Mucines in speeksel bij patiënten met een speekselkliertumor

Speekselkliertumoren zijn een heterogene groep tumoren. De diagnostiek berust
uitsluitend op histopathologische beoordeling. In de laatste WHO classificatie
(2005) worden meer dan 40 subtypen onderscheiden. Diagnostiek, therapie en
prognose van deze tumoren is dikwijls gecompliceerd. Kwaadaardige
speekselkliertumoren worden onderscheiden in 24 subtypes, voornamelijk
adenocarcinomen. In het algemeen produceren adenocarcinomen mucines. In mamma
en coloncarcinomen is aangetoond dat expressie en glycosylering van mucines in
tumoren anders is dan in de normale weefsels. Cellulaire en humorale
immuunresponsen tegen mucines, in het bijzonder MUC1 zijn beschreven in
kankerpatiënten. In patiënten met een mammacarcinoom kan de aanwezigheid van
een humorale respons tegen MUC1 de ziekte progressie voorkomen.
Op dit moment is weinig bekend over expressie en glycosylering van mucines in
speekselkliertumoren.

In dit project zal expressie en glycosylering en sialylering van mucines worden
onderzocht op weefselniveau, in resectiemateriaal van speekselkliertumoren, en
in het speeksel van patiiënten met speekselklierpathologie om vast te stellen
of speekselonderzoek kan bijdragen aan pre-operatieve diagnostiek bij deze
patiënten.

Afname van speeksel
1. Totaal speeksel.
Speeksel wordt afgenomen door te spugen volgens instructie. Eerst alle speeksel
doorslikken, daarna speeksel verzamelen in de mond zonder zuig of andere
bewegingen te maken. Gedurende 4 min wordt regelmatig (elke 60 sec) uitgespuugd
in een vooraf gewogen polypropyleen bakje dat op ijs staat. Daarna wordt het
speeksel gehomogeniseerd gedurende een min op een vortex mixer en
gecentrifugeerd (10,000 x g, 4 minutes) om cellen en microorganismen te
verwijderen. Het heldere supernatant wordt verdeeld in 500 µl porties en
ingevroren bij voorkeur in vloeibare stikstof.
2. Speeksel uit de glandula parotis
Bij patiënten met pathologie van de glandula parotis zal, naast het *totaal*
speeksel apart speeksel worden afgenomen uit de parotis. Parotisspeeksel wordt
gedurende maximaal 5 minuten verzameld met behulp van beiderzijds op het
orificium van de glandula parotidea aangebrachte Lashley-cups, na stimulering
van de speekselklieren met een 2% citroenzuuroplossing die elke 30 seconden op
de laterale zijde van de tong wordt aangebracht. Het speeksel vloeit direct
door een slangetje en wordt opgevangen in een in ijs geplaatst buisje.

Expressie van mucines in weefsel
Weefselbiopten en resecties, genomen in het kader van de diagnostiek van
patiënten met speekselklierpahologie zullen met behulp van immunohistochemische
technieken worden onderzocht op eiwitexpressie van mucines. Deze technieken
zijn routinematig beschikbaar bij de afdeling Pathologie. Antistoffen en
lectines tegen mucines en verschillende mate van glycosylering en sialylering
zijn deels commercieel verkrijgbaar, deels zelf ontwikkeld op de afdeling Orale
Biochemie.

Mucines in speeksel
Mucines in speeksel en glycosyleringspatronen van mucines zullen worden
aangetoond met behulp van ELISA en na gelelectroforese en Western blotting,
gebruikmakend van bovengenoemde antistoffen en lectines. Deze technieken zijn
routinematig beschikbaar bij de afdeling Orale Biochemie.

Geen