T en NK cel gemedieerde immunotherapie als nieuwe behandeloptie in osteosarcomen: een pre-klinische studie naar de haalbaarheid

Osteosarcoom (OS) is de meest voorkomende vorm van botkanker bij kinderen en
jong volwassenen. Jaarlijks worden 40-50 nieuwe patienten in Nederland
gediagnostiseerd. In de afgelopen decennia heeft chemotherapeutische
behandeling, in aanvulling op de bestaande chirurgische behandeling, geleid tot
een verbetering van de overleving van 20% tot zo'n 70% van de patienten met OS.
Het feit dat een verdere verbetering tot op heden is uitgebleven geeft aan dat
een aanzienlijk deel van de OS patienten onvoldoende gevoelig is voor de
huidige chemotherapeutische behandeling. Dit betekent dat er behoefte is aan
nieuwe vormen van therapie voor patienten met een slechte respons op de huidige
therapie of met een recidief van het OS. In preklinische en klinische studies
is bij diverse vormen van kanker aangetoond dat immuuntherapie gebasseerd op de
anti-tumor reactiviteit van T lymfocyten en/of Natural Killer (NK) cellen een
effectieve en aanvullende vorm van therapie kan bieden. Echter, op dit moment
is nog onvoldoende bekend over de reactiviteit van de diverse T lymfocyten en
NK cellen tegen OS. Evenmin is bekend of, en in welke mate, OS mechanismen
gebruiken om aan deze anti-tumor reactiviteit te ontsnappen.

In deze studie zullen we uitzoeken of en in welke mate osteosarcomen gevoelig
zijn voor immuuntherapie gemedieerd door tumor-specifieke T lymfocyten en NK
cellen. De resultaten zullen worden gebruikt ter ondersteuning van toekomstige
klinische studies.

(1) In OS en in OS cellijnen zullen we eiwitten/genen identificeren die een rol
spelen bij immunologische herkenning, doelgerichte migratie en tumordodende
activiteit van T lymfocyten en NK cellen. Tevens zullen we de expressie van
enkele tumor-specifieke eiwitten bestuderen die als doelwit kunnen fungeren
voor specifieke tumordodende T cellen. In die patienten waarbij een recidief of
uitzaaingen zijn opgetreden zullen we de genoemde eigenschappen vergelijken met
die van het OS ten tijde van de eerste diagnose
(2) De correlatie tussen bovengenoemde karakteristieken van de tumor enerzijds
en de klinische uitkomst anderzijds zal worden bestudeerd.
(3) De gevoeligheid van OS voor de tumordodende capaciteit van specifieke T
lymfocyten en NK cellen zal worden bestudeerd en deze gevoeligheid zal worden
gecorreleerd met de onder (1) genoemde karakteristieken van OS. In deze
functionele experimenten zullen we gebruik maken van T lymfocyten en NK cellen
die afkomstig zijn van enerzijds OS patienten en anderzijds gezonde individuen
(bloeddonoren).

De belasting van de proefpersonen is gering. De extra tumorbiopsie wordt
uitgevoerd tijdens dezelfde sessie als het routine biopt. De beenmergaspiratie
wordt uitgevoerd tijdens de reguliere anaesthesie sessie waarin de centrale
lijn wordt ingebracht. De extra bloedafname wordt uitgevoerd via een centrale
lijn en in combinatie met een routine bloedafname (de patient wordt dus niet
extra geprikt). Het risico van de ingrepen is nihil.