De neurale basis van episodisch geheugen, inzicht in geheugenproblemen in een infarct populatie

Episodisch geheugen bestaat uit het construeren van een gebeurtenis in het
verleden in relatie tot tijd, plaats en andere onderdelen zoals geuren en
emoties. De inhoud van episodisch geheugen is persoonlijk, en cruciaal bij het
begrip van *jezelf* in relatie tot de subjectieve tijd. Problemen in het
geheugen zijn daarom zeer belastend, omdat zij een zo direct onderdeel uitmaken
van wie we zijn.
Verschillende gebieden in het brein zijn door de jaren heen als
noodzakelijk aangewezen voor episodische geheugenprocessen. De Mediaal
Temporaal Kwab (Medial Temporal Lobe of MTL in het Engels) en de hippocampus,
hebben de afgelopen tijd de meeste aandacht gekregen. Echter, recentelijk heeft
de posterieure parietaalkwab (of Posterior Parietal Cortex of PPC in het
Engels) steeds meer aandacht ontvangen van onderzoekers op geheugengebied. Op
dit moment is er een debat gaande over de invloed of noodzakelijkheid van dit
gebied op episodisch geheugen. Een onderzoek naar de invloeden van laesies in
verschillende gebieden in het brein zou hierbij een nuttige aanvulling kunnen
geven.
Het debat in de literatuur vraagt dus om een onderzoek wat inzicht kan
geven in de noodzakelijkheid van verschillende hersengebieden op episodisch
geheugen. De noodzakelijkheid van een regio in de hersenen op cognitie kan
alleen worden ondersteund door middel van patiëntenstudies waarbij patiënten
met diverse laesiepatronen worden geïncludeerd. Verschillende aan episodisch
geheugen gerelateerde cognitieve factoren, zoals mentale voorstelling,
visualisatie en processen, zullen in een dergelijk onderzoek ook moeten worden
meegenomen. De invloed van deze processen, die op zichzelf kunnen zijn
aangedaan als gevolg van een herseninfarct, moet worden bekeken in relatie tot
episodisch geheugen. Uiteindelijk kan het huidige voorstel bijdragen aan
episodisch geheugenonderzoek an sich, door inzicht te geven in de relatie van
de voorgenoemde factoren en episodisch geheugen, en kan het bijdragen aan een
betere diagnose van de kwalitatieve aspecten van geheugenproblemen in relatie
tot verschillende laesies in het brein.

Primair doel:
Het vergelijken van prestaties in episodisch geheugen domein door patienten met
een infarct in de PPC met prestaties van patienten met een herseninfarct in
andere gebieden in het brein.
Secundair doel:
De relatie onderzoeken van prestaties in het episodisch geheugen domein en
prestaties in de andere cognitieve domeinen.

Dit is een prospectieve observatiestudie waarin een testbatterij van
gevalideerde niet invasieve neuropsychologische tests wordt afgenomen die
gericht zijn op het in kaart brengen van cognitieve prestaties op onder andere
het geheugengebied. Deze pilot studie is er op gericht om hersengebieden in
kaart te brengen die van invloed zijn op episodisch geheugen en op aan
episodisch geheugen gerelateerde cognitieve vaardigheden zoals visuo-spatiele
verwerking of aandacht. Deze studie zal worden uitgevoerd met behulp van 100
patiënten die ongeveer zes maanden na de diagnose herseninfarct worden
benaderd. Het onderzoek vindt afhankelijk van de beperkingen van de patiënt
plaats in het UMC Utrecht, de Universiteit Utrecht of bij de patiënt thuis. We
verwachten ongeveer 15 patiënten te kunnen includeren die een infarct hebben in
the PPC.

Het neuropsychologisch onderzoek bedraagt maximaal 3 uur, waaronder pauzes. Dit
onderzoek bestaat grotendeels uit mondelinge tests en een enkele pen-en-papier
test om de patiënten zo min mogelijk te belasten. Participatie is natuurlijk
vrijwillig en kan worden beëindigd zonder dat dit gevolgen heeft voor de
patiënt.
De patiënt loopt het risico / hebben het voordeel op een vroegtijdige diagnose
van hersenachteruitgang, groter of anders dan verwacht op basis van de aan het
herseninfarct gerelateerde schade, zoals dementie. Indien er verdenking is van
een mogelijke achteruitgang zal de patient door de onderzoekers worden
doorverwezen naar hun behandelend neuroloog, die van deze bevindng ook op de
hoogte zal worden gebracht. Patiënten kunnen bij informed consent aangeven
hiervan niet op de hoogte gesteld te willen worden.