De bijdrage van de darmdoorlaatbaarheid in de systemische ontsteking in patiënten met COPD tijdens acute inspanning

COPD (chronische obstructieve longziekten) heeft als belangrijkste kenmerk een
beperking in de luchtwegen. Echter, naast kortademigheid en een verminderd
inspanningsvermogen hebben patiënten met COPD vaak symptomen in het hele
lichaam. COPD wordt daarom meer en meer gezien als een multi-orgaan ziekte,
waarbij alle organen in het lichaam een rol spelen. Zo wordt bij mensen met
COPD vaak een verhoogde concentratie van ontstekingsmarkers in het bloed
vastgesteld. Verschillende ontstekingsmarkers in het bloed tonen aan dat er in
het lichaam bacteriën of andere schadelijke stoffen aanwezig zijn, die door het
lichaam onschadelijk moeten worden gemaakt. Bij COPD patiënten zijn deze
ontstekingsmarkers verhoogd, en het is nog onduidelijk wat daar de redenen voor
zijn.

Er is reeds onderzoek verricht naar het aandeel van de longen in de systemische
ontsteking van COPD patiënten. In patiënten met COPD is er een lage maar
chronische ontsteking van de longen aanwezig ten gevolge van de ziekte. Deze
verhoogde ontstekingsmarkers in de longen zouden dan een gevolg kunnen hebben
op heel lichaamsniveau en zo systemische ontsteking kunnen veroorzaken.
Onderzoek concludeerde echter dat er geen rechtlijnig verband is tussen de
ontsteking in de long en systemische ontsteking, en dat andere factoren dus
moeten bijdragen tot de vorming van systemische ontsteking. Er wordt nu
gesuggereerd dat de doorlaatbaarheid van de darm een rol kan spelen in de
vorming van systemische ontsteking bij COPD patiënten. De darm is een orgaan
die veel zuurstof uit het bloed nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Bij
een tekort aan zuurstof wordt de doorlaatbaarheid van de darm verhoogd en kan
de darm zijn barrièrefunctie tegen schadelijke stoffen niet goed uitvoeren.
Schadelijke stoffen kunnen dan gemakkelijker het lichaam binnendringen wat
leidt tot een verhoogd aantal ontstekingsmarkers in het bloed. Aangezien
patiënten met COPD regelmatig te kampen hebben met een tekort aan zuurstof in
het lichaam ten gevolge van een acute luchtwegontsteking of fysieke inspanning,
is het niet ondenkbaar dat dit zuurstoftekort een gevolg heeft op de
darmwerking. Het doel van dit onderzoek is om de bijdrage van de
darmdoorlaatbaarheid tijdens inspanning bij klinisch stabiele patiënten met
COPD patiënten te onderzoeken, en te kijken of de darmdoorlaatbaarheid
gerelateerd is met de systemische ontsteking.

Het doel van dit onderzoek is om na te gaan of de darmdoorlaatbaarheid tijdens
inspanning meer veranderd bij klinisch stabiele patiënten met COPD in
vergelijking met gezonde leeftijdsgenoten. Tevens zullen we onderzoeken of een
verhoogde darmdoorlaatbaarheid gerelateerd is met een verhoogde mate van
systemische ontsteking.

Het betreft een observationeel cross-sectioneel case-control onderzoek

Onderzoeksprocedure: Alle patiënten die deelnemen aan het onderzoek zullen
geïncludeerd zijn voor een revalidatieprogramma van 8 weken. De controle
personen zullen gerekruteerd worden via een advertentie in lokale magazines.
Alvorens de werkelijke testdag kan plaatsvinden, zullen de controlepersonen nog
een extra testdag hebben waarop een meting van de longfunctie,
lichaamssamenstelling en een maximale fietstest voor de bepaling van de
maximale belasting plaatsvinden. Mensen met COPD krijgen deze metingen tijdens
het assessment van hun revalidatie. Het werkelijke onderzoek houdt 3 dagen in.
Dag 1: De darmdoorlaatbaarheid wordt in rusttoestand bepaald aan de hand van
markers in the bloed en in de urine. De vrijwilliger zal een suikerdrankje
drinken waarin bepaalde suikers zijn in opgelost. De concentratie van deze
suikers in de urine geeft een indicatie van de darmdoorlaatbaarheid op
verschillende plaatsen. Als de persoon het drankje heeft gedronken, mag de
vrijwilliger niet inspannen gedurende 5 uur en na 5 uur wordt de urine
verzameld. Voor en 1 uur na de inname wordt bloed verzameld om verschillende
andere markers voor de darmdoorlaatbaarheid en markers voor de systemische
ontsteking te bepalen. Vervolgens kan de vrijwilliger naar huis, maar dient hij
/ zij de urine nog voor 19 uur te verzamelen en in te vriezen.
Dag 2/3: Beide testdagen wordt een inspanning uitgevoerd: een submaximale
fietstest op 50% van de maximale belasting, of een activity of daily living
(ADL) test waarbij de persoon 5 activiteiten die betrekking hebben op het
dagelijkse leven zal uitvoeren: zich wassen, kleding opvouwen, de vloer
borstelen, kopjes afwassen en producten in een kast zetten. Tijdens deze
activiteiten wordt het zuurstofgebruik gemeten. Onmiddellijk na de inspanning
drinken de vrijwilligers weer een suikerdrank, waarna de urine gedurende 5 uur
verzameld worden. Voor, onmiddellijk na en elke 10 min tot een uur na de
inspanning zal bloed afgenomen worden (~10ml).

Het onderzoek houdt voor de COPD patiënten in totaal 3 testdagen in. De eerste
testdag is niet belastend, de patiënten dienen gedurende 5 uur in de ochtend
geen inspanning uit te voeren na het innemen van het suikerdrankje. Wel wordt
op verschillende tijdstippen een bloedafname genomen (voor de inname en elke 10
min tot 1 uur na de inname). Hierdoor kan de deelnemer eventueel een blauwe
plek krijgen. Vervolgens zal thuis nog gedurende 19 uur urine verzameld moeten
worden. Dit kan als belastend ervaren worden. Tijdens de tweede en derde
testdag zal de patiënt een inspanning uitvoeren. Aangezien alle patiënten een
revalidatieprogramma gaan volgen, is de belasting van deze testen voor de
patiënten te overzien. Het is echter wel belastend voor de patiënt dat de
inspanning nuchter dient te gebeuren. Daarom wordt 3 uur na de inname een
ontbijt aangeboden. Voor de controle personen houdt het onderzoek in totaal
vier testdagen in. Tijdens de eerste dag krijgt de persoon meer informatie over
zijn / haar longfunctie, lichaamssamenstelling en inspanningscapaciteit. De
belasting van de overige 3 testdagen is vergelijkbaar als de belasting voor de
COPD patiënten.