Praten met je handen: Een studie naar linguistische stoornissen en de productie van verschillende soorten gebaren bij mensen met afasie.

Tijdens het spreken gebruiken mensen vaak handgebaren. Sommige van deze gebaren
kunnen betekenis overdragen, zowel met als zonder spraak (Beattie & Shovelton,
2002; Krauss, Chen & Gottesman, 2000). Mensen met afasie hebben een zeer
beperkte spraakproductie. Het gebruik van betekenisvolle gebaren, zou daarom
een goede compensatiestrategie kunnen zijn. De productie van taal en gebaren
lijken echter sterk met elkaar verweven processen te zijn (de Ruiter, 2000;
McNeill & Duncan, 1998). De Ruiter (2000) gaat uit van een model waarin de
productien van taal en gebaren met elkaar verworven zijn op een
conceptualisatie niveau, een niveau waaronder ook semantische verwerking valt.
In lijn met deze theorie valt te verwachten dat mensen met afasie met een
semantische stoornis ook een stoornis vertonen in het gebruik van gebaren.

Het doel van deze studie is vast te stellen wat de invloed is van een
semantische stoornis op de vaardigheid van mensen met afasie om gebaren te
gebruiken ter compensatie voor hun spraakproblemen. In onze analyze kijken we
naar het soort gebaren dat mensen gebruiken en de begrijpelijkheid van deze
gebaren.

Deze studie bestaat uit twee experimenten. In het eerste experiment vragen we
mensen met afasie (met en zonder een semantische stoornis) en gezonde controles
om een serie plaatjes te benoemen. Dit doen zij zowel verbaal als non-verbaal
(met het gebruik van gebaren). Deze sessie worden opgenomen met een
videocamera. In een tweede experiment bepalen we vervolgens de begrijpelijkheid
van deze gebaren. In een perceptietest laten we beelden van het eerste
experiment zien aan naieve gezonde sprekers, die niets afweten van afasie. Zij
moeten bepalen wat de persoon op de video probeert te gebaren.

Er is geen risico verbonden aan deelname aan dit onderzoek. Deelnemers wordt
gevraagd aan twee sessies deel te nemen. In beide sessie worden een aantal
diagnostische tests afgenomen, die ook vaak gebruikt worden in de klinische
praktijk. De enige aanpassing hieraan bestaat uit het feit dat mensen gevraagd
wordt bij een onderdeel te gebaren in plaats van te spreken (dit is echter niet
ongebruikelijk om te doen in therapie voor mensen met afasie). Het feitelijk
experimentel gedeelte wordt gedaan door studenten van de universiteit Tilburg,
zij moeten in een perceptietaak bepalen wat een proefpersoon probeerde
duidelijk te maken.