Traumadiagnostiek in de verzekeringsgeneeskunde: Een evaluatie van de bruikbaarheid van korte meetinstrumenten

Bij ongeveer een op de twee à drie mensen die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt
raken spelen psychische problemen een belangrijke rol in de (on)mogelijkheden
om te kunnen werken. Ernstige stressvolle ervaringen in de jeugd of later in
het leven kunnen de kans verhogen dat mensen ooit te maken krijgen met
psychische problemen. Ongeveer de helft van alle mensen maakt ooit een zeer
stressvolle ervaring mee, zoals een verkeersongeval, een beroving onder
bedreiging, het verlies van een dierbaar persoon, lichamelijke agressie of
ongewenst seksueel contact. Het is vaak moeilijk om psychische klachten en
beperkingen in het functioneren in het werk als gevolg van stressvolle
ervaringen te herkennen. Voor herkenning is goede diagnostiek van belang. Tot
nu toe ontbreekt wetenschappelijk onderbouwde kennis over bruikbare methodieken
in de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde

Het onderzoek zal een beeld geven van de bruikbaarheid van bestaande
methodieken voor het vaststellen van de aard en de ernst van de psychische
klachten en van stressvolle (jeugd)ervaringen of gebeurtenissen bij mensen die
vanwege psychische problemen gedeeltelijk of geheel arbeidsongeschikt raken.
Ook zal het onderzoek een beeld geven van de mogelijkheden en beperkingen, die
mensen met stressgerelateerde psychische klachten ondervinden in hun dagelijkse
leven en in het werk. Om een goed beeld te krijgen, is het van belang om mensen
te spreken die uiteenlopende (jeugd)ervaringen en psychische klachten hebben.
Deze kennis is van belang om een positieve impuls te geven aan de kwaliteit en
effectiviteit van de verzekeringsgeneeskundige keuring.

In een UWV regio die qua patiënten populatie een afspiegeling vormt van
nederland, worden 500 respondenten geworven.

De onderzoeksgegevens worden verzameld middels schriftelijke vragenlijsten en
een mondeling interview. (Alle instrumenten zijn gevalideerd en eerder positief
beoordeeld door een METC):
- Childhood Trauma Questionnaire (CTQ; Bernstein e.a., 2003) - een screener;
- Structured Trauma Interview (STI; Draijer, 1989);
- Composite International Diagnostic Interview (CIDI) (Robins et al., 1988;
Smeets & Dingemans, 1993), dit is een gestructureerd diagnostisch interview
ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor DSM-IV
psychiatrische stoornissen;
- Schokverwerkingslijst (IES; Horowitz e.a., 1979);
- Alcohol Use Disorder Identification test (AUDIT; Babor, 1989) is een door de
Wereld Gezondheidsorganisatie ontwikkelde screeningstest van 10 items voor het
identificeren van personen met alcoholproblemen;
- Vierdimensionele Klachtenlijst (4DKL: Terluin, 1998) die genoemd wordt in de
richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde
voor het vaststellen van arbeidsgerelateerde psychische klachten (aspecifieke
distress klachten, depressie, angst en somatisatie) bestaat uit 50 items.
- De eenzaamheidsschaal (De Jong-Gierveld & van Tilburg, 1992) wordt binnen het
project Lokale en Nationale Monitor Volksgezondheid gebruikt als
standaardvraagstelling voor de indicator eenzaamheid (17 items).
Interviews worden afgenomen door daartoe getrainde en terugkerend
gesuperviseerde interviewers.

Daarnaast worden gegevens uit het medisch dossier verzameld (t.w. diagnose
code; Functionele Mogelijkheden lijst), indien de deelnemer hiervoor uiteraard
toestemming heeft gegeven.

Non-respons gegevens (demografie, geen diagnose) worden in kaart gebracht via
de betreffende verzekeringsarts om een globale indruk te verkrijgen van de
generaliseerbaarheid.

Voor het analyse plan verwijzen we naar pagina 19 en 20 van het protocol.

De methodiek van deze lijsten is gebaseerd op 25 jaar onderzoekservaring naar
traumatische ervaringen in de voorgeschiedenis. Training en supervisie van
interviewers is er op gericht eventuele belasting te voorkomen of reduceren.

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname.

Belasting kan eruit bestaan dat de geinterviewde naderhand moe is of verdrietig
is, of een nacht minder goed slaapt. Deze belasting wordt opgevangen door een
dag later terug te bellen. Ook uit men zich vaak opgelucht.
Zie verder E9 en E9a.