Ketanest in Intensive Care Unit Patiënten

Tot voor kort was het voor de meeste anesthesisten en intensivisten gangbaar om
etomidaat te gebruiken als inductiemiddel voor anesthesie bij
cardiorespiratoire gecompromitteerde patiënten die zijn opgenomen op de
intensive care unit (ICU). Dit vanwege het gunstige effect dat etomidaat zou
hebben op de cardiovasculaire stabiliteit. De laatste tien jaar is men zich
echter steeds meer bewust geworden van de schadelijke effecten van etomidaat.
Met name een eenmalige dosis etomidaat, zoals die bij inductie wordt gebruikt,
zou leiden tot schadelijke effecten op de bijnier. Als alternatief voor
etomidaat kan ketanest als inductiemiddel gebruikt worden. Ketanest heeft
waarschijnlijk vergelijkbare effecten voor wat betreft de cardio-vasculaire
stabiliteit maar dan zonder het onderdrukken van de bijnier. Het lijkt er
daarom op dat inductie met ketanest te prefereren is boven inductie met
etomidaat bij ernstig zieke patiënten. Het effect van deze middelen op de
microcirculatie is echter tot op heden nog onbekend maar speelt, net als de
macrocirculatie, een essentiële rol in het genezingsproces van deze patiënten.

Het vergelijken van de effecten die de inductiemiddelen etomidaat en ketanest
hebben op zowel de macro- als microcirculatie bij patiënten op de ICU waarbij
beademing geïndiceerd is.

Prospectieve single-center observationele studie.

Interventie:
Patiënten die geïncludeerd worden in het onderzoek zullen afwisselend
toegedeeld worden aan ofwel de ketanest (K) groep ofwel de etomidaat (E) groep.
Anesthesie wordt geïnduceerd met ketanest (1 mg/kg) (K-groep) of met etomidaat
(0,3 mg/kg) (E-groep). De narcose wordt na inductie onderhouden met midazolam
(10 mg/uur) plus morfine (2 mg/h) in beide groepen. Voor de metingen van de
effecten van etomidaat en ketanest op de microcirculatie, zullen kortdurende
vasculaire occlusies worden toegepast. Dit vindt plaats onmiddellijk
voorafgaand aan de inductie en 5-10-15-20-30-45-60-90-120-150-180-210 en 240
minuten na de inductie.

Etomidaat is een veelgebruikt inductiemiddel. Het heeft een gunstig effect op
de cardiovasculaire stabiliteit, maar leidt bij een eenmalige dosis tot het
onderdrukken van de bijnierfunctie.

Ketanest is een inductiemiddel met analgetisch effect. Het heeft een gunstig
effect op de cardiovasculaire stabiliteit omdat het meestal geen depressie van
de cardiovasculaire en respiratoire systemen geeft. Mogelijke negatieve
psychologische reacties, geassocieerd met ketanest, worden ondervangen doordat
de narcose met midazoalm & morfine nog minimaal 12 uur na het stoppen met
ketanest wordt onderhouden.

Near-infrared spectroscopy (NIRS) is een niet-invasieve en patiënt-vriendelijke
optische techniek waarbij nabij-infrarood licht gebruikt wordt. De intensiteit
van het licht is laag en volkomen onschadelijk. Naast de vele onderzoeken in
gezonde personen, is NIRS ook al vaak gebruikt in een ICU omgeving en bij
ernstig zieke patiënten zoals in dit project beschreven.

Vasculaire occlusie. NIRS zal worden gebruikt worden in combinatie met een
aantal kortdurende vasculaire occlusies zodat een indicatie van de
spierperfusie gekregen kan worden. De vasculaire occlusies zijn kort (1 min) en
de druk die gebruikt wordt (240 mmHg) is vergelijkbaar met de druk bij een
standaardmeting van de bloeddruk, of de druk die toegepast wordt bij een
standaard venapunctie. Alhoewel de occlusie zelf als onprettig of pijnlijk
ervaren kan worden, zijn beiden reversibel en zal er geen blijvende schade aan
het weefsel plaatsvinden. Vergelijkbare methodes, met nog langere occlusie
duur, zijn gebruikt in tal van studies waaronder die bij patiënten op de ICU
(voor review zie Gerovasili, 2010).