Prospectief cohort onderzoek naar het effect van chirurgische behandeling van slaap apneu syndroom op bloeddruk (en andere cardiovasculaire risicofactoren).

In Nederland lijden tenminste 40.000 mannen en 20.000 vrouwen aan het
Obstructief Slaap Apneu Syndroom (OSAS).
OSAS behoort tot de zogenaamde slaapgebonden ademhalingsstoornissen, dit in
tegenstelling tot bijvoorbeeld astma dat zich overdag en tijdens slaap
manifesteert. Bij OSAS-patiënten is sprake van een structureel nauwere bovenste
luchtweg, die tijdens slaap neigt tot collaberen. Apneus (onderbreking van de
luchtstroom) en hypopneus (verminderde ademhaling) zijn het gevolg. Van OSAS is
sprake indien 5 of meer apneus of hypopneus per uur slaap optreden én er
overdag overmatige slaperigheid niet verklaard door andere factoren is dan wel
vaak wakker worden, naar lucht happen in de slaap of concentratieproblemen. De
ernst van OSAS wordt uitgedrukt in de Apneu Hypopneu Index (AHI), het gemiddeld
aantal apneus en hypopneus per uur slaap. Men spreekt bij een AHI van 5-15/u
van licht, bij 15-30/u van matig ernstig en bij meer dan 30/u van ernstig OSAS.
Overgewicht en OSAS gaan vaak samen en de eerste stap in de behandeling van
OSAS, in geval van overgewicht is, afvallen. Licht tot matig ernstig OSAS kan
behandeld worden met een mandibulair repositie apparaat, waarbij de onderkaak
tijdens de slaap meer naar voren wordt gehouden. Matig ernstig tot ernstig OSAS
wordt veel behandeld met *nasal Continuous Positive Airway Pressure* (nCPAP).
Hierbij slaapt de patient met een kapje op het gezicht dat met lichte druk
lucht inblaast en zo de bovenste luchtweg open houdt. Ook zijn er verschillende
chirurgische behandelingen. Deze ingrepen zijn afhankelijk van het niveau van
vernauwing in de bovenste luchtweg en betreffen de neus, neusbijholten,
verhemelte, keelamandelen, tongbasis en tongbeen. Steeds vaker worden operaties
op verschillende niveaus gelijktijdig verricht, zgn *multi-level surgery*.
Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat OSAS een onafhankelijke
risicofactor is voor het ontwikkelen van hoge bloeddruk. Daarnaast hebben
patiënten met OSAS een verhoogde kans op hart- en herseninfarct.
In 2002 werden in de Lancet de resultaten gepubliceerd van nCPAP-behandeling op
de bloeddruk. Bij patiënten met matig ernstig tot ernstig OSAS die succesvol
behandeld werden met nCPAP, bleek de bloeddruk te dalen. Echter, een niet
onaanzienlijk percentage (~25%) patiënten wijst nCPAP-behandeling 'a priori' af
en slechts ongeveer 50% leert leven met nCPAP-behandeling.
Tot op heden is het effect van OSAS-chirurgie op de bloeddruk nog niet
onderzocht. Het is onze veronderstelling dat succesvolle chirurgische
behandeling van OSAS leidt tot daling van de bloeddruk.
Bij patiënten met matig ernstig tot ernstig OSAS bij wie chirurgie wordt
overwogen, zal het niveau van obstructie in de bovenste luchtweg door
slaapendoscopie worden vastgesteld. Op basis hiervan wordt bepaald welke
operatie(s) verricht worden. Patiënten zullen 6 maanden gevolgd worden waarbij
ze vóór de operatie en 3 en 6 maanden ná de operatie de volgende onderzoeken
zullen ondergaan:
- 24 uurs bloeddrukmeting;
- Watch PAT100 onderzoek. Dit is een nieuw apparaat dat, via een sensor op de
vinger o.a. drukveranderingen in de bloedvaten van de vinger meet en zo
informatie verzamelt over apneus en hypopneus;
- bloedafname ter bepaling van verschillende stoffen die verband houden met
hart- en vaatziekten.
Tevens zal vóór de operatie en 3 maanden na de operatie een slaaponderzoek
verricht worden waarbij de patiënt in het ziekenhuis overnacht. Via electrodes
op het hoofd, de borst en benen wordt informatie over apneus, hypopneus, het
slaappatroon en het hart (electrocardiogram) verzameld.
Wij verwachten bij patiënten met matig ernstig tot ernstig OSAS na succesvolle
OSAS-chirurgie een bloeddrukdaling vergelijkbaar met die na nCPAP-behandeling
te vinden.

Hoofddoel van het onderzoek zal zijn het effect van OSAS-chirurgie op bloeddruk
te evalueren. Secundair zal gekeken worden naar het effect van OSAS-chirurgie
op het lipidenspectrum (hdl-, ldl-, totaal cholesterol, triglyceriden).

Prospectieve cohort studie.

Patiënten zullen tenminste drie keer gecontroleerd worden op de polikliniek KNO
van het St Lucas Andreas ziekenhuis. Bloedafname, ECG en 24 uurs
bloeddrukmeting zullen op 3 momenten (0,3 en 6 maanden) plaatsvinden.
Lichamelijke en geestelijke klachten geassocieerd met bovengenoemde onderzoeken
bestaan uit een pijnlijke elleboog vanwege de venepunctie en lichamelijke
inspanningsbeperking vanwege de 24 uurs bloeddrukmeting.
Bij ons zijn geen risico's van bovengenoemde onderzoeken bekend.