel intraveneus via infuus)
gelijk effect heeft op de mate van hemoglobine (Hb) stijging.

In dit onderzoek bekijken we of bij patiënten met een milde- tot matige
ontstekingsziekte van de darm (IBD), met bloedarmoede, die ook medicijnen
gebruiken welke het immuunsysteem remmen, ijzertabletten even goed werken als
ijzer via het intraveneus infuus (is de zelfde stijging van hemoglobine
aanwezig na 12 weken). Indien wel, dan kunnen we de kosten van ijzerbehandeling
enorm verlagen.

Een garandomiseerde, prospectieve non-inferiority, multicenter trial.

Totaal 152 patienten met IBD worden geincludeerd in 1 van beide groepen.

• Groep 1. De mensen in deze groep krijgen orale ijzertabletten *ferrofumaraat*
1dd 200 mg
• Groep 2. De mensen in deze groep krijgen een ijzerinfuus met dosering volgens
richtlijn.

Groep 1:
4 weken na baseline:
als Hb genormaliseerd is: dosisverlaging voor de volgende
12 weken (1dd 100 mg)
als Hb < 0,5mmol dan bij start: einde studie
als Hb nog te laag is, maar niet dalende: zelfde dosis zo
door de komende 8 weken

12 weken na baseline:
als Hb is genormaliseerd; nog 4 weken lagere dosis (1dd 100
mg)
als Hb niet is genormaliseerd; einde studie

Groep 2:
4 weken na baseline infuus:
als Hb normaal is: follow-up
als Hb niet is genormaliseerd: herhaal infuus eenmalig


Bloed en de ontstekingswaarde in de ontlasting wordt bepaald op baseline, week
4, 12 en week 16.
Vragenlijsten kwaliteit van leven, zorgconsumptie, en ziekteactiviteit wordt
gevraagd gedurende het onderzoek.

Onderzoekspatiënten zullen worden behandeld met intraveneus ijzer of oraal ijzer. De merknaam van het infuusijzer is afhankelijk van het ziekenhuisbeleid en de doses zullen volgens de aanbevolen richtlijnen zijn (gewicht van de patiënt, zie hieronder). Iv ijzer is intramurale medicatie zonder add-on status en heeft een infuus nodig op de dagbehandeling. Patiënten gerandomiseerd in de orale groep, krijgen allemaal ferrofumaraat 200 mg 1 dd voorgeschreven. Zowel de iv als de orale formulering betreft zorg die vergoed wordt (iv indirect via DBC).

Er wordt een extra buisje bloed afgenomen op dezelfde momenten als patient dat
voor reguliere polibezoeken doet.

De onderzoekshandelingen, namelijk de bepaling van het ijzergehalte en andere
bloedbepalingen behoren tot standaard zorg.
Vragenlijsten invullen is niet invasief en geeft geen nadelige effecten.
Uiteraard kost het wel wat tijd om dit te doen.

De ijzerbehandeling kan bijwerkingen geven. De volgende bijwerkingen komen voor
bij gebruik van ijzertabletten: verstopping, toename van winderigheid, zwart
verkleurde ontlasting, diarree, buikpijn.

De volgende bijwerkingen komen voor bij een ijzerinfuus: (ernstige) allergische
reactie (anafylaxie). De ernstige reactie komt zeer zeldzaam voor.


Alle (IBD-gerelateerd of niet aan IBD-gerelateerd) behandeling(en) kan zoals
normaal gegeven/doorgezet worden. Een uitzondering is gebruik van proton-pomp
remmers; er zal geadviseerd worden om protonpompremmers gedurende de
behandeling met orale ijzer tijdelijk te staken of switchen naar een andere
type antacida omdat protonpompremmers de absorptie van orale ijzer kunnen
beperken. Proefpersonen die in
intraveneus ijzer groep gerandomiseerd worden kunnen protonpompremmers blijven
gebruiken.

Meedoen aan het onderzoek kan deze nadelen hebben voor de patient:
- Patient en de behandelend arts kunnen niet meer zelf bepalen welke vorm
van toediening gebruikt zal worden (ijzertabletten of toediening via infuus).
- Patient kan last krijgen van de bijwerkingen of nadelige effecten van de
ijzerbehandeling, zoals hierboven beschreven.
- Meedoen aan het onderzoek kost u extra tijd.
- De patient moet zich houden aan de afspraken die horen bij het onderzoek.