Wat is de absorptie kinetiek van plantaardige proteinen afkomstig van aardappel?

De snelheid van eiwitvertering tijdens de maagdarmpassage bepaalt mede hoe snel
aminozuren in het bloed terecht komen. Verschillen in de kinetiek van deze
eiwitvertering zijn onder andere gerelateerd aan de biobeschikbaarheid van de
aminozuren uit dit eiwit, synthese van spiereiwitten, spierglycogeen
regeneratie (belangrijk voor herstel na inspanning), en verzadiging. Daarom is
inzicht in de bloed aminozuurprofielen van functionele eiwitpreparaten van
belang voor een juist gebruik van deze eiwitten. NIZO werkt samen met AVEBE aan
de toepassing van een tweetal hoogwaardige eiwitpreparaten uit aardappels in
voeding. De verteringskinetiek van deze eiwitten is vooralsnog onbekend. Voor
toepassing voor nutritionele doeleinden is deze kennis echter vereist.

Het primaire doel van deze studie is het bepalen van de verteringskinetiek van
twee verschillende aardappeleiwitpreparaten (hoog en laag moleculaire fractie)
en deze te vergelijken met de twee referentie-eiwitten caseïne en wei-eiwit .
De verteringskinetiek wordt bepaald aan de hand van postprandiale bloed
aminozuur profielen. Hieraan gerelateerd wordt tevens inzicht verkregen in de
algemene biobeschikbaarheid van deze aardappeleiwitpreparaten. Een secundair
doel van deze studie is het meten postprandiale bloed insuline- en
glucosespiegels om inzicht te verkrijgen in de insulinotrope activiteit van de
verschillende eiwitpreparaten. Een tertiair doel van deze studie (al dan niet
uit te voeren wanneer wordt aangetoond dat de postprandiale bloedaminozuur
profielen van de aardappeleiwitten vergelijkbaar is met die van wei-eiwitten)
is het bepalen van verzadigingshormonen zoals aangetoond voor wei-eiwit (Hall
et al, 2003). Om de verteringskinetiek te bepalen is het design van Farnfield
et al. (2009) gebruikt die de verteringskinetiek van verschillende wei-eiwitten
beschrijft.

Inclusiecriteria
• Leeftijd 18 - 50 jaar
• Akkoordverklaring (informed consent)
• Bereidheid tot het nuttigen van een gestandaardiseerde maaltijd aan de avond
voorafgaande aan de onderzoeksdagen
• Bereidheid tot het niet-sporten aan de vooravond en ochtend van de
onderzoeksdagen

Exclusiecriteria
• Ziekten en aandoeningen van het maagdarmkanaal zoals gastric-reflux,
chronische darmontstekingen, aandoeningen aan de alvleesklier
(zelf-gerapporteerd)
• Operaties aan het maag-darmkanaal
• Koemelkallergie (zelf-gerapporteerd)
• Nierpatiënten (zelf-gerapporteerd)
• Intensieve sporters ( > 16 uur per week)
• Gebruik van eiwitsupplementen (tot 1 maand voor inclusie)
• Gebruik van maagzuurremmers (tot 3 maanden voor inclusie)
• Gebruik norit of laxeermiddelen (tot 3 maanden voor inclusie)
• Gebruik van drugs
• Hoge alcoholinname ( > 4 consumpties/dag of > 20 consumpties per week)
• Rokers

Studie design
Via schriftelijke akkoordverklaring zullen gezonde vrijwilligers gerekruteerd
worden uit de omgeving Ede/wageningen. De proefpersonen krijgen in een
cross-over design 4 verschillende testdrankjes te drinken:
1. Drankje met wei-eiwit (referentiedrank met een snelle verteringskinetiek;
positieve controle)
2. Drankje met de laag moleculaire fractie van aardappeleiwit
3. Drankje met de hoog moleculaire fractie van aardappeleiwit
4. Drankje met caseïne (referentiedrank met een langzame verteringskinetiek).
Omdat het een exploratieve studie is, is er gekozen om puur eiwit te testen. In
een later stadium zullen eindproducten worden getest. De testdranken bevatten
20 g eiwit in 500 mL sport drank (eiwit- en suikervrij; een matrix met
(niet-calorische) zoetstof, aroma, vitaminen en stabilisatoren). Dit is
vergelijkbaar met, maar niet identiek aan, een studie van Farnfield et al.
(2009). De hoge dosering is nodig om een goede respons op de aminozuurprofielen
in bloed te kunnen meten. De testdrankjes zullen op vier verschillende dagen
worden genuttigd. De drankjes zullen zoveel mogelijk qua viscositeit en
zuurtegraad gelijk worden gehouden. Gepasteuriseerde testdranken zullen vers
bereid worden onder food grade condities (*NIZO food application centre*).
Zowel de proefpersonen als de onderzoekers zijn niet op de hoogte van de inhoud
van de testdranken Tussen de meetdagen zal een wash-outperiode van 1 week
worden aangehouden. Deelnemers krijgen de instructie om de avond voorafgaande
aan de testdagen een gestandaardiseerde maaltijd te eten volgens instructie.
Vrijwilligers worden verzocht om de avond voor de testdagen vanaf 22.00 uur
niets meer te eten en om nuchter naar Ziekenhuis de Gelderse Vallei te komen.
Ook wordt aan de proefpersonen gevraagd om gedurende 24 uur voor de testdagen
geen zware lichaamsbeweging te hebben. De proefpersonen worden op de testdagen
om 9.00 uur op Ziekenhuis de Gelderse Vallei verwacht. Bij binnenkomst wordt
gevraagd wat en wanneer de proefpersoon voor het laatst gegeten heeft. Bij de
proefpersonen wordt een canule aangebracht in een ader van de onderarm door een
verpleegkundige. 15 minuten voor en net voor voor consumptie van de testdrank
wordt een bloedmonster afgenomen (5 mL), evenals iedere 15 minuten na
consumptie van de testdrank. 180 minuten na consumptie van de testdrank wordt
het laatste bloedmonster genomen. Gedurende deze perioden worden de
proefpersonen verzocht zo min mogelijk te bewegen en op hun stoel te blijven
zitten. In totaal worden per dag 14 bloedmonsters (totaal 70 ml) afgenomen.
Gedurende het hele onderzoek zal (280 ml) bloed worden afgenomen.

Zie boven bij design

Belasting:
Op 4 dagen nuchter naar ziekenhuis de Gelderse Vallei komen, alwaar een ader in
de onderarm gecanuleerd wordt. Om de 15 minuten wordt een bloedsample van 5 mL
genomen. In totaal wordt er per dag 14 bloedsamples (totaal 70 mL) afgenomen.
De proefpersonen krijgen op de testdag 500 mL van een eiwitdrank te consumeren.
Gedurende 4 avonden een maatijdinstructie opvolgen en niet sporten. Gedurende 4
ochtenden niet sporten.

Risico:
De bloedafnames worden door een ervaren onderzoeksverpleegkundige verricht en
zijn weinig risicovol. Hooguit bestaat er een kans op flauwvallen of een blauwe
plek door verkeerd aanprikken en/of niet goed dichtdrukken na verwijderen van
de canule. Er wordt geen risico verwacht van het eenmalig nuttigen van een
eiwitdrank met een hoog gehalte aardappeleiwit.