Macroscopische en microscopische veranderingen in een lokaal gevorderde rectumtumor gedurende radiotherapie: analyse met anatomische, functionele en bewegings MRI.

De standaard therapie voor het locaal gevorderd rectumcarcinoom (LARC) is 5
weken neo-adjuvante radiochemotherapie (RCT) gevolgd door radicale chirurgie
6-8 weken nadien. Chirurgie wordt onafhankelijk van de respons op RCT verricht
en gaat gepaard met substantiële morbiditeit. Deze morbiditeit omvat de
noodzaak voor colostomie, fecale incontinentie, urine incontinentie, perineale
pijn en gestoorde darmfunctie en seksualiteit.
Na RCT met Capecitabine, zoals standaard in Nederland, wordt een pathologische
complete respons (pCR) gerapporteerd tussen de 12 en 24%. Deze respons ratio is
dosis dependent. Hoe meer dosis op een tumor gegeven kan worden, hoe beter de
respons. Dosis escalatie is daardoor aantrekkelijk, maar helaas beperkt door
toxiciteit in verband met bestraling van gezonde omliggende organen.
Twee verschillende dosis escalatie strategieën zijn mogelijk, een sequentiële
boost na beëindiging van de bestraling van de electieve velden en een
geïntegreerde boost die gegeven wordt met de bestralingen van het electieve
veld. Veilige dosis escalatie is enkel mogelijk als de omliggende organen
zoveel mogelijk gespaard worden terwijl de volledige tumor in het doelgebied
blijft. Om een boost te geven tijdens therapie is daardoor adaptatie
noodzakelijk aan tumor beweging en tumor regressie tijdens therapie. Voor een
boost direct na radiotherapie informatie is noodzakelijk over tumor regressie
en beweging gedurende de week na RCT.
Ontwikkeling van een veilige dosis escalatie strategie en zo het optimaliseren
van de tumor respons na RCT heeft betrekking op klinische uitkomst en dit kan
tevens belangrijk zijn in de medische besluitvorming. Enkele retrospectieve
studies vergeleken klinische uitkomsten tussen patiënten met klinische complete
respons (cCR) zonder operatie met patiënten met pCT na operatie. De
vergelijkbare resultaten tussen beide groepen die gevonden werden in de studies
geven de mogelijkheid aan om patiënten met een goede klinische respons te
behandelen met RCT alleen. Deze strategie is interessant, maar helaas
controversieel door de gekende dissociatie tussen klinische en pathologische
respons.
Om patiënten met goede respons na RCT te onderscheiden van patiënten met een
slechte respons is een betrouwbare methode nodig. Anatomische MRI is een goede
accurate methode voor stadiëring van LARC, maar heeft een lage accuriteit na
RCT, omdat er moeilijk onderscheid gemaakt kan worden tussen fibrose en vitale
tumor. Functionele MRI laat op dit punt veelbelovende resultaten zien, omdat
het de functie van weefsels en hun microanatomie toont. Functionele MRI zou
daardoor een betrouwbaardere methode kunnen zijn voor klinische respons
evaluatie.
Met de combinatie van informatie over tumor regressie en beweging gedurende
therapie en betrouwbare respons evaluatie wordt een eerste stap gezet naar
veilige dosis escalatie met een betere respons na RCT en de mogelijkheid voor
individuele combinatiebehandeling in de heterogene groep van LARC.

Het doel van deze studie is tweeledig:
- Evaluatie van tumor beweging en regressie gedurende en kort na lang schema
pre-operatieve radiochemotherapie voor lokaal gevorderd rectumcarcinoom om een
geïntegreerde of sequentiële dosis escalatie strategie te ontwikkelen voor
rectum kanker;
- Evaluatie van de mogelijkheid om herhaalde functionele MRI tijdens
neo-adjuvante therapie te gebruiken voor het voorspellen van de pathologische
respons na chirurgie.
Met de combinatie van de twee bovenstaande doelen kan een veilige dosis
escalatie strategie ontwikkeld worden welke leidt tot een betere respons op
radiochemotherapie waarmee een eerste stap is gezet naar individuele
combinatietherapie voor het lokaal gevorderd rectumcarcinoom.

Prospectieve verkennende studie met wekelijks MRI tijdens lang schema
pre-operatieve radiochemotherapie en één MRI gedurende de tweede week na
radiochemotherapie voor het lokaal gevorderd rectumcarcinoom. Het MRI protocol
bestaat uit anatomische en bewegings MRI voor evaluatie van tumor beweging en
tumor regressie en functionele MRI voor tumor respons evaluatie. De klinisch
geevalueerde tumor respons wordt gecorreleerd met de pathologisch tumor
regressie graad.

Voor de studie zullen patiënten zes extra MRI scans ondergaan. Na goede
screening is de MRI geheel veilig. Vijf scans zullen uitgevoerd worden
gedurende de behandeling en voor één scan, gedurende de tweede week na
radiochemotherapie, vragen wij patiënten een keer extra naar het ziekenhuis te
komen. Voor deze laatste scan zullen patiënten reiskostenvergoeding ontvangen.