De ontwikkeling van kinderen in pleegzorg

In Nederland zitten er op dit moment ca. 20.000 kinderen in pleegzorg (Van
Oijen, 2010). Uit eerder onderzoek is bekend dat - wanneer ouders niet meer
voor hun kinderen kunnen zorgen - pleegzorg een beter alternatief is dan
residentiële zorg (Roy, Rutter, & Pickles, 2000). Ondanks dit is een kind in
pleegzorg plaatsen vaak een moeilijk beslissing en legt de pleegzorgplaatsing
een zware druk op zowel pleegouders en pleegkinderen. Veel pleegkinderen
vertonen reeds bij aanvang van de plaatsing internaliserend of externaliserend
probleemgedrag en dit probleemgedrag lijkt niet altijd te verminderen gedurende
hun pleegzorgplaatsing (Chamberlain et al., 2006). Dit betekent niet dat de
ontwikkeling van pleegkinderen altijd problematisch verloopt. De ontwikkeling
van kinderen in pleegzorg is afhankelijk van factoren die gerelateerd zijn aan
het pleegkind, de (pleeg)ouders en de omgeving. Aangezien het op dit moment
niet bekend is welke factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van
pleegkinderen, is het doel van deze studie om daar meer inzicht in te krijgen.
Met deze kennis kan beter inzicht verkregen worden in welke pleegkinderen zich
positief ontwikkelen, en welke pleegkinderen extra hulp nodig hebben. Daarnaast
geldt dat de uitkomsten van dit onderzoek een handvat kunnen bieden aan de
pleegzorginstellingen voor het vinden van een (nog) betere match tussen
pleegkind en pleegouders.

Het doel van dit onderzoek is het nagaan welke factoren belangrijk zijn voor
een positieve ontwikkeling van pleegkinderen en een succesvolle
pleegzorgplaatsing.

Longitudinaal design

Om onderzoek te doen naar de ontwikkeling van kinderen in pleegzorg, willen we
pleegkinderen die nieuw in een pleeggezin zijn geplaatst gedurende ca. 1 jaar
gaan volgen in hun ontwikkeling. Gedurende deze 12 maanden, zal er 1
beginmeting plaatsvinden (op 3 maanden) en twee vervolgmetingen (met
tussenpozen van 5-6 maanden). Gedurende deze drie meetmomenten zal dezelfde
procedure plaatsvinden. De HOME (een interview) zal worden afgenomen met de
ouders, alsook de CBCL, de NOSI-K en de APQ (vragenlijsten). Aan de
pleegkinderen ouder dan 8 jaar wordt gevraagd of zij de CBSK (vragenlijst)
willen invullen. Tevens wordt aan alle pleegkinderen gevraagd een testje met de
onderzoeker te doen (de PPVT-III-NL). De pleegouder-pleegkind interactie wordt
in kaart gebracht door een klein stukje interactie te filmen en te analyseren
aan de hand van 'State Space Grids' (SSGs). Daarnaast wordt aan de leerkracht
gevraagd of zij de TRF (vragenlijst) willen invullen en of zij informatie
willen geven over het schools functioneren (cijfermatig) van het kind.
De verzameling van het wangslijm/speeksel voor het bepalen van de differentiële
ontvankelijkheid vindt eenmaal plaats. Deze informatie moet nieuw verzameld
worden aangezien deze informatie nog niet eerder verzameld is.

Alhoewel deze studie de ontwikkeling van kinderen in pleegzorg betreft, is
getracht om zo veel mogelijk informatie hieromtrent te verkrijgen bij andere
bronnen (zoals de pleegouders en de leerkracht). Ondanks dit, zal er een kleine
inspanning van de pleegkinderen gevraagd worden voor die informatie die niet op
een andere manier dan via het kind verkregen kan worden. Gedurende het
huisbezoek zal de onderzoeker zich ca. 5-15 minuten tot het pleegkind richten.
Mocht het kind aangeven dat dit te veel is of tussentijds te willen stoppen,
dan wordt hier uiteraard gehoor aan gegeven.