CFTR eiwit expressie in cellen van CF patiënten : correlatie met klinische, functionele en inflammatoire parameters.

Cystic fibrosis (CF) is de meest voorkomende letale erfelijke aandoening in de
Kaukasische populatie. De ziekte wordt veroorzaakt door afwijkingen in het
Cystic Fibrosis Transmembrane Regulator (CFTR) gen, gelegen op chromosoom 7. De
meest voorkomende afwijking in het CFTR gen is de deltaF508 verandering en
ongeveer 60% van de kinderen met CF in het CF-centrum Utrecht heeft deze
verandering op beide chromosomen. Het CFTR-gen is de bouwtekening voor het CFTR
eiwit dat weer werkt als een chloorkanaal in allerlei lichaamscellen. Dit
chloorkanaal is nodig om het slijm dat zich in allerlei organen van ons lichaam
bevindt vloeibaar te houden. Het CFTR chloorkanaal zit in de longen, darmen,
lever en neus maar ook in afweercellen in bloed. Hoewel CF zich in
verschillende organen openbaart worden de morbiditeit en mortaliteit van CF
voornamelijk bepaald door de ernst van de longziekte. CF longziekte wordt
gekenmerkt door chronische bacteriële infecties met specifieke bacteriën zoals
Pseudomonas aeruginosa en Staphylococcus aureus, en een zeer uitgebreide en
hevige inflammatie (ontstekingsreactie), met een massale instroom van
neutrofielen (witte bloedcellen) in de long en verhoogde concentraties van
pro-inflammatoire ontstekingseiwitten zoals interleukine (IL)-8 in
bronchusspoelsel. Deze chronische infectie en inflammatie leiden tot
structurele en functionele longschade, met op termijn benauwdheid en
uiteindelijk zelfs overlijden.
Er bestaat nog veel onduidelijkheid over de oorzaak van de verschillen in
beloop in de tijd tussen verschillende patiënten met eenzelfde erfelijke
verandering in het CFTR gen. Ook is het zo dat de erfelijke verandering niet
altijd goed overeenkomt met wat patiënten aan problemen tegenkomen. We
vermoeden dat de hoeveelheid CFTR eiwit in de cellen van patiënten met
eenzelfde erfelijke verandering verschilt en dat dit grotendeels de verschillen
in beloop van de ziekte CF in de tijd kan verklaren.
De behandeling van CF longziekte is momenteel gericht op het voorkomen van
infecties met behulp van antibiotische behandeling oraal, via het infuus of via
verneveling. Daarnaast kunnen CF patiënten baat hebben bij middelen die de
inflammatoire reactie kunnen remmen zoals prednison en ibuprofen. Dit zijn
echter middelen met bijwerkingen en worden niet standaard gebruikt. Nieuwe
therapieën die momenteel ontwikkeld worden richten zich op het onderliggende
probleem namelijk het afwijkende en niet goed werkende CFTR eiwit. De eerste
onderzoeken naar het effect van deze nieuwe medicijnen bij CF patiënten zijn
net van start gegaan. Het kunnen meten van de hoeveelheid CFTR eiwit in cellen
van CF patiënten is een belangrijke maat voor effect van deze nieuwe
therapieën.

Er zijn 3 vragen die we graag willen gaan beantwoorden door middel van
onderzoek.

De eerste vraag richt zich op het kunnen meten van CFTR eiwit in neusepitheel
en in bloedcellen. In de toekomst kan CFTR eiwit expressie in cellen van CF
patienten gebruikt worden als effectmaat van nieuwe therapieën die ontwikkeld
worden.

De tweede vraag is of de hoeveelheid CFTR eiwit, gemeten in cellen van CF
patiënten verschillend is tussen patiënten met dezelfde erfelijke afwijking in
het CFTR gen en of deze waarden overeen komen met klinische waarden
(bijvoorbeeld longfunctie, röntgenfoto van de longen), functionele testen die
het chloortransport meten van het CFTR chloorkanaal (zweettest en neus
potentiaal metingen), ontstekingswaarden in bloed en sputum en functietesten
van afweercellen.

De derde vraag is gericht op de relatie tussen CFTR expressie in alveolaire
macrofagen geisoleerd uit BAL en klinische waarden (bijvoorbeeld longfunctie,
röntgenfoto van de longen) en functionele testen die het chloortransport meten
van het CFTR chloorkanaal (zweettest en neus potentiaal metingen) en
ontstekingswaarden in bloed en sputum.

Cross-sectionele observationele studie

Geen extra belasting of risico aangezien het handelingen betreft die onderdeel
zijn van de standaard behandeling van deze kinderen