Is Transcraniele Magnetische Stimulatie een optie voor cognitieve therapie bij Multipele Sclerose?

Cognitieve problemen, met name werkgeheugen problemen, komen erg vaak voor bij
Multipele Sclerose (MS) patienten. Door deze cognitieve klachten ervaren
patienten ernstige problemen in hun algemene dagelijkse functioneren. Tot op
heden zijn er nog maar een beperkt aantal onderzoeken uitgevoerd met als doel
cognitieve klachten te veminderen of te verhelpen. De meeste trainingschema's
die getest zijn, bestaan uit mentale training of farmacologische interventies,
waarvan in beide gevallen minimale verbetering waarneembaar was op het
cognitief functioneren.
Repetatieve transcraniele magnetische stimulatie (rTMS) zou mogelijk in staat
zijn om cognitieve functies van MS patienten te verbeteren. Het is aangetoond
dat door middel van hoog frequent stimuleren van het brein met behulp van rTMS,
neurale plasticiteit wordt geinduceerd, wat een verbetering liet zien in het
werkgeheugen van psychiatrische patienten. Bij MS patienten is rTMS eerder
gebruikt om spasticiteit tegen te gaan, echter, het is nog niet eerder gebruikt
om werkgeheugen functie te verbeteren.
In het kader van cognitieve therapie en cognitieve rehabilitatie zou rTMS een
veelbelovende methode zijn, echter meer onderzoek is nodig om de precieze
clinicocognitieve effecten van rTMS in kaart te brengen bij MS patienten. In de
huidige studie zal dit inizcht worden vergaard en tevens zullen de resultaten
inzicht geven in rTMS als mogelijke behandeloptie voor cognitieve problemen bij
MS patienten.

Het doel van de voorgestelde pilot studie is om het effect van rTMS te
onderzoeken op het induceren van een locale (daar waar stimulatie plaatsvindt)
toename in hersenactiviteit bij MS patienten. Deze locale toename in
hersenactiviteit na stimulatie zou gunstige effecten kunnen hebben op het
cognitieve functioneren. Dit is een eerste stap naar validatie van deze
techniek als optie voor cognitieve therapie. De resultaten geven inzicht in hoe
we rTMS kunnen inzetten als cognitieve therapie en geeft richtlijnen voor
toekomstig longitudinaal onderzoek.

Dit is een cross-sectionele, dubbel blinde, sham gecontroleerd, pre- en post
interventie studie waarbij gebruik gemaakt wordt van verschillende neuroimaging
modaliteiten. Zowel conventionele MRI als ook geavanceerde MRI technieken
(resting state fMRI, taak-specifieke MRI, MR spectroscopie) zullen worden
gebruikt.
Neuropsychologische tests zullen worden afgenomen om onderscheid te kunnen
maken tussen patienten mét en patienten zonder cognitieve problemen. De scans
zullen worden bewerkt en geanalyseerd, om zo verschillen in hersenactiviteit te
kunnen detecteren tussen baseline en na interventie/sham interventie.

Repetitive Transcraniele Magnetische Stimulation (rTMS) zal tijdelijk worden toegepast (30 minuten) om de dorsolaterale prefrontale cortex te stimuleren bij zowel de MS patienten als bij de gezonde controles.

De belasting van de proefpersonen is gering. Alle deelnemers zullen op drie
verschillende dagen naar het ziekenhuis moeten komen.

Dag 1: Baseline
- Neuropsychologisch onderzoek (60 min)
- MRI scan (ongeveer 60 min)
- rTMS van de motor cortex (10 min; positieve controle)
- Afnemen van zes buisjes bloed

Dag 2: Interventie/ placebo interventie
- rTMS behandeling (of sham conditie) (30 min)
- MRI-scan (50 min)

Dag 3: Interventie/ placebo interventie
- rTMS behandeling (of sham conditie) (30 min)
- MRI-scan (50 min)

MRI:
Om de geluidsoverlast in de MRI scanner zoveel mogelijk te beperken, zullen er
oordopjes worden gebruikt. De scan zal gemaakt worden op een 3 Tesla scanner,
vanwaar tot op heden nog nooit schade van is aangetoond. Voordat de
proefpersonen de scanner ingaan, zal er gevraagd worden of de persoon in
kwestie voldoet aan alle MRI veiligheidsvoorwaarden. Tussen de verschillende
scans zal de onderzoeker informeren of alles goed gaat met de proefpersoon.
Deze heeft ook de mogelijkheid om terug te praten. Wanneer het nodig mocht
zijn, kan de scan direct gestopt worden door zowel de onderzoeker en de
proefpersoon (noodbel). Zolang als de normale procedures worden gehandhaafd
tijdens het scannen, zijn er geen risicos aan het onderzoek verbonden.

rTMS:
Met betrekking tot de rTMS interventie zullen stricte veiligheidsvoorwaarden
worden gevolgd. Omdat MS patienten gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van
epileptische activiteit, zullen aanvullende veiligheidsvoorwaarden bij deze
studie in acht worden genomen. Zo worden deelnemers geexcludeerd van deelname
als epilepsie voorkomt in de voorgeschiedenis ( en/of familiegeschiedenis),
daarnaast mogen deelnemers niet meedoen indien zijn tricyclische
antidepressiva, neuroleptoca, fampridine, of andere medicijnen gebruiken
waardoor het risico op epilepsie verhoogd wordt. Daarnaast mogen MS patienten
met uitgebreide corticale pathologie (corticale laesies, gebaseerd op Calabrese
et al., 2008 en de baseline MRI) ook niet meedoen aan deze studie. Dit is een
conservatieve regel om ervoor te zorgen dat we aan de veilige kant zijn met
betrekking tot het induceren van epileptische activiteit na rTMS. Als de
veiligheidsvoorwaarden en aanvullende voorwaarden worden gehanteerd, zijn er
geen risicos voor bijwerkingen.

Ten tijde van het onderzoek kan de deelnemer zich altijd terugtrekken uit het
onderzoek, zonder dat hij/zij daar een reden voor op hoeft te geven en zonder
dat daar op enige wijze consequenties aan verbonden zijn voor behandeling in
ons ziekenhuis.