Vroege longrevalidatie na opname in verband met acute COPD exacerbatie.

Ziekenhuisopnamen vanwege acute exacerbatie COPD vormen een belangrijke
kostenpost van de totale COPD-zorg. Ondanks optimale medische behandeling
tijdens de ziekenhuisopname, kost het patiënten na ontslag aanzienlijk veel
tijd om te herstellen tot het uitgangsniveau van lichamelijk functioneren.
Eerder onderzoek laat zien dat ruim 25% van de patiënten 3 maanden na een acute
exacerbatie nog niet volledig hersteld is, gemeten in de longfunctieparameters.
Ook kost het herstel van de kwaliteit van leven nog meer tijd, zelfs bij
patiënten die geen nieuwe exacerbaties doormaken. Opname vanwege exacerbatie
COPD geeft een verhoogde kans op heropname in het ziekenhuis. Interventies, die
gericht zijn op snel herstel en verbetering van de symptomen na een
ziekenhuisopname, zouden niet alleen de zorgconsumptie in de toekomst kunnen
verminderen, maar ook een verbetering van kwaliteit van leven en verbetering in
het dagelijks functioneren bij de COPD-patiënt geven. Longrevalidatie is een
multidisciplinair behandelproces, waarbij (para) medische en psychosociale
interventies, inclusief training, educatie en voeding, worden ingezet.
Longrevalidatie is bij stabiele COPD-patiënten inmiddels reguliere zorg en
kosteneffectief gebleken. Echter, het effect van *vroege* poliklinische
revalidatie bij patiënten in de acute herstelfase na ziekenhuisopname vanwege
exacerbatie COPD, is nog onvoldoende onderzocht. De verwachting is dat *vroege*
revalidatie na opname vanwege exacerbatie COPD veilig is en zal leiden tot een
statistisch en klinisch relevante verbetering in inspanningsvermogen en tot een
verbetering van de kwaliteit van leven bij COPD-patiënten met een recent
doorgemaakte exacerbatie. Ook zal het aantal (her)opnames dalen.

Evaluatie effecten vroege longrevalidatie < 10 dagen na ontslag met betrekking
tot inspanningsvermogen, kwaliteit van leven en afname zorgconsumptie voor
COPD patiënten met exacerbatie.

Honderd patiënten met een acute exacerbatie COPD, die via de EHBO in het
ziekenhuis worden opgenomen nemen deel aan het onderzoek, nadat toestemming is
verleend. Inclusie criteria zijn leeftijd boven de 40 en onder de 80 jaar,
minimaal 10 packyears rookhistorie en minimaal COPD GOLD II. Buiten
longrevalidatie zal iedere vorm van fysiotherapie toegestaan worden. Exclusie
criteria zijn deelname aan longrevalidatie binnen het afgelopen jaar,
comorbiditeit die revalidatie belemmert, overgevoeligheid voor prednison,
radiologische bevindingen anders dan passend bij COPD, therapie ontrouw,
eerdere randomisatie en astma in de voorgeschiedenis. Tijdens opname krijgen
patiënten de standaard COPD therapie bestaande uit zuurstof, antibiotica,
prednison en Combivent vernevelingen. De inspanningstolerantie wordt gemeten
door middel van de 6 minuten looptest bij ontslag. De COPD GOLD classificatie
zal bepaald worden door spirometrisch onderzoek na voltooiing van therapie en
voor ontslag. Beide onderzoeken zullen na 3 maanden herhaald worden. Kwaliteit
van leven wordt gemeten door middel van de volgende vragenlijsten bij ontslag:
SGRQ, SF 36 en CCQ. De vragenlijsten worden herhaald na 3 en 6 maanden na
ontslag. Voor ontslag worden patiënten door middel van een computer
minimisatie programma gerandomiseerd voor vroege longrevalidatie of de
'reguliere therapie' met inachtneming van leeftijd (< 70 of > 70 jaar),
geslacht, opnameduur (< 7 of > 7 dagen), het resultaat van de 6 minuten
looptest (< 100 m of > 100 m) en éénseconde waarde (FEV1< 30%of > FEV1 30 %).
Longrevalidatie zal binnen 10 dagen na ontslag plaatsvinden en wordt begeleid
door een multidisciplinair team bestaande uit een longarts,
longverpleegkundige, diëtist, maatschappelijk werk en fysiotherapeut. Het
programma zal 8 weken in beslag nemen en wordt wekelijks gedurende 2 uur
gegeven; een uur training en een uur educatie. Alle patiënten worden gevolgd na
3 en 6 maanden. Heropnames worden bijgehouden in deze periode.

Het al of niet deelnemen aan longrevalidatie gedurende 8 weken.

Tijdens het onderzoek ( tijdens opname en na ontslag ) moeten patiënten in
totaal tweemaal een blaastest uitvoeren, tweemaal een looptest gedurende 6
minuten ondergaan en driemaal drie vragenlijsten invullen over kwaliteit van
leven. Dit onderzoek kent geen direct nadeel ten gevolge van de revalidatie.
Patiënten, die in de groep zonder longrevalidatie loten, lopen wellicht een
stuk begeleiding mis. In principe is de patiënt vrij om de eigen lichamelijke
activiteit te continueren alsook fysiotherapie. Het nadeel is dat patiënten
vaker worden teruggezien na ontslag uit het ziekenhuis, namelijk tweemaal
binnen 6 maanden. Ook moeten patiënten wekelijks deelnemen aan het
longrevalidatieprogramma gedurende twee uur; een uur training en een uur
educatie. Hiervoor kunnen patiënten overigens een taxi-pas krijgen. Het
voordeel is dat patiënten met hun vragen altijd terecht kunnen tijdens het
poliklinische bezoek. Te verwachten voordelen zijn een betere
inspanningstolerantie, minder exacerbaties, minder ziekenhuisopnames in verband
hiermee en een betere kwaliteit van leven.