Zitdrukverlaging door middel van elektrostimulatie tijdens het dagelijks leven bij mensen met een dwarslaesie.

Decubitus, of doorzitplekken, is nog steeds een groot probleem dat veel
persoonlijke problemen met zich meebrengt voor mensen met een dwarslaesie. Het
risico op decubitus kan verkleind worden door het gebruik van drukverlagende
kussens en matrassen en een goede houding in de rolstoel. Echter, dit blijkt
veelal niet voldoende om decubitus te voorkomen. Een andere manier om het
risico op decubitus te verlagen is het opwekken van spiercontracties door
middel van elektrostimulatie. In eerder onderzoek is aangetoond dat hierdoor
bij mensen met een dwarslaesie de spiermassa wordt vergroot en de doorbloeding
van huid en spieren verbetert. Ook de hoge druk op het zitvlak vermindert
tijdelijk. In deze studies zijn de samentrekkingen gedurende een korte periode
opgewekt. Met het oog op het vergroten van de spiermassa en verbeteren van
doorbloeding zou het opwekken van spiersamentrekkingen gedurende langere
periode echter meer voordeel kunnen bieden. Het doel van deze studie is dan ook
om te onderzoeken of het langdurig opwekken van samentrekking van de bilspieren
en spieren aan de achterkant van de bovenbenen (de hamstrings), door middel van
elektrostimulatie verwerkt in een soort wielrenbroekje, leidt tot een
zitdrukverlaging bij mensen met een dwarslaesie. Ook wordt onderzocht of het
stimuleren van de spieren aan de achterkant van de bovenbenen een meerwaarde
heeft voor het verminderen van de zitdruk, tijdens 2 verschillende vormen van
stimulatie. Daarnaast wordt de gebruiksvriendelijkheid van het broekje, waarin
de elektrostimulatie verwerkt zit, onderzocht.

Het doel van deze studie is om te onderzoeken of deze methode in het dagelijks
leven te gebruiken is en in staat is om de gewenste zitdrukvermindering tot
stand te brengen.
Dit zijn de subvraagstellingen van het onderzoek:
1. Leidt het stimuleren van zowel de mm. gluteï als de hamstrings tot meer
zitdrukverlaging dan het stimuleren van alleen de mm. gluteï?
2. Is het mogelijk de m. gluteus maximus en hamstrings door middel van
elektrostimulatie 3 uur lang te stimuleren zonder dat er vermoeidheid optreedt
en de zitdrukverlaging ?
3. Welke combinatie van contractieduur en rustinterval bij een gelijkblijvende
stroomsterkte en pulsfrequentie geeft de beste resultaten wat betreft een
vermindering in zitdruk?
4. Is stimulatie met behulp van een speciale broek met ingebouwde elektroden
gebruiksvriendelijk voor mensen met een dwarslaesie?

Interventieonderzoek (zonder controlegroep) waarbij de interventie geevalueerd
wordt met behulp van herhaalde metingen (elke persoon voert alle condities
uit).

Alle proefpersonen ondergaan alle condities waarbij de bilspieren en hamstrings geactiveerd worden met elektrostimulatie. De metingen zullen uitgevoerd worden op 2 dagen in 2 afzonderlijke sessies per dag, van ongeveer 3 uur elk (6 uur per dag). De tijd tussen de 2 dagen is minimaal 24 uur. Beide dagen worden 2 verschillende protocollen toegepast, waarbij tijdens 1 protocol alleen de gluteï worden gestimuleerd. Tijdens het andere protocol worden zowel de gluteï als de hamstrings gestimuleerd. De volgorde van de 2 protocollen zal variëren tussen proefpersonen. Gedurende de eerste dag zal worden gestimuleerd in een stimulatievorm met een aan-uit ratio van 1:1, en tijdens de andere dag met een ratio van 1:4.

Het onderzoek omvat 2 dagen met op beide dagen 2 sessies van elk 3 uur (dus 6
uur per dag). De extra fysieke belasting voor de proefpersonen is minimaal,
aangezien hun gewone dagelijkse activiteiten kunnen blijven uitvoeren en de
activatie van de verlamde spieren ook niet belastend is. Tijdens de 3 uur
wordt er verschillende malen met een elektrostimulator een veilige hoeveelheid
stroom aan de spieren gegeven waardoor de spieren zullen aanspannen. Mensen met
een complete dwarslaesie zullen dit niet voelen, maar mensen met een incomplete
dwarslaesie mogelijk wel. Indien de stimulatie pijnlijk aanvoelt, zal de
stroomsterkte direct verlaagd worden zodat de stimulatie niet meer pijnlijk is.
De huid onder de elektroden kan na afloop wat rood of lichtelijk geïrriteerd
zijn, maar dit verdwijnt vanzelf na een paar uur.
Iedere proefpersoon wordt vooraf gescreend door de revalidatie-arts aan de hand
van de in- en exclusiecriteria. Tijdens de elektrostimulatie zal er goed in de
gaten gehouden worden of de proefpersoon de stimulatie kan verdragen door het
opletten op vegetatieve reacties en zal de bloeddruk worden opgenomen.