Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) en Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor depressie bij patiënten met diabetes: een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek

Depressie komt vaak voor bij patiënten met diabetes. Deze comorbiditeit heeft
negatieve gevolgen voor fysieke prestaties, in hoeverre partiënten zich houden
aan medicatie voorschriften, controle over bloedsuiker en het volgen van
aanbevelingen over voeding en beweging. Zowel mindfulness-based cognitieve
therapie (MBCT) als ook cognitieve gedragstherapie (CGT) zijn effectieve
behandelingen voor het verminderen van depressieve klachten. Goed opgezette
gerandomiseerde studies naar de effectiviteit van deze interventies bij
diabetes patiënten zijn echter nog schaars. Vooral effecten op lange termijn
zijn nauwelijks onderzocht.

Het beoordelen van de effectiviteit van twee psychologische behandelmethoden
(MBCT en CBT) in het reduceren van depressieve klachten bij diabetes patiënten.
1. Primaire vraagstelling:
- Wat zijn de korte en lange termijn effecten van CBT en MBCT in het reduceren
van depressie symptomen bij diabetes patiënten?
2. Secundaire vraagstellingen:
- Zijn er subgroepen patiënten te onderscheiden voor wie CBT dan wel MBCT met
name effectief zijn? (onderzoek naar moderatoren van behandeleffect)
- Wat zijn de potentiële werkzame mechanismen van behandeleffect in CBT en
MBCT? (onderzoek naar mediatoren van behandeleffect)
- Wat is de invloed van behandelintegriteit en therapeutische relatie op de
effectiviteit van MBCT en CBT?

Een gerandomiseerde wachtlijst-controle onderzoeksopzet.

Beide behandelingen (CBT en MBCT) bestaan uit acht individuele gesprekken met een psycholoog gericht op emotionele, cognitieve en gedragsmatige aspecten van omgaan met depressieve klachten. Patiënten wordt gevraagd om thuis verder te oefenen met vaardigheden die tijdens de sessies geleerd worden.

De belasting voor de patiënten bestaat uit het zes maal invullen van een
vragenlijst (totale tijd: ongeveer 3 uur, verspreid over een periode van 1
jaar), 8 psychologische behandelsessies (ongeveer 45 minuten per keer) en een
telefonisch interview na de behandeling (20 minuten). Tevens wordt de patiënten
gevraagd gedurende de behandeling huiswerkoefeningen te maken (ongeveer 30
minuten per dag).
De behandelsessies worden opgenomen op video enkel wanneer de patiënt daartoe
schriftelijk toestemming geeft. Hetzelfde geldt voor het opvragen van medische
gegevens van patiënten en de aanvullende biochemische informatie die uit de
bloedbepalingen van de patiënt gehaald wordt.

Alle patiënten ontvangen een psychologische behandeling waarin technieken
worden gebruikt die effectief zijn gebleken bij het behandelen van depressie.
Naar ons weten zijn er geen nadelige effecten van deze behandelmethoden bekend.
Dit onderzoek is naar zijn aard zonder enig risico, aangezien aan patiënten
voornamelijk wordt gevraagd tijd en moeite te investeren.