ISA: evaluatie van geïnstrumenteerde spasticiteit meting in kinderen en volwassenen met een spastische parese

Spasticiteit is een klinisch fenomeen dat frequent aanwezig is bij patiënten
met een neurologische aandoening, zoals cerebrale parese (CP), multiple
sclerose (MS) en cerebro vasculair accident (CVA, hersenbloeding/infarct). Het
wordt gedefinieerd als een snelheidsafhankelijke hyper-rekreflex en draagt bij
aan overmatige weerstand (hyper-resistance) die een clinicus voelt tijdens
lichamelijk onderzoek (i.e. een passieve langzame rek en een passieve snelle
rek van een spier).
Voor de klinische praktijk zijn verschillende testen ontwikkeld voor
lichamelijk onderzoek bij spasticiteit. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het
passief oprekken van spieren (de clinicus maakt de beweging, de patiënt doet
zelf niets) op verschillende snelheden voor het bepalen van de 'catch'-hoek,
gedefinieerd als de hoek waarbij een plotselinge weerstand ontstaat tijdens
snel bewegen.
Bij deze testen is het echter moeilijk een onderscheid te maken tussen
spasticiteit en andere oorzaken van overmatige weerstand tijdens het
lichamelijk onderzoek. Bovendien missen deze tests enige standaardisatie,
kwantificatie en objectivering.
Wij hebben daarom een meetinstrument ontwikkeld voor precieze kwantificatie van
de weerstand (hyper-resistance) en de achterliggende oorzaken (niet-neuraal en
neuraal). Dit ISA-meetinstrument is toepasbaar in de klinische praktijk, en
gebaseerd op internationaal-geaccepteerde klinische protocollen. ISA staat voor
'instrumented spasticity assessment', geinstrumenteerde spasticiteits meting,
en meet gewrichtshoek, hoeksnelheid, spieractiviteit (EMG) en kracht.
Voordat het wordt toegepast in de klinische praktijk, moeten de klinimetrische
eigenschappen van ISA getest worden m.b.t. intra- en inter-gebruiker
betrouwbaarheid, meet nauwkeurigheid en precisie en validiteit. Daarnaast moet
het gebruiksgemak en de patiëntvriendelijkheid getest worden.

De primaire doelen van deze studie zijn
(a) het evalueren van betrouwbaarheid en precisie van ISA, geïnstrumenteerde
spasticiteitsmeting bij kinderen met cerebrale parese en bij volwassenen met
spastische parese (MS en CVA patiënten); en
(b) het valideren van ISA in deze patiëntengroepen door een vergelijking met de
huidige klinische standaard (Spasticiteit Test (SPAT), spiertonus en Ashworth
(alleen volwassenen)).
De secundaire doelen van deze studie zijn
(c) het evalueren van de gebruiksvriendelijkheid van het ISA instrument in de
dagelijkse klinische praktijk voor de uitvoerend clinicus/beoordelaar en
(d) de patiëntvriendelijkheid van ISA.

Observationele studie met een intra-/inter-beoordelaars design, met 2
beoordelaars

De belasting en risico's voor de deelnemers aan deze studie zijn minimaal.
ISA kan bijdragen aan het optimaliseren van de klinische besluitvorming van
spasticiteitsbehandeling, in relatie tot de etiologie van spasticiteit, zoals
doses-effectieve medicatie voor spasticiteitsreductie.
De deelnemers aan de studie hebben niet een direct voordeel aan het deelnemen
aan de studie. Het doel is namelijk om eerst de klinimetrische eigenschappen
van het ISA instrument te evalueren (e.g. betrouwbaarheid en validiteit). Er
wordt geen interventie toegepast gebaseerd op uitkomsten van ISA.
De metingen zijn niet-invasief en bovendien passief, de patient kan volledig
ontspannen. Er zal voldoende rust worden ingelast tijdens de metingen om
vermoeidheid tegen te gaan.
Het ISA instrument dat wordt gebruikt om de uitkomsten van de metingen te
registreren is specifiek ontworpen voor kinderen en ook toepasbaar bij
volwassenen. Uit eerder onderzoek met spasticiteitstesten en een voorloper van
het ISA instrument bij kinderen is in de praktijk gebleken dat dit geen grote
risico's met zich mee brengt.
Tijdens het uitvoeren van testen kunnen een oncomfortabel gevoel, pijn en
vermoeidheid optreden. Door de manier waarop getest wordt is de kans dit
optreedt gering (passieve meting). Met vermoeidheid wordt rekening gehouden
door het inlassen van voldoende pauzes tussen de metingen. Er kan mogelijk
huidirritatie optreden door het gebruikt van bandjes om de sensoren te
bevestigen of de EMG plakkers, echter wordt hiervoor huidvriendelijk materiaal
gebruikt.
Na afloop van de metingen kan een lichte, tijdelijke toename van oncomfortabel
gevoel of pijn in de spieren optreden door de spier rek. Dit heeft geen effect
op de mate van schade.
Patiënten kunnen met de meting stoppen op ieder moment, zonder opgave van reden
en zonder verdere consequenties.