Panelstudie Ultrafijn Stof Schiphol

Onderzoek van TNO, RIVM en ECN heeft laten zien dat luchtverontreiniging
afkomstig van de luchthaven zich over een regio van enkele kilometers
verspreidt. Het gaat daarbij vooral om heel fijne stofdeeltjes: Ultra Fijn
Stof, afgekort UFS. UFS kan diep in de longen doordringen. Er is nog maar
weinig onderzoek gedaan naar de invloed van UFS in de buitenlucht op de
gezondheid en vrijwel niet naar UFS van vliegverkeer. In de buitenlucht zijn
vooral wegverkeer en industrie andere belangrijke bronnen van UFS. UFS van
wegverkeer en van vliegtuigen verschillen van elkaar in samenstelling. Vanwege
het gebrek aan kennis over UFS en gezondheid is door het Ministerie van
Infrastructuur en Milieu aan het RIVM opdracht gegeven om de
gezondheidseffecten van UFS in de regio Schiphol te onderzoeken. In het totale
pakket van onderzoeken wordt zowel naar korte termijn als lange termijn
effecten op de gezondheid gekeken. Dit deelonderzoek zal kennis opleveren over
de korte termijn effecten van het inademen van UFS op de gezondheid van de
luchtwegen. In dit onderzoek willen we dit effect bestuderen in kinderen.
Kinderen vormen een gevoelige groep onder meer omdat ze gemiddeld meer actief
zijn buiten.

In dit onderzoek willen we bestuderen wat de invloed is van kortdurende
blootstelling aan UFS in de buitenlucht op de luchtwegen van kinderen die in de
buurt van Schiphol wonen. We onderzoeken zowel UFS in het algemeen als UFS van
het vliegverkeer.

De studie is een panelstudie, dat wil zeggen herhaalde waarnemingen van
gezondheid van de luchtwegen bij een groep kinderen. Er zijn twee panels, (A)
een schoolpanel en (B) een astmapanel. Luchtkwaliteit wordt op de scholen
gemeten en met behulp van modellen in het hele gebied berekend.

A. Het schoolpanel bestaat uit 150 kinderen van 2 scholen die aan weerszijden
van de luchthaven liggen zodat afhankelijk van de windrichting óf de éne of de
andere school is blootgesteld aan de verontreiniging afkomstig van de
luchthaven. De kinderen doen wekelijks, voor een periode van 3 maanden,
longfunctietesten op school en een test voor NO in uitademingslucht (een
non-invasieve test op ontstekingsreacties in de luchtwegen). Deze testen worden
door getrainde onderzoekers afgenomen. Dagelijks houden de kinderen
luchtwegklachten bij in een dagboek thuis, en doen zij ook thuis 2 maal daags
een eenvoudige blaastest. Bij de school wordt met meet apparatuur de
luchtkwaliteit gemeten zodat wij de dagelijkse gezondheid en klachten kunnen
relateren aan de gemeten luchtkwaliteit.

B. Het astmapanel bestaat uit 50 kinderen die wonen in de buurt van Schiphol.
Zij doen ook 3 maanden mee. Dagelijks houden de kinderen luchtwegklachten bij
in een dagboek thuis, en doen zij ook thuis 2 keer per dag een eenvoudige
blaastest. Deze groep geeft ons de mogelijkheid om met meer power naar
mogelijke effecten op luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid
te kijken en naar (extra) medicijngebruik.

De studie als geheel duurt ongeveer 9 maanden.

De belasting bestaat voor alle 200 kinderen uit het volhouden van 3 maanden
deelname. Wij zullen bij de contactmomenten een vinger aan de pols houden en
motiveren af en toe met een klein kadootje. Voor het invullen van het dagboekje
(thuis) en het blazen thuis, vragen wij de ouders om ook te helpen. De dingen
die thuis moeten worden uitgevoerd kosten in totaal ongeveer 5 minuten per dag,
het blazen op school kost ongeveer 10 minuten per week. Onze ervaring is dat
kinderen deze belasting goed volhouden. Het blazen zelf is niet bezwaarlijk,
kinderen vinden het juist leuk om te doen. Op de school vragen de uitgebreide
testen iets meer inzet, maar kinderen zijn vaak bereid om hun inzet te laten
zien als dat betekent dat zij voor 10 minuutjes de les mogen verlaten.