Het verkennen van toedieningschema*s van co-trimoxazol ter preventie van urineweginfecties bij patiënten met een tijdelijke blaaskatheter

Kortdurende blaastkatheterisatie wordt in een ziekenhuissetting vaak toegepast.
Bij alle patiënten met een blaaskatheter ontstaat in de loop van de tijd
bacteriurie. De katheter is een toegangsport voor micro-organismen en de
natuurlijke uitscheiding van bacteriën door de urinestroom is onderbroken. De
prevalentie van deze bacteriurie is 3 tot 7% per katheterisatiedag. Een
asymptomatische bacteriurie verdwijnt meestal spontaan binnen 14 dagen na
katheterverwijdering. Maar in 15% van de patiënten onstaat er een
symptomatische urineweginfectie binnen 48 uur na het verwijderen van de
katheter.
Uit een enquete onder medische professionals in Groot-Brittanië bleek dat 60
procent van de medici voorstander is van profylactisch anitbioticumgebruik bij
het verwijderen van een blaaskatheter bij alle (of een geselecteerde groep)
patiënten. In Nederland wordt in vergelijking met de andere Europese landen een
behoudend beleid gevoerd bij het voorschrijven van antibiotica. Dit laag
antibioticumgebruik is gecorrelleerd met een relatief lage
antibioticumresistentie. Het behoudende antibioticumbeleid en het gebrek aan
bewijs verklaard dat routinematig gebruik van antibioticumprofylaxe bij het
verwijderen van urinewegkatheters niet geadviseerd wordt in de Nederlande
richtlijnen. Urinewegingecties na blaaskatheterisatie leiden tot hogere kosten
in de gezondheidszorg en verhogen de morbiditeit. Het gebruik van deze vorm van
antibioticumprofylaxe is daarom in een aantal studies onderzocht.
Een kleine gerandomiseerde dubbelblinde placebo gecontoleerde pilot studie met
2 maal per dag 500mg ciprofloxacine met in totaal 4 giften liet geen voordeel
zien van profylactische ciprofloxacine gebruik bij het onstaan van
urineweginfecties. In een tweede studie werd 500mg ciprofloxacine 2 maal per
dag, 6 giften in totaal vergeleken met geen antibiotische behandeling na een
radicale laporascopische prostaatverwijdering. Uit deze studie kwam een
significant voordeel van ciprofloxacine naar voren. De resultaten van een
studie met alleen vrouwelijke patiënten vertoonden geen significante afname van
bacteriurie na een behandeling met een eenmalige gift versus 10 dagen
behandeling met co-trimoxazol (trimethoprim-sulfamethoxazol) bij een dosering
van eenmalig 1600/320mg of 10 dagen 800/160mg 2 maal per dag. Een andere
gerandomiseerde prospectieve studie vertoonde een toegevoegde waarde van
trimethoprim-sulfamethoxazol 800/160mg 2 maal per dag en 3 doseringen bij
electieve chirurgische patiënten.
De resultaten van deze studies pleiten niet eenduidig voor antibiotische
profylaxe bij blaaskatheter verwijdering. Verder is de opzet van deze studies
te verschillend om als basis voor een grotere klinische trial te dienen. Daarom
onderzoeken we antibiotische profylaxe bij deze doelgroep in een pilot studie.
Er is gekozen voor trimethoprim-sulfamethoxazol als antibioticum omdat het
zowel bij mannen als vrouwen gebruikt kan worden als profylaxe voor
urineweginfecties dan wel prostatis. Daarnaast is het middel werkzaam tegen een
grote groep micro-organismen. Het vaststellen van een doserings-regime van
co-trimoxazol als antibiotische profylaxe bij patienten met een tijdelijke
blaaskatheter voor gebruik in een grotere klinische trial is het doel van deze
pilot-studie.

Het verkennen van toedieningschema*s van co-trimoxazol ter preventie van
urineweginfecties bij patiënten met een tijdelijke blaaskatheter. Het optimale
toedoeningschema van co-trimoxazol kan in een toekomstige grotere trial
toegepast worden.

Dubbel-blind, placebo gecontroleerde pilot interventie studie bestaande uit 3
armen.

Trimethoprim-sulfamethoxazol of placebo.

Alle patiënten in het onderzoek moeten een aantal urinemonsters verzamelen.
Daarnaast zal een korte vragenlijst afgenomen worden om de aanwezigheid van een
urinweginfectie te achterhalen. De verwachting is dat deze vragenlijst ongeveer
5 minuten tijd in beslag zal nemen.
Proefpersonen in de co-trimoxazol interventie groep hebben een risico op
bijwerkingen van het geneesmiddel afhankelijk van de interventiegroep waarin ze
geïncludeerd zijn, maar er is voor deze proefpersonen waarschijnlijk een lager
risico op urineweginfecties en complicatie hiervan. Proefpersonen in de
placebo-groep hebben geen riscio op bijwerkingen van door de co-trimoxazol maar
er is waarschijnlijk een hoger risico op urineweginfecties en complicaties
hiervan.
Co-trimoxazol is een antbioticum dat sinds 1972 geregistreerd is. Allergische
reacties zoals exantheem zijn de meest voorkomende bijwerkingen. Bij het
onstaan van een allergie wordt de interventie gestaakt. Co-trimoxazol heeft
verder veel voorkomende bijwerkingen als hyperkaliëmie, hyponatirëmie,
misselijkheid, diarree en braken.