De mogelijkheid van Single Fiber Refelctance spectroscopie gedurende endoscopische ultrasound geleide Fine Needle Aspiration in afwijkend weefsel in de pancreas

Alvleesklierkanker is de vierde belangrijkste oorzaak van sterfgevallen door
kanker, wat leidt tot 227.000 doden wereldwijd per jaar. De vijf jaar
overlevingskans is slechts 4%. Ongeveer 1750 nieuwe patiënten werden
gediagnosticeerd met alvleesklierkanker in Nederland in 2006. Late detectie is
de belangrijkste oorzaak voor het lage percentage overleving, gezien
alvleesklierkanker in de meeste gevallen nauwelijks symptomen heeft [1]. Indien
symptomen aanwezig zijn, worden buikpijn, pijn in de middenrug, gewichtsverlies
en geelzucht gerapporteerd [2].

De verkeerde diagnose van de pancreas tumoren kan worden vermeden door
preoperatieve biopten, echografie (US), computertomografie (CT), endoscopische
retrograde cholangiopancreatografie (ERCP), of door endoscopische echogeleide
fijne naald aspiratie (EUS-FNA). In recente literatuur variëren de
sensitiviteit en specificiteit van EUS-FNA sterk, respectivelijk 92% (95% CI =
91-92%, p <0,001) en 96% (95% CI = 93-98%, p = 0.006) [3]. Nadelen van EUS-FNA
zijn de lange periode van ongeveer drie weken tussen behandeling en diagnose en
bovendien moeten veel EUS-FNA procedures herhaald worden, gezien de cytologie
uitslagen vaak niet betrouwbaar genoeg zijn.

Een nieuwe alternatieve methode om alvleeskliertumoren te beoordelen is EUS-FNA
met een ingebouwde optische reflectie fiber, Single Fiber reflectie (SFR)
spectroscopie. SFR kan biologisch relevante parameters extraheren die relevant
zijn voor kankerdiagnose in een zeer klein volume weefsel. Reflectiespectra
verkregen door SFR spectroscopie bevatten informatie over de absorptie en
verstrooiingseigenschappen van verschillend weefsel.

Vergelijkbare procedures zijn uitgevoerd in mammacarcinomen, cerebrale
carcinomen en mediastinale lymfklieren bij longkanker in het Erasmus MC te
Rotterdam. Deze resultaten toonden een significant verminderde
zuurstofverzadiging in tumoren in vergelijking met normaal weefsel. [4, 5] In
de voorgestelde studie zullen we vergelijkbare metingen verrichten in afwijkend
weefsel in de alvleesklier tijdens een EUS-FNA procedure. Om een goed beeld te
krijgen van de verschillen tussen gezond, of normaal, alvleesklier weefsel en
tumorweefsel, zullen we in dezelfde patiënten ook metingen uitvoeren tijdens de
operatie die ze ondergaan voor de alvleesklierafwijking.


Referenties
1. Vincent, A., et al., Pancreatic cancer. The Lancet. 378(9791): p. 607-620
2. Petersen, G.M., et al., Pancreatic Cancer Genetic Epidemiology Consortium.
Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention, 2006. 15(4): p. 704-710
3. Chen, J., et al., Diagnostic accuracy of endoscopic ultrasound-guided
fine-needle aspiration for solid pancreatic lesion: a systematic review. J
Cancer Res Clin Oncol, 2012. 138(9): p. 1433-41
4. Kanick SC, v.d.L.C., Aerts JG, Hoogsteden HC, Kascáková S, Sterenborg HJ,
Amelink A, Integration of single-fiber reflectance spectroscopy into
ultrasound-guided endoscopic lung cancer staging of mediastinal lymph nodes. J
Biomed Opt, 2010. 15(1)
5. Kanick SC, v.d.L.C., Djamin RS, Janssens AM, Hoogsteden HC, Sterenborg HJ,
Amelink A, Aerts JG, Characterization of mediastinal lymph node physiology in
vivo by optical spectroscopy during endoscopic ultrasound-guided fine needle
aspiration. J Thorac Oncol, 2010. 5(7): p.981-7

Primaire doel:
Evaluatie van de mogelijkheid om SFR spectroscopie te incorporeren in de
EUS-FNA procedure om onderscheid te maken tussen benigne en maligne
alvleesklier weefsel.

Secundaire doel:
De golflengte afhankelijke verschillen in optische eigenschappen van benigne en
maligne alvleesklier weefsel meten.

Feasibility studie

De patiënt loopt bij deelname aan dit onderzoek geen extra risico's naast de
standaard risico's van een EUS-FNA procedure. De lasten en risico's verbonden
aan deelname zijn minimaal; optische metingen worden uitgevoerd met steriele
optische vezels. Metingen worden slechts verricht in weefsel dat wordt
verwijderd middels cytologie. Het onderzoek duurt door deze metingen 10 minuten
langer. Voor de metingen tijdens de operatie geldt hetzelfde. Metingen worden
alleen verricht in weefsel dat chirurgisch zal worden weggehaald. De metingen
worden onder echogeleiding uitgevoerd, en zullen ook maximaal 10 minuten langer
duren. De patiënt zal verder geen profijt hebben van deze studie.