Bekkenbodemfysiotherapie voor de behandeling van alle anale fissuren; een multi-centre randomized controlled trial

Anale fissuren, zowel acuut als chronisch zijn sterk symptomatisch door de
pijnklachten die zij tijdens en na defecatie veroorzaken. Deze fissuren blijven
in stand door een slechte doorbloeding van de wond, doordat de interne sfincter
te strak gespannen is. Behandeling is er dan ook op gericht om deze
strakgespannen sfincter meer te laten ontspannen.

Bestaande behandeling behelst medicamenteuze opties die een genezinspercentage
hebben van ongeveer 50%, en een recidiefkans van 50%, en chirurgische methodes.
Van de chirurgische methodes bestaat er de mogelijkheid van het geven van
botulinum toxin injecties, met in de literatuur wisselend succes (genezing van
25% - 75%).
Van alle behandelingen biedt de laterale interne sphinctertomie (LIS) de beste
genezinskans, maar de procedure heeft een risico van 5% op blijvende fecale
incontinentie. Dat is ook de reden dat een LIS procedure in ons ziekenhuis
liever niet wordt toegepast.

Gezien deze matige genezingspercentages en kans op fecale incontinentie bij LIS
willen wij een nieuwe interventie onderzoeken, namelijk
bekkenbodemfysiotherapie, voor het verbeteren van de pijnklachten alsook de
genezing van een anale fissuur.

Wij verwachten dat deze bekkenbodemfysiotherapie succesvol zal zijn, omdat
patiënten leren om de bekkenbodemspieren te ontspannen, zodat op die manier de
doorbloeding verbeterd wordt en de defecatie niet pijnlijk.

Relevantie: bekkenbodemfysiotherapie in het kader van anale fissuren is nog
niet eerder in de internationale literatuur beschreven.

De effectiviteit van bekkenbodemfysiotherapie op de pijnklachten en de genezing
van anale fissuren aantonen en de kans op recidief verkleinen.

Multicentre, gestratificeerde block-randomisatie, niet-geblindeerde, parellele
groepen studie.

Bekkenbodemfysiotherapie is de interventie. De volledige behandeling bestaat uit 3 sessies, elke week 1. Elke sessie duurt ongeveer 30 minuten. In de eerste sessie krijgen patiënten algemene uitleg over de bekkenbodem en diens normale functioneren. Door middel van anamnese en lichamelijk onderzoek wordt de bekkenbodemspieren van patienten in kaart gebracht. De behandeling is gestoeld op relaxatieoefeningen om zo meer controle te krijgen over de bekkenbodemspieren en uiteindelijk met het doel om ze te leren ontspannen.

De belasting van deelname zijn extra poliklinische bezoeken. Voor acute anale
fissuren krijgen deelnemers 3 poliklinische afspraken, de eerste voor diagnose
en de andere twee voor controleafspraken.
Voor chronische anale fissuren krijgen deelnemers 4 poliklinische afspraken, de
eerste voor diagnose, de tweede voor fissurectomie en botox injecties en de
andere twee voor controleafspraken. Vergeleken met de standaardbehandeling
betekent dit een extra poliklinische controle.

Gedurende de poliklinische bezoeken worden de klachten geevalueerd en wordt
lichamelijk onderzoek verricht. Dit lichamelijk onderzoek bestaat voornamelijk
uit inspectie van de anus.

Deelnemers worden gevraagd om thuis een pijnscore lijst bij te houden. Dit
duurt per meting ongeveer een minuut. Meetmomenten zijn: baseline en na start
van de behandeling op dag 1, 2, 3, 7 en na 2, 4, 8 en 12 weken.

In de 9e week na het starten van de behandeling volgt de eerste poliklinische
controleafspraak, in de 13e week na het starten van de behandeling volgt de
laatste poliklinische controleafspraak.

Op de polikliniekafspraak na 8 weken krijgen patiënten een korte vragenlijst
hoe zij de bekkenbodemfysiotherapie vonden. Dit invullen duurt slechts 5
minuten.

De belasting van bekkenbodemfysiotherapie is een wekelijkse behandeling die
bestaat uit 3 behandelingen. Elke behandeling duurt ongeveer 30 minuten.
Deelnemers worden gevraagd over de aard van hun klachten en hun bekkenbodem
wordt in kaart gebracht. Zij krijgen relaxatieoefeningen aangeleerd.
Bekkenbodemfysiotherapie wordt gegeven door ervaren en gecertificeerde
bekkenbodemfysiotherapeuten. Er zijn geen risico's bekend van het volgen van
bekkenbodemfysiotherapie. De bekkenbodemfysiotherapier is in het kader van dit
onderzoek voor de deelnemers kostenloos.