Geavanceerde beeldvorming van de lever bij de ziekte van Gaucher: een proefstudie

De ziekte van Gaucher is een zeldzame lysosomale stapelingsziekte. De
deficiëntie aan glucocerebrosidase leidt tot de opstapeling van
glucocerebroside of *gaucheromen* in het lichaam. Mensen met de ziekte van
Gaucher hebben meestal ook een hoog gehalte aan ijzer in het lichaam. Onder de
lange termijn complicaties van de ziekte vallen een verhoogd risico op het
ontwikkelen in de lever van fibrose, cirrose en levercelkanker (hepatocellulair
carcinoom; HCC). Wat de onderliggende mechanismen zijn die hiertoe leiden is
grotendeels onopgehelderd. Onze hypothese is dat ijzerstapeling en/of de
stapeling van glucocerebroside zorgen voor de ontwikkeling van fibrose en
cirrose in de lever en dat daardoor de verhoogde kans op het ontwikkelen van
HCC verklaard wordt. Door het ontbreken van geschikte diagnostische methoden is
dit niet eerder onderzocht. Nieuwe beeldvormende technieken, beschikbaar in het
AMC, zouden van waarde kunnen zijn bij het vroeg detecteren en vervolgen van
deze complicaties. MR Elastografie en FibroScan zijn methoden waarmee
leverfibrose kan worden gedetecteerd doormiddel van het meten van de
elasticiteit van de lever. Ook is er een methode beschikbaar waarmee met behulp
van MRI de hoeveelheid ijzer in de lever gemeten kan worden. Proton-MR
Spectroscopie (1H-MRS) is een methode waarmee verschillende metabolieten in
weefsel kunnen worden gekwantificeerd. 1H-MRS wordt het vaakst toegepast voor
het meten van de hoeveelheid vet in de lever. Het is onbekend of 1H-MRS de
hoeveelheid glucocerebroside in de lever kan meten. Onze hypothese willen wij
toetsen door de waarde te bepalen van deze niet-invasieve beeldvormende
technieken bij patiënten met de ziekte van Gaucher.

Het bepalen van de toepasbaarheid van verschillende MRI technieken en FibroScan
voor het identificeren en vervolgen van patienten met de ziekte van Gaucher die
een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van levercomplicaties.

Dit is een proefstudie waarbij in het AMC een groep patienten met de ziekte van
Gaucher en een groep gezonde vrijwilligers prospectief onderzocht wordt. De
studie is niet gerandomiseerd en patienten worden niet-consecutief
geincludeerd. Patienten van de polikliniek Endocrinologie die in aanmerking
komen voor deelname aan de studie zullen geinformeerd worden over de studie. Na
het geven van informed consent zllen deze patienten geincludeerd worden in de
studie. Gezonde vrijwilligers zullen gerecruteerd worden door middel van flyers
in het AMC. Vrijwilligers worden gematched op basis van leeftijd en geslacht
aan de patienten met milde Gaucher.

Er zitten nauwelijks risico*s aan de voorgestelde interventies.
De interventies bestaan uit:
* 10-20 minuten in de 1,5 T MRI scanner
* 30-40 minuten in de 3 T MRI scanner
* 15 minuten voor het uitvoeren van de FibroScan
* Het afnemen van 2-3 extra buisjes bloed bij patiënten met de ziekte van
Gaucher. Dit extra bloed zal worden afgenomen tijdens reguliere bloedafname.

Patienten kunnen tussen de verschillende procedures enige wachttijd hebben. We
zullen proberen om alle interventies op dezelfde dag te plannen, en zo kort
mogelijk achter elkaar.

Alle (potentiele) deelnemers vullen vooraf een contra-indicatie vragenlijst in
voor de MRI. Deelnemers met contra-indicaties voor de MRI zullen uitgesloten
worden van deelname aan de studie. Tijdens de MRI scan ligt de deelnemer stil
op de rug. Zowel MRI als FibroScan zijn niet-invasieve procedures waarbij geen
gebruikt wordt gemaakt van ioniserende straling. Er zal geen contrastmiddel
worden toegediend.

Patienten met de ziekte van Gaucher bezoeken de polikliniek van het AMC 4x per
jaar. We zullen de MRIs en de FibroScan zoveel mogelijk combineren met deze
reguliere bezoeken. Als dit onverhoopt niet mogelijk is dan zou deelname aan
deze studie een extra bezoek aan het AMC vergen voor de deelnemer.

Deelname aan deze studie heeft geen direct voordeel voor de patient, behalve
extra inzicht in hun ziekte. Patienten zullen geen vertraging oplopen in hun
behandeling. Behalve een mogelijk extra bezoek aan het AMC en de tijd die de
verschillende onderzoeken kosten is er nauwelijks sparke van extra lichamelijke
en/of psychologische belasting voor de deelnemer.