De effecten van resveratrol op serum apolipoproteïne A-I concentraties in mannen en vrouwen met verlaagde HDL-cholesterol concentraties

Ondanks dat er veel moeite is gedaan om het serum LDL-cholesterolgehalte te
verlagen, is er nog steeds een substantieel risico op hart- en vaatziekten. Een
andere strategie om dit risico te verlagen is het verhogen van het
HDL-cholesterolgehalte (HDL-C). Zowel in vitro als in vivo studies hebben laten
zien dat het verhogen van het HDL-C of apolipoproteine A-I (ApoA-I) gehalte
beschermt tegen hart- en vaatziekten. Ondanks dat zijn er nog geen breed
toepasbare strategieën bedacht om dit gehalte daadwerkelijk te verhogen.
Epidemiologische studies hebben laten zien dat een hogere polyphenol inname is
geassocieerd met een verlaagd risico op hart- en vaatziekten. Resveratrol, een
polyphenol, zou door middel van verschillende potentiële mechanismen een
positief effect kunnen hebben op de vorming van atherosclerotische plaques en
dus op de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. In dieren is aangetoond
dat een dieet verrijkt met resveratrol de vorming van atherosclerotische
plaques onderdrukt. Daarnaast is in dieren aangetoond dat resveratrol de
activiteit van PPAR-alpha kan verhogen. Dit kan leiden tot verhoogde apoA-I en
HDL-C concentraties in het bloed. Deze effecten zijn echter nog niet aangetoond
in humane interventie studies.

Het doel van dit onderzoek is het verkrijgen van inzicht in het potentieel
HDL-cholesterol verhogende effect van resveratrol in mannen en vrouwen met een
verlaagd HDL-C gehalte. Daarnaast wordt de vaatwandfunctie voor- en na inname
van een daily life stressor (in dit geval een cakeje) bekeken.

Dit onderzoek zal worden uitgevoerd in een gerandomiseerd, dubbel-blind,
placebo gecontroleerde cross-over opzet. Elke proefpersoon zal gedurende 2 maal
4 weken zowel de resveratrol- als de placebocapsules slikken.

Nadat de potentiele deelnemers de door ons verstrekte informatiebrochure hebben
doorgelezen, en eventuele onduidelijkheden mondeling zijn opgehelderd, kan men
contact met ons opnemen om deelname te bevestigen en de vooronderzoeken
(screenings) in te plannen. Tijdens deze twee vooronderzoeken wordt de
proefpersoon gevraagd nuchter naar de universiteit te komen, waarna bloed
afgenomen zal worden en lengte, gewicht en bloeddruk worden opgemeten. Het
bloed zal worden gebruikt om het HDL cholesterolgehalte te bepalen. Verder
vragen we de potentiele proefpersonen een algemene en medische vragenlijst in
te vullen. Wanneer de persoon geschikt is om deel te nemen aan het onderzoek
worden afspraken gemaakt voor deelname aan de studie. Gedurende de studie wordt
de proefpersoon op 6 dagen nuchter op de universiteit verwacht.

Aan het begin van de eerste periode van 4 weken wordt 1 keer (34.5 mL)) bloed
afgenomen, waarna de proefpersoon gedurende 4 weken wordt ingedeeld in de
resveratrol- of placebogroep. In beide groepen wordt de proefpersoon gevraagd
twee maal per dag 1 capsule met een glas water in te nemen; tijdens de lunch en
tijdens het avondeten. Aan het einde van deze 4 weken wordt 1 keer alleen bloed
afgenomen (in totaal 34.5 mL), 3 dagen later zal gedurende een ochtend acht
maal bloed worden afgenomen (in totaal 90 mL), er zullen twee echometingen en
twee pulse wave velocitymetingen (PWV) ter bepaling van de vaatelasticiteit
plaatsvinden. Op zo'n ochtend zal eerst een echometing en PWV meting
plaatsvinden, vervolgens zal een intraveneuze canule worden geplaatst, waarna
de eerste bloedafname volgt. Hierna krijgt de proefpersoon een ontbijt in de
vorm van twee cakejes en 300 mL magere melk. Dit zal worden gevolgd door 7
bloedafnames: na 15, 30, 45 , 60, 90, 120, 180 en 240 minuten. Na de laatste
bloedafname wordt de canule verwijderd en vindt nog een echo- en PWV meting
plaats. In week 5 tot en met 8 worden geen metingen gedaan en hoeft de
proefpersoon geen capsules te slikken. Gedurende week 9 tot en met 12 zullen de
proefpersonen weer capsules slikken. Wanneer in de eerste vier weken
resveratrolcapsules zijn geslikt, zullen nu placebocapsules worden geslikt en
vice versa. In week 9 vindt weer een bloedafname (34.5 mL) plaats, 3 dagen
later wordt de ochtend zoals eerder beschreven nog eens herhaald. Naast deze
bepalingen wordt tijdens elk bezoek aan de universiteit het lichaamsgewicht en
de bloeddruk bepaald.

Proefpersonen worden gerandomiseerd ingedeeld in interventiegroepen. Wanneer gedurende week 1 tot en met 4 resveratrolcapsules zijn geslikt, zullen in week 9 tot en met 12 placebocapsules worden geslikt en vice versa. Week 5 tot en met 8 is een wash-out periode, waarin geen capsules worden geslikt. Gedurende de interventieperiodes nemen de proefpersonen zowel tijdens de lunch als het avondeten 1 capsule met een glas water. Resveratrolcapsules bevatten 75 mg resveratrol per stuk, placebocapsules bestaan uit 58 mg cellulose.

Gedurende de studie zullen op 8 dagen bloedafnames plaatsvinden; 2 keer tijdens
het vooronderzoek (2 x 5.5 mL) en gedurende 6 dagen tijdens de daadwerkelijke
studie. Tijdens de studie zal twee maal 34.5 mL, twee maal 24.5 mL en twee maal
91 mL bloed worden afgenomen. De 91 mL bloed zal gedurende de dag verspreid
over 8 afnames worden afgenomen. Deze afnames zullen worden gedaan met behulp
van een intraveneuze canule. Daarnaast zullen op deze dagen 2 echometingen
worden van de bovenarmslagader en twee PWV metingen worden gedaan. Aan het eind
van beide interventieperiodes zal een netvliesfoto worden gemaakt. De totale
tijdsinvestering bedraagt ongeveer 980 minuten per persoon, verdeeld over 13
weken.
Bloedafnames kunnen soms leiden tot een kleine zwelling onder de huid of een
blauwe plek, al zullen de risico's klein zijn, omdat de afnames door ervaren
personen. Ook bloedafname via een infuus kan een blauwe plek of zwelling
veroorzaken. Bovendien kan wat ongemak ervaren worden gedurende de vier uren
dat het infuus in de arm aanwezig is.
Voor het maken van de netvliesfoto wordt 1 oog gedruppeld. Hierdoor is het af
te raden binnen 3 uur na het druppelen zelfstandig auto te rijden. Tijdens de
echometing wordt de bloedtoevoer naar de hand 5 minuten onderbroken, wat tot
een tintelend gevoel in de onderarm kan leiden.
Voor zover bij het onderzoeksteam bekend is, zijn er geen nadelige effecten of
bijwerkingen aan het slikken van resveratrolcapsules verbonden. Resveratrol is
een stof die van nature voorkomt in druiven en wijn.