Stress Reactiviteit en Sociale Acties: Een exploratief longitudinaal onderzoek naar de controle van sociaal-emotioneel gedrag

Controle over sociaal-emotioneel gedrag is essentieel voor ons dagelijks
functioneren. Echter, in stressvolle situaties kan deze controle falen en
vallen we terug op onze automatische, defensieve stressreacties. Chronische
verstoringen van deze sociaal-emotionele controle is terug te zien in angst -en
agressie-gerelateerde aandoeningen, die vaak resistent zijn tegen de huidige
therapeutische methoden (Carver & White , 1994; . Chronis - Tuscano et al. ,
2009). Deze aandoeningen zijn van grote invloed op het maatschappelijke
functioneren van een individu, maar ook op de samenleving als geheel
(bijvoorbeeld door verhoogde gezondheidskosten).

De late adolescentie vormt een kritieke overgangsfase van de kindertijd naar
volle volwassenheid. Gedurende deze tijd vindt een groot aantal veranderingen
plaats, zowel op neuro-endocrien als op sociale niveau (Blakemore , 2010). Met
name de leeftijd van17 jaar vormt een kritieke periode waarin adolescenten zich
voorbereiden op de overgang naar volwassenheid en het innemen van nieuwe
maatschappelijke rollen. Op deze leeftijd worden nieuwe eisen gesteld aan het
individu, dat zich snel moet aanpassen aan nieuwe sociale, seksuele en
intellectuele uitdagingen ( Romeo , 2010 , Spear , 2010 ). Omdat deze leeftijd
gekenmerkt wordt door het grootste risico op het ontwikkelen van sociale
stoornissen (Kessler , 2005), is het essentieel om de mechanismen te
onderzoeken die ten grondslag liggen aan de controle over sociaal-emotioneel en
stress-gerelateerd gedrag.

Vorige neuroimaging studies hebben aangetoond dat de adolescentie (leeftijd
14-17 in specifiek) een kritische overgang is waarin de sociaal-emotionele
controle verschuift van subcorticale naar corticale controle. Echter, deze
overgang is nooit onderzocht in relatie tot het omgaan met stress, sociaal-
affectieve symptomen en sociale actie. De Nijmeegse Longitudinale Studie over
Infant and Child Development ( NLS ) biedt een unieke mogelijkheid om deze
overgang en de impact ervan op het omgaan met stress, symptomen , en
sociaal-affectieve besluitvorming en gedrag te bestuderen. In het huidige
onderzoek beogen we dan ook deze aspecten van sociaal-emotionele controle te
bestuderen.

Ter bevordering van het ontwikkelen van meer effectieve preventieve of
therapeutische interventies, is het cruciaal om de ontwikkeling en controle van
socio-emotioneel gedrag te onderzoeken gedurende een periode die bijzonder
gevoelig is voor zowel externe als interne invloeden. Er is weinig bekend over
de ontwikkeling van de sociaal-affectieve stoornissen en de onderliggende
(vroege) mechanismen van deze associaties. Het huidige project is ontworpen om
meer inzicht te krijgen in deze kwesties. Dit onderzoek vormt de 9e meting van
de Nijmeegse Longitudinale Studie, die theoretisch relevante voorspellers van
de individuele, sociale en emotionele ervaringen vanaf de babytijd volgt. De
adolescenten worden vanaf Mei 2014 17 jaar. Het longitudinale karakter van de
NLS biedt tevens de unieke mogelijkheid om de neurale ontwikkelingsprocessen,
die specifiek plaatsvinden tijdens de adolescentie te vergelijken met metingen
van dezelfde personen op een vroegere leeftijd (14 jaar). Dit stelt ons in
staat om neurale en gedragsmatige veranderingen te bestuderen in een kritieke
overgangsfase van de kindtijd naar de volwassenheid.

Het primaire doel van deze studie is om de neuro-endocriene ontwikkeling van
sociaal-emotionele controle met betrekking tot automatische en defensieve
stress-reacties te onderzoeken. We willen bestuderen hoe deze neuro-endocriene
ontwikkeling samenhangt met de ontwikkeling van sociaal-interactief gedrag van
de adolescentie naar de jonge volwassenheid. Daarom, zullen de deelnemers van
de Nijmegen Longitudinale Studie, gemiddeld 17 jaar, gevraagd worden om een set
van taken uit te voeren, die zij op de leeftijd van 14 jaar ook al hebben
uitgevoerd (door CMO NL34758.091.10 / CMO 2010/420 goedgekeurd). Een tweede
doel van de studie is om individuele verschillen in de sociaal-emotionele
controle en de stressreactiviteit te relateren aan: 1) verschillende maten van
sociaal functioneren (sociale communicatie, besluitvorming, agressieve en
angstige neigingen) eveneens gemeten op de leeftijd 17 jaar; en 2) aan eerdere
relevant maten van de NLS, verkregen van de vroege kinderjaren tot de
adolescentie.

Dit is een opeenvolgende meetronde van een lopende longitudinale project.
Deelnemers binnen de Nijmeegse Longitudinale Studie (NLS) zullen gevraagd
worden om verschillende gedragstaken (stressreactiviteit, risicovolle
besluitvorming en sociale communicatie) uit te voeren. Daarnaast zal hun
hersenactiviteit tijdens de uitvoering van twee taken (socio-emotionele
controle van approach-avoidance tendenties en stress reactiviteit) gemeten
worden met behulp van functionele magnetische resonantie beeldvorming (fMRI).

Deelname aan deze (f)MRI studie is van verwaarloosbaar risico met een minimale
belasting voor de deelnemers. Voordat deelnemers definitief kunnen deelnemen
aan het MRI onderzoek zullen ze gevraagd worden om een MRI-vragenlijst (m.b.t.
MRI contra-indicatie en claustrofobie) in te vullen, die bepaald of het
individu kan deelnemen aan het MRI onderzoek. Hoewel er geen directe voordelen
verbonden zijn aan deelname aan dit onderzoek, zijn er grotere
maatschappelijke baten die kunnen voortkomen uit de mogelijke kennis verkregen
door deze studie. De kennis over de normale ontwikkeling is van cruciaal belang
in het begrijpen van gevallen van abnormale ontwikkeling om uiteindelijk meer
effectieve preventieve of therapeutische interventies te ontwikkelen.