Observationele studie die de overdracht van door vaccinatie geinduceerde maternale antistoffen in kinderen met foetale groeivertraging onderzoekt.

Maternale vaccinaties beschermen kinderen tegen infectieziekten vanaf de
geboorte tot aan de start van het vaccinatieprogramma voor kinderen (RVP). In
Nederland starten op tijd geboren kinderen van moeders, die in de zwangerschap
tegen kinkhoest (via een Difterie-Kinkhoest-Tetanus-vaccinatie; DKT) zijn
gevaccineerd, 1 maand later dan te vroeg geboren kinderen met het RVP. Op tijd
geboren kinderen krijgen ook 1 vaccinatie minder. Bij 5-10% van de kinderen
treedt tijdens de zwangerschap een groeivertraging (FGR) op. Een slecht
werkende placenta is hiervan vaak de oorzaak. Op dit moment krijgen
groeivertraagde kinderen het RVP, dat past bij hun zwangerschapsduur en de
vaccinatiestatus van hun moeder. Bij op tijd geboren groeivertraagde kinderen
van gevaccineerde moeders biedt dit misschien onvoldoende bescherming omdat er
bij FGR mogelijk minder overdracht van antistoffen is. De overdracht van
antistoffen lijkt mogelijk afhankelijk te zijn van de hoeveelheid antistoffen
die de moeder tijdens de zwangerschap na vaccinatie heeft. Het zou kunnen dat
de efficiëntie van deze overdracht beïnvloed wordt door factoren zoals de
samenstelling van de placenta en de aanwezigheid van FC-receptoren en mogelijk
B-cellen.

Met dit onderzoek willen we bestuderen of de overdracht van antistoffen van
moeder naar kind bij kinderen met intra-uteriene groeivertraging (FGR) minder
effectief is dan bij op tijd geboren kinderen zonder intra-uteriene
groeivertraging of een laag geboortegewicht (SGA) in relatie tot de
zwangerschapsduur.

We gaan een prospectief cohort onderzoek uitvoeren in samenwerking met
topklinische ziekenhuizen en academische centra. We gaan in bloed van vrouwen,
die een maternale DKT-vaccinatie hebben gehad en zwanger zijn van een FGR-kind
of een SGA-kind en in het bloed van hun kinderen kijken naar antistoffen tegen
kinkhoest, difterie, tetanus en mazelen. Deze antistofconcentraties worden
vergeleken met die in moeders en hun kinderen uit 2 eerder door het RIVM
gecoördineerde studies. De kinderen hierin waren deels op tijd en deels te
vroeg geboren, maar waren niet SGA of FGR. Daarnaast zal bij een kleine groep
van zwangerschappen met late FGR (n=10) het placentamateriaal worden
onderzocht. Hierbij wordt gekeken naar de samenstelling en de expressie en
verhouding van FC-receptoren en B-cellen. Deze placenta's worden vergeleken met
die van moeders met een normaal groeiend kind (n=10). We zullen de
samenstelling van de placenta's in verband brengen met de antistofconcentraties
die in het bloed van de zwangere vrouwen en hun kinderen worden gevonden.

In dit onderzoek verzamelen we bloedmonsters en placenta's van zwangere vrouwen
die gevaccineerd zijn met DKT, en hun kinderen. We richten ons op vrouwen die
zwanger zijn van een kind met groeivertraging in de baarmoeder, een kind met
een laag geboortegewicht, of een normaal groeiend kind. Bij de geboorte nemen
we bloed van de moeder via een vingerprik en van het kind via navelstrengbloed.
Wanneer het kind twee maanden oud is, nemen we nog een bloedmonster met een
hielprik. Deze drie bloedmonsters worden gebruikt om de hoeveelheid antistoffen
in het bloed te onderzoeken. De vinger- en hielprik kunnen kortstondig pijnlijk
zijn, maar brengen geen risico's met zich mee. Het afnemen van navelstrengbloed
is pijnloos voor zowel het kind als de moeder.

We vragen 20 zwangere vrouwen, die worden geworven in het Radboudumc, om hun
placenta te doneren. Hier zijn geen risico's aan verbonden. Daarnaast vragen we
de deelnemers om drie vragenlijsten in te vullen: één voor de geboorte, één
wanneer het kind twee maanden oud is, en één wanneer het kind zes maanden oud
is. De vragen gaan over de gezondheid en sociaaldemografische gegevens van de
moeder en het kind, vaccinaties, en eerdere zwangerschappen. Ook vindt er een
huisbezoek plaats wanneer het kind twee maanden oud is. Het invullen van de
vragenlijsten en het huisbezoek samen kosten ongeveer anderhalf tot twee uur,
zodat de moeder niet te veel belast wordt.