Deze studie is bedoelt om het netvlies, de macula en de oogzenuw met Optische Coherentie Tomografie (OCT) te onderzoeken in een cohort van Alzheimer patiënten om zo een neurodegeneratief profiel bij de ziekte van Alzheimer, bestaand uit…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Structurele hersenaandoeningen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
- OCT: dikte van de individuele retinalagen (inclusief de choroidea) in de
maculaire regio en (rondom) de oogzenuw
- PS-OCT: aanwezigheid (en aantal) van amyloid plaques, dikte en
veranderingen in de dubbelbrekendheid van de RNFL
- Angio-OCT: veranderingen in vaatdichtheid rondom de oogzenuw
Secundaire uitkomstmaten
- Het relateren van de hoeveelheid A*-plaques in de retina van Alzheimer
patienten met andere biomarkers voor Alzheimer (zoals atrofie van de
hippocampus, biomarkers in liquor en amyloid PET scan)
- Het vergelijken van de bevindingen van de reguliere OCT met de beschikbare
biomarkers (cognitieve maten, atrofie op de MRI scan, biomarkers in liquor en
amyloid PET scan)
- Het vergelijken van bevindingen van vaatdichtheid rondom de oogzenuw met
bekende markers voor vasculaire afwijkingen (scores op MRI)
Achtergrond van het onderzoek
De diagnose van de ziekte van Alzheimer is gebaseerd op klinische criteria
ondersteund door MRI, PET scan of liquoranalyse. Deze onderzoeken zijn duur
en/of invasief. Het netvlies is embryologisch ontwikkeld uit de hersenen en
deelt veel weefseleigenschappen met de cerebrale cortex. Middels oogheelkundig
onderzoek is de retina gemakkelijk bereikbaar voor diagnostiek. De retina is
dus bij uitstek geschikt als een 'raam naar het brein' en een potentieel
doelwit voor nieuwe diagnostische methoden om de ziekte van Alzheimer vast te
stellen en vervolgen.
Doel van het onderzoek
Deze studie is bedoelt om het netvlies, de macula en de oogzenuw met Optische
Coherentie Tomografie (OCT) te onderzoeken in een cohort van Alzheimer
patiënten om zo een neurodegeneratief profiel bij de ziekte van Alzheimer,
bestaand uit neurodegeneratie, vasculaire afwijkingen en visualisatie van
amyloid-beta (A*) plaques, te identificeren. In aanvulling op de eerdere pilot
studie willen we een groter cohort includeren bestaande uit zowel early-onset
(EOAD) als late-onset (LOAD) Alzheimer patiënten, willen wij trachten A* te
visualiseren middels een polarisatie gevoelige OCT (PS-OCT) en willen we kijken
of er vasculaire veranderingen rondom de oogzenuw zijn door middel van een
angio-OCT. Door het meten van de oogdruk, een Heidelberg Retina Tomograph (HRT)
scan en Frequency Doubling Technology (FDT) willen we glaucoom excluderen; een
belangrijke confounder in de relatie tussen neurodegeneratieve ziekten en
degeneratie van het netvlies.
Onderzoeksopzet
Dit is een observationele cohort studie in vervolg op de pilot "De retina als
een potentieel raam voor de visualisatie van neuropathologie bij de ziekte van
Alzheimer".
Inschatting van belasting en risico
Patiënten zullen 1 extra bezoek aan het ziekenhuis moeten afleggen, naast de
reguliere bezoeken voor de patiëntenzorg in het VUmc Alzheimer Centrum.
Gedurende dit extra bezoek zullen zij druppels met tropicamide 0.5% in beide
ogen krijgen om hun pupil te verwijden. Dit veroorzaakt mogelijk tijdelijk
wazig zicht en milde fotofobie, wat tot enkele uren kan duren. Dit kan het
autorijden beïnvloeden, dus zullen de patiënten worden geadviseerd niet meer
zelf terug te rijden. Ernstige bijwerkingen van tropicamide zijn erg zeldzaam.
De standaard oogheelkundige onderzoeken bevatten reguliere OCT scan, angio-OCT,
FDT en HRT. Zowel deze onderzoeken als het onderzoek met de nieuwe PS-OCT zijn
niet-invasieve optische oogonderzoeken waarbij licht wordt gebruikt om het
achterste deel van het oog te onderzoeken. De gebruikte golflengte en algehele
intensiteit van het licht is ruim onder de veiligheidsvoorschriften en is
onschuldig en zonder risico's.
Algemeen / deelnemers
De Boelelaan 1118
Amsterdam 1081HZ
NL
Wetenschappers
De Boelelaan 1118
Amsterdam 1081HZ
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Patiëntengroep: patiënten met de Ziekte van Alzheimer welke voldoen aan de klinische criteria, een MMSE score van tenminste 17/30 hebben en bewezen amyloid positief zijn door een verlaagd A* in liquor of een positieve amyloid-PET scan
- Gezonde controles: patiënten met subjectieve geheugenklachten die het Alzheimer centrum bezoeken, zonder de diagnose Azheimer of andere neurodegeneratieve afwijkingen, welke bewezen amyloid negatief zijn door een normaal A* in liquor of een negatieve amyloid PET scan.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Patiënten met neuro-oftalmologische aandoeningen die mogelijk interfereren met de OCT data
- Patienten met progressieve dementie, een MMSE lager dan 17/30 en/of wilsonbekwaamheid
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL57669.029.16 |