Immuunrespons na geïnactiveerd oraal cholera vaccin (Dukoral) bij
niertransplantatie patiënten.
Mucosale respons in Immuungecompromitteerden (MICH)

Dukoral (SBL Vaccin AB) is een geregistreerd vaccin, dat gedode gehele Vibrio
cholerae 01-bacteriën en het recombinante cholera toxine-B subunit bevat
(rCTB). Dit vaccin geeft een kruisbescherming tegen het hittelabiele toxine
(LT) van de enterotoxine producerende Escherichia coli (ETEC). Omdat LT-ETEC de
meest voorkomende oorzaak van reizigersdiarree is biedt Dukoral een zekere mate
van bescherming tegen reizigersdiarree. In Nederland wordt het vaccin slechts
sporadisch aan reizigers geadviseerd omdat het reizigersdiarree niet voorkomt
en omdat reizigersdiarree in het algemeen geen ernstige morbiditeit
veroorzaakt. Sommige reizigers, zoals mensen met een niertransplantaat, zijn
kwetsbaarder voor uitdroging door diarree. Omdat Dukoral met name de duur van
de episode met diarree verkort, zou het een gezondheidsvoordeel kunnen bieden
voor deze kwetsbare groep. Derhalve wordt het in Duitsland voorgeschreven aan
immuungecompromitteerden. Door het gebruik van immunosuppressiva hebben mensen
met een niertransplantaat echter een verminderde afweer en een verminderde
respons op vaccinaties. Het is niet bekend of personen die immunosuppressiva
gebruiken een immuunrespons vertonen na vaccinatie met Dukoral. Een jaar na
transplantatie gebruiken de meeste niertransplantatiepatiënten, die in het LUMC
zijn behandeld, ter voorkoming van afstoting van het transplantaat een
combinatie van twee middelen, te weten prednison met ofwel een calcineurine
remmer (CNI) (cyclosporine of tacrolimus), ofwel mycofenolaat mofetil (MMF)
ofwel een mTOR-inhibitor (MTORi) (everolimus of sirolimus). Het is bekend dat
de immuunrespons na (griep)vaccinatie sterk verminderd is bij gebruik van CNI
en MMF. Er zijn aanwijzingen dat de mTORi sirolimus de immuunrespons na
vaccinatie juist versterkt. Over de immuunrespons na vaccinatie bij gebruik van
everolimus is niets bekend.

De primaire vraagstelling is hoe vaak er bij personen met een niertransplantaat
en de daarbij behorende afweer onderdrukkende medicatie een (mucosale)
immuunrespons optreedt na vaccinatie met Dukoral. Secundaire vraagstellingen
zijn: (1) of de remming van de immuunrespons minder uitgesproken is bij het
gebruik van CNI of MMF of een mTORi; (2) wat de hoogte van de immuunrespons is
bij respectievelijk de groep met CNI, MMF en mTORi vergeleken met de respons
bij gezonde vrijwilligers.

Een 'single centre' interventie studie om de immuunrespons op Dukoral te meten
bij mensen met een niertransplantaat en bij een groep gezonde vrijwilligers.
Beide groepen zullen via een brief, gestuurd door het secretariaat Nierziekten
in maart 2010, uitgenodigd worden om deel te nemen aan dit onderzoek. Bij
onvoldoende respons zullen degenen die een brief hebben ontvangen en niet
hebben gereageerd, 2 weken na het verzenden van de brief éénmalig worden gebeld
door één van de onderzoekers.

Dukoral (SBL Vaccin AB) 3ml (3 ml van de suspensie bevat 1x1011 geïnactiveerde bacteriën van Vibrio cholerae O1 en 1 mg recombinant choleratoxine-B-subunit). Volledige vaccinatie bestaat uit 2 doses; eerste dosis op dag 0 en tweede dosis op dag 14.

De proefpersonen dienen 2 maal het LUMC te bezoeken en worden 1 keer gebeld. Er
zal in totaal 68 ml bloed worden afgenomen verdeeld over 2 bezoeken (2 maal 34
ml), daarnaast wordt 2 maal speeksel afgenomen. Er zullen gegevens worden
verzameld tijdens elk van de twee bezoeken. Er zal twee maal een geregistreerd
oraal vaccin worden toegediend (1 uur voor en na elke vaccinatie mogen de
proefpersonen niet eten/drinken).

Het vaccin veroorzaakt soms (0,1-1%) hoofdpijn, buikpijn, buikkramp, diarree en
gasvorming. De symptomen zijn van tijdelijke aard en behoeven geen behandeling.
Zelden (0,01-0,1%) worden koorts, malaise, misselijkheid, braken, verminderde
eetlust, duizeligheid, rhinitis en hoesten gerapporteerd. Zeer zelden (< 0,01%)
is er sprake van dyspepsie, keelpijn, dehydratie, sufheid, slapeloosheid,
flauwvallen, verminderde smaak, zweten, exantheem, gewrichtspijn, vermoeidheid
en rillingen. Er is geen reden om te vermoeden dat er voor
immuungecompromitteerde mensen een groter risico is op bijwerkingen of
morbiditeit ten gevolge van het nemen van Dukoral dan bij gezonde personen.