Effect van voedingssuppletie met geneste*ne bij patienten met MPS III

Het Sanfilippo syndroom (MPS III) is een zeldzame lysosomale stapelingziekte
die zich kenmerkt door progressief verlies van intellectuele en motorische
vaardigheden en vroegtijdig overlijden. MPS III wordt veroorzaakt door een
deficiëntie in de afbraak van heparansulfaat (een van de glucosaminoglycanen)
met als gevolg stapeling van het heparansulfaat, met name in de hersenen. Er is
momenteel geen oorzakelijke behandeling voor patiënten met MPS III.
Genesteïne is een stof die voorkomt in de sojaboon en daarmee in normale
voeding die soja-producten bevat. Geneste*ne wordt wereldwijd veel gebruikt als
voedingssupplement (*nutriceutical*) aangezien aan genesteïne vele positieve
gezondheidseffecten worden toegeschreven. Goed onderzoek naar de geclaimde
effecten ontbreekt echter.

In vitro onderzoek heeft laten zien dat geneste*ne, waarschijnlijk via remming
van een epidermale groeifactor, een remmende werking heeft op de aanmaak van
glucosaminoglycanen (GAGs). Aangezien accumulatie van heparansulfaat een
sleutelrol speelt in de pathofysiologie van de ziekte van Sanfilippo zou
voedingssuppletie met genesteïne theoretisch kunnen leiden tot minder
accumulatie van heparansulfaat en daardoor klinisch relevante effecten kunnen
hebben. Op grond hiervan werd recent een kleine en open-label trial met
geneste*ne suppletie bij patiënten met MPS III uitgevoerd (Piotrowska et al
2008). De studie liet positieve effecten zien op de uitscheiding van GAGs in de
urine, cognitief functioneren zoals vastgelegd met vragenlijsten en
haarmorfologie.

Door deze studie hebben veel ouders hoop gekregen op een behandeling voor hun
aangedane kind en in een aantal landen zijn inmiddels de meeste patiënten
gestart met suppletie met geneste*ne, dat als voedingssupplement vrij
verkrijgbaar is.

De hier voorgestelde studie is erop gericht om vast te stellen of geneste*ne
effectief is als voedingssupplement bij patiënten met MPS III.

Deze studie zal het effect van geneste*ne bij patiënten met MPS III op de
uitscheiding van GAGs in de urine, de stapeling van GAGs in huidbiopten, de
concentratie van GAGs in serum, haarmorfologie, gedrag en cognitief
functioneren vaststellen.
De resultaten kunnen worden gebruikt bij de behandeling patiënten. Wanneer
blijkt dat geneste*ne positief effect heeft zal het als voedingssupplement
worden gebruikt. Indien er geen effect is kan een zinloze behandeling (die niet
wordt vergoed door de zorgverzekeraar) met argumenten worden ontraden.

De studieopzet is een dubbelblinde gerandomiseerde placebogecontroleerde trial
met cross-over design.
Patiënten zullen 2 perioden van 6 maanden capsules met placebo of genesteïne
(10 mg/kg) gebruiken. Tussen de periodes van 6 maanden is 1 maand wash-out
gepland.

Pati>nten krijgen gedurende 2 perioden van 6 maanden capsules te slikken. Een periode bevatten deze capsules genesteïne, de andere periode placebo.

Er is veel onderzoek gedaan naar vermeende effecten van geneste*ne bij een
veelheid van aandoeningen (preventie borst- en prostaatkanker en verbetering
van het plasma lipidenniveau). Bij deze studies werden geen negatieve effecten
gerapporteerd. Ook in de studie bij patiënten met MPS III werden geen negatieve
effecten gevonden. Geneste*ne lijkt dus veilig te zijn. Daarnaast komt
genesteïne voor in een normaal dieet dat soja-producten bevat. Kinderen die met
sojamelk gevoed worden krijgen dagelijks al 5-9 mg/kg aan isoflavones binnen.
Dierexperimenteel onderzoek laat een verminderde vruchtbaarheid zien als gevolg
van langdurige blootstelling aan hoge dosis geneste*ne. Deze potentiële
bijwerking van geneste*ne als voedingssupplement is naar onze mening acceptabel
in het licht van de ernst van MPS III.
De belasting van het onderzoek voor de patiënten is relatief gering: 6 x een
venapunctie, 3 x een huidbiopt, verzamelen van urine, onderzoek haarmorfologie,
3 x vragenlijsten voor de ouders en neurocognitieve testen.