LifeLines: de pilot studie

Multifactoriële aandoeningen zijn per definitie het gevolg van multipele
risicofactoren, die zowel genetisch als door de omgeving worden bepaald.
Voorbeelden van multifactoriële aandoeningen zijn depressie, COPD, kanker,
cardiovasculaire en endocriene aandoeningen. Tezamen vormen ze de frequentst
voorkomende aandoeningen op de volwassen leeftijd, en zijn verantwoordelijk
voor het verbruik van het merendeel van het budget voor de volksgezondheid.
Biomedisch en epidemiologisch onderzoek naar de etiologie van multifactoriële
aandoeningen richt zich meestal op relaties tussen één enkele determinant en
één enkele uitkomst, zonder rekening te houden met andere risicofactoren,
andere ziekten en tijdsafhankelijke effecten. Dit is de laatste jaren erkend en
heeft geresulteerd in nieuwe onderzoeksopzetten, soms "levensloop
epidemiologie" genoemd.
Multifactoriele aandoeningen kunnen meer gemeenschappelijk hebben dan in het
algemeen wordt erkend, omdat sommige risicofactoren geassocieerd zijn met
meerdere ziekten, zoals aangetoond is voor geboortegewicht. Een risicofactor
als roken leidt bij sommige mensen tot longkanker, bij anderen tot een
myocardinfarct, terwijl het een beschermend effect heeft op dementie, wat een
individuele gevoeligheid voor specifieke risicofactoren suggereert. De
individuele verschillen die bepalen welke ziekte voorkomt gegeven de
aanwezigheid van een risicofactor heten "modifiers". Aangezien verschillende
ziekten identieke risicofactoren gemeen hebben, is het duidelijk dat een
voortdurende exclusieve focus op associaties tussen enkelvoudige risicofactoren
en enkelvoudige uitkomsten niet in staat zal zijn om de onopgeloste problemen
van etiologie en individuele prognose van multifactoriele aandoeningen op te
lossen. Onderzoek moet zich daarentegen richten op het onderliggende mechanisme
waarom individuen met soortgelijke (vastgestelde) risicofactoren verschillende
ziekten ontwikkelen, d.w.z. de modificatie van de universele risicofactoren
voor diverse ziekten.

Het doel van de pilot studie is de logistiek te bestuderen van het uitnodigen,
bevragen en onderzoeken van 2000 deelnemers uit huisartsenpraktijken in Sneek.
Meer specifiek zal de uitnodigingsprocedure, het schema voor de bezoeken aan
het onderzoekscentrum, de metingen en de hoeveelheid tijd die nodig is per
deelnemer worden getest. Verder wordt de apparatuur en de data opslag hiervan
getest, en wordt een database gecreeerd die ook gebruikt kan gaan worden voor
de hoofdstudie, en zal het gebruik van electronische vragenlijsten worden
getest. Bloed en urine zullen worden verzameld, en het proces van verzamelen,
transport naar het laboratorium en analyse en opslag zal ook worden onderzocht.
Bloed en urine zullen hetzelfde worden behandeld als in de hoofdstudie en
kunnen hier ook later voor worden gebruikt.

LifeLines is een observationele cohort studie in een grote steekproef van de
bevolking uit de noordelijke provincies van Nederland. Een random sample van
personen tussen de 25 en 50 jaar zullen door hun huisarts worden uitgenodigd om
deel te nemen aan de studie. Data zullen worden verzameld en op grond van de
resultaten van de pilot studie zal het proces van data verzameling in de
hoofdstudie worden aangepast. De studie populatie in de hoofdstudie zal 30 jaar
worden gevolgd, waarbij de studiepopulatie elke 3 tot 5 jaar wordt onderzocht.
Methoden van data verzameling zijn gematched met andere lopende biobank studies
(P3G consortium), wat het mogelijk maakt om datasets te combineren om zo grote
studie populaties te construeren.

Deelnemers aan de studie zullen een aantal vragenlijsten in moeten vullen.
Verder worden hun lengte, gewicht, heup- en tailleomvang en bloeddruk gemeten.
Hun longfunctie wordt getest, een ECG gemaakt en er worden twee psychologische
testen afgenomen. Verder zullen we hen vragen urine te verzamelen en bloed af
te staan. De belangrijkste resultaten zullen naar de deelnemers en hun huisarts
worden gestuurd, zodat maatregelen kunnen worden genomen als dat nodig is. Er
zijn geen risico's met uitzondering van de bloedafname. Informatie over DNA
testen zullen niet worden gegeven aan deelnemers en hun huisarts.