Verwarring tussen dromen en realiteit in narcolepsie

Narcolepsie is een neurologische aandoening o.a. gekenmerkt door intrusies van
REM-slaap in wakkere toestand. De belangrijkste symptomen zijn slaperigheid en
slaapaanvallen overdag, kataplexie, slaap paralyse, hypnagoge/hypnopompe
hallucinaties en verstoorde nachtslaap. Hoewel geheugenstoornissen bij
narcolepsie patiënten met de standaardtests doorgaans niet gevonden worden,
zijn er bij hen in het algemeen wel geheugenklachten. Uit klinische observaties
lijkt het alsof deze patiënten regelmatig een bepaald geheugenprobleem hebben
waarbij ze foutief denken dat een zekere gebeurtenis, die in een droom
voorkwam, echt gebeurd is. Hoewel deze verwarringen in enkele casestudies
beschreven zijn, zijn er tot op heden geen systematische beschrijvingen van het
voorkomen van dit geheugenprobleem in narcolepsie patiënten. Ook is er tot nog
toe geen kwalitatieve beschrijving van deze verwarringen tussen droom en
werkeelijkheid.
Deze verwarrende ervaringen zouden een uiting kunnen zijn van een falende
'realiteits monitoring', een psychologisch mechanisme waarbij gedachten en
fantasieën van feitelijke gebeurtenissen worden onderscheiden. Dit resulteert
dan in verwarring over de oorsprong en werkelijkheid van deze ervaring. Het
bestuderen van deze droom met realiteit verwarring bij narcolepsie patiënten
kan ons aanwijzingen verschaffen over het normaal functioneren van het
menselijke brein. Er is steeds meer bewijs dat slaap is geïntegreerd in het
verwerken en vasthouden van herinneringen. Onze hypothese is dat er een
dysfunctie bestaat in slaapgerelateerde geheugenprocessen die de oorzaak zijn
van deze geheugenproblemen bij narcolepsie patiënten. Vooral abnormale
hippocampale-corticale dynamiek tijdens REM-slaap zou bij patiënten de oorzaak
kunnen zijn dat ervaringen uit een droom op een vergelijkbare manier worden
opgeslagen in het geheugen als de opslag van ervaringen in waak, en hierdoor
leiden tot verwarring over de aard van de herinnering.
De verwarring van droom ervaringen met de realiteit is ook vanuit klinisch
oogpunt interessant. Narcolepsie patiënten klagen veelvuldig over
geheugenproblemen, maar objectieve geheugen tests hebben nooit consistente
afwijkingen kunnen aantonen. Het zou kunnen zijn dat geheugenproblemen bij
narcolepsie voort kunnen komen uit een uniek soort geheugen dysfunctie welke
ongevoelig is voor de standaard tests.
Verwarring van dromen met de werkelijkheid kunnen ook voorkomen in de normale
populatie, maar onze hypothese is dat de incidentie en de ernst veel groter is
bij narcolepsie patiënten dan in de gezonde populatie. Het exploreren van deze
verwarringen zou ons een beter beeld geven in de aard van de geheugenproblemen
bij deze aandoening.

Het bestuderen van deze droom/realiteits verwarring bij narcolepsie patiënten
kan ons aanwijzingen verschaffen over hetnormaal functioneren van het
menselijke brein.


a) Inschatten wat de incidentie van dromen en verwarring met de realiteit in
narcolepsie patiënten vergeleken met gezonde controles.
b) Beschrijven van de karakteristieken van deze verwarrende situaties.

Deel I:

Telefonisch interview (15 minuten) waarbij gebaseerd op de responsen enkelen
worden uitgenodigd voor een diepte-interview.

Deel II:

(20 patiënten en 20 controles).

Diepte-interview waarij droomervaringen verder uitgediept zullen worden bij hen
die aangaven dat ze dromen en verwarring met de realiteit hebben ervaren.

De belasting is vooral in tijd, te weten 15 minuten telefonisch interview en
voor een enkeling een diepte-interview van 45-60 minuten.