hypopituitarisme bij patienten na subarachnoidale bloeding: screening en behandeling

Spontaan subarachnoidale bloeding(SAB) heeft een incidentie van 6/100.000/jaar.
De mortaliteit van een SAB is ongeveer 50%. Patienten die een SAB overleven
ondervinden in hoge mate belemmering in het functioneren door o.a.
vermoeidheidsklachten, een verminderde mobiliteit en verminderde motivatie. De
oorzaak van het veminderde functioneren in het dagelijks leven is bij patienten
met SAB vaak onveklaard. Het klachtenpatroon komt echter sterk overeen met de
klachen van patienten met hypofyse disfunctie. Recente studies hebben
aangetoond dat verminderd hypofyse functie voorkomt bij 20-50% van de patienten
met een SAB. Vijftien-20% van hen hebben een groeihormoon defecientie. De
neuroendocriene functiestoornissen kunnen het gevolg zijn van schade aan de
hypothalamus-hypofyse as. Deze kan zijn beschadigd door de bloeding zelf, door
verhoogde intracraniele druk, door een toxisch effect van extravasaal bloed,
door ischemie bij ernstige vaatspasmen of door lokale schade veroorzaakt door
chirurgisch of endovasculair ingrijpen.
Determinanten voor hypothalamus-hypofyse dysfunctie na SAB zijn vooralsnog
onbekend. Het effect van hormoonsubstitutie bij SAB patienten met
hypothalame-hypofyse dysfunctie op het functioneren is evenmin bekend.

Controle meting gezonde proefpersonen
Normwaarden passend bij de patient populatie betreffende de cardiorespiratoire
fitheid, spierkracht en het activiteiten patroon zijn niet voorhanden. Deze
normwaarden zijn echter nodig om de gevonden resultaten te interpreteren en de
gevolgen van SAB op het fysiek functioneren te evalueren. Deze kennis kan
gebruikt worden om het huidige behandelprogramma na SAB te optimaliseren en zo
de klachten na SAB te reduceren.

Voorafgaand aan het onderzoek zullen de gezonde controle personen lichamelijk
worden onderzocht en vullen zij een sport medische vragenlijst in om te bepalen
of ze een maximale inspanning mogen leveren. Ook wordt er een meting gedaan met
de AGE-reader, welke mogelijk verdere informatie geeft over de gezondheid van
de persoon.

1) Vaststellen van de incidentie van hypopituitarisme bij patienten met een SAB.
2) Identificatie van determinanten van hypopituitarisme na SAB.
3) Vast stellen van de waarde van Ghrelin test als diagnosticum voor
groeihormoon defecientie kort na een SAB.
4) Onderzoek naar het effect van hypopituitarisme op lichamelijke fitheid,
activiteiten patroon en cognitief functioneren.
5) Vast stellen van het effect van hormoon substitutie op lichamelijke fitheid,
moeheid en kwaliteit van leven.

6) Evalueren van de lichamelijke fitheid (cardiorespiratoire and
neuromusculaire fitheid), het activiteiten patroon en de vermoeidheid na SAB.

Prospectief klinisch cohort onderzoek.

Het onderzoek bestaat uit 7 poliklinische bezoeken bij patienten met hypofyse
dysfunctie en uit 2 bezoeken bij patienten zonder hypofyse dysfunctie in 66
weken, waarbij per bezoek het evalueren van de kwaliteit van leven middels
vragenlijsten en het uitvoeren van labonderzoek plaats zal vinden. Twee
bezoeken (week 24 en week 60) duren langer vanwege uitgebreide vragenlijsten en
uitvoering lichamelijke onderzoek. Deze bezoeken duren ongeveer 3 uur waarbij
het bezoek in week 24 voor patienten met hypofyse dysfunctie en week 60 voor
alle patienten. Er zijn geen risico's verbonden aan het laboratorium-onderzoek
en aan hormoon substitutie die bij deficiente patienten op gebruikelijke wijze
door endocrienologen zal worden ingesteld.

Meting gezonde controle proefpersonen.
Alle testen worden afgenomen in 1 sessie van 2,5 uur in het
bewegingslaboratorium van de afdeling revalidatiegeneeskunde van het Erasmus
MC. De controle personen worden gescreened met behulp van de Par-Q vragenlijst,
er zal een lichamelijk onderzoek worden afgenomen en er zal een sport medische
vragenlijst worden ingevuld om te beoordelen of ze veilig een maximale
inspanning kunnen leveren.