De toetsing van het onderzoeksprotocol Training van stoornissen in de Emotie, Sociale Cognitie en gedragsregulatie (T-ScEMO) bij patienten met traumatisch hersenletsel en stoornissen in de sociale cognitie. Zie pag. 9 en 10 van het…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Structurele hersenaandoeningen
Synoniemen aandoening
Aandoening
traumatisch hersenletsel; stoornissen in de sociale cognitie
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Een verbetering van sociale cognitievaardigheden op de The Awareness of Social
Inference Test (TASIT, McDonald et al., 2003).
Secundaire uitkomstmaten
Vragen en observatielijsten gericht op sociaal functioneren in het dagelijks
leven (in te vullen door patiënt):
* Balanced Emotional Empathy Scale (BEES, Mehrabian,2000),
* Berkeley Expressivity Questionnaire (BEQ, Gross & John, 1997),
* Brock Adaptive Functioning Questionnaire (BAFQ, Dywan & Segalowitz, 1996),
* Dysexecutive Questionnaire (DEX, Wilson, e.a., 1996),
* Quality of Life after Brain Injury (QOLIBRI, Von Steinbuchel e.a., 2005),
* Self Efficacy for Symptom Management (SEsx, Cicerone, 2008),
* Treatment Goal Attainment (TGA, Spikman et al. 2010),
* Utrechtse Copinglijst (UCL, Schreurs & van de Willige, 1988).
Vragen en observatielijsten gericht op sociaal functioneren in het dagelijks
leven (in te vullen door psycholoog, testleider of proxy ):
* Brock Adaptive Functioning Questionnaire (BAFQ, Dywan & Segalowitz, 1996),
* Dysexecutive Questionnaire (DEX, Wilson, e.a., 1996),
* Rolhervattingslijst (RLL, Spikman et al., 2010),
* Proxy questionnaire (ontwikkeld voor dit onderzoek, 2011).
Tests voor sociale cognitie
* Facial Expression of Emotional Stimuli Test (FEEST (Young e.a., 2002),
* Cartoon Test (Happé e.a. 1999),
* Faux Pas test (Stone e.a., 1998),
* Iowa Gambling Task (IGT, Bechara e.a., 1994).
Overige cognitie:
* Premorbide IQ schatting (Nederlandse Leestest voor Volwassenen, NLV, Schmand
e.a., 1992).
* Executief functioneren (Zoomap, Behavioural Assessment of the Dysexecutive
Syndrome (BADS, Wilson et al, 1996)),
* Aandachtsfuncties:
- Test of Everyday Attention (TEA, Robertson et al,
1994)
- Stroop Kleur Woord test (Stroop, 1935)
- Trailmaking test (TMT, Reitan, 1958)
* Geheugenfuncties:
- 15 woordentest (15 woordentest, Deelman, Brouwer,
van Zomeren en Saan, 1980)
- WAIS Digit Span (WAIS Digit Span, Wechsler Adult
Intelligence Scale-III, Wechsler, 1997)
Achtergrond van het onderzoek
Bij patienten met Traumatisch Hersenletsel (THL) kunnen er door schade aan
orbitofrontale/ventromediale perfrontale hersencircuits stoornissen in de
sociale cognitie ontstaan. Sociale cognitie betreft het vermogen om sociale
informatie (bijvoorbeeld emotionele gezichtsexpressies) goed waar te nemen,
deze informatie te interpreteren door zich te verplaatsen in de ander en
vervolgens het eigen gedrag adequaat af te stemmen op de ander. Stoornissen in
de sociale cognitie manifesteren zich in de vorm van sociaal onaangepast
gedrag, egocentrisch, ontremd of emotioneel vervlakt gedrag. Dergelijk gedrag
heeft ernstige consequenties voor het vermogen van patienten om sociale
relaties met anderen te onderhouden en zich te handhaven in werk en het
maatschappelijk leven. Er is veel evidentie dat deze stoornissen, meer nog dan
fysieke of cognitieve gevolgen van hersenletsel, een negatieve invloed hebben
op de uiteindelijke 'outcome' van patienten. Tot nu toe bestaat er voor deze
ontwrichtende problematiek geen geintegreerde behandeling die alle aspecten van
sociale cognitie aanpakt, geschikt is voor de doelgroep en gericht is op het
uiteindelijk functioneren van de patienten in het dagelijks leven.
Er zijn enkele studies die deelaspecten aanpakken, ontwikkeld voor veelal
neuropsychiatrische patientengroepen. Zelden zijn deze behandelingen
geevalueerd in de vorm van een Randomized Controlled Trial (RCT). We hebben een
behandelprotocol ontwikkeld waarin de 3 deelaspecten van sociale cognitie
(waarneming, begrip van en gedragsregulatie) aan de orde komen, gebaseerd op
succesvolle elementen uit bestaande behandelvormen.
Doel van het onderzoek
De toetsing van het onderzoeksprotocol Training van stoornissen in de Emotie,
Sociale Cognitie en gedragsregulatie (T-ScEMO) bij patienten met traumatisch
hersenletsel en stoornissen in de sociale cognitie. Zie pag. 9 en 10 van het
onderzoeksprotocol.
Onderzoeksopzet
Een RCT studie waarin de effectiviteit van het behandelprotocol sociale
cognitie wordt vergeleken met de behandeling en training van aandachtsfuncties.
Voorafgaand en na de behandelingen worden metingen uitgevoerd. Zie pag. 17 van
het onderzoeksprotocol.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Cognitieve revalidatiebehandeling van stoornissen in de sociale cognitie, dan wel aandachtstraining, gegeven door ervaren neuropsychologen, 2 x per week, 20 sessies van 1 uur per keer.
Inschatting van belasting en risico
De behandeling heeft geen nadelige gevolgen voor de betrokkenen en er zijn geen
risico's aan verbonden. De belasting is gering; deze is vooral mentaal, dat wil
zeggen de training en huiswerkopdrachten zijn intensief en vergt voldoende
motivatie van de patienten. Deze worden echter zorgvuldig begeleid door de
behandelend psycholoog die hierin gespecialiseerd is.
Algemeen / deelnemers
UMCG, Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
NL
Wetenschappers
UMCG, Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1) afwijkende score op de Brock Adaptive Functioning Questionnaire (BAFQ, Dywan & Segalowitz, 1996)
2) afwijkende score op de Facial Expression of Emotion Test (FEEST, Young, 2003) EN/OF
3) orbitofrontale/mediofrontale schade aangetoond met MRI
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Neurodegeneratieve of psychiatrische aandoeningen, een gebrek aan ziekte-inzicht, ernstige cognitieve comorbiditeit die interfereert met het vermogen een behandeling te volgen (globale afasie, neglect, amnestisch symdroom), of er is geen naastbetrokkene die de proxylijsten in kan vullen. Zie verder pag 15 en 16 van het onderzoeksprotocol
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL36391.042.11 |