De Medisch Psychiatrische Unit (MPU) van het Erasmus MC: een gerandomiseerde studie naar effectiviteit en kosten

Veel klinisch opgenomen patiënten in het ziekenhuis hebben psychiatrische
comorbiditeit of gedragsproblemen. On(der)behandelde gedragsproblemen kunnen de
somatische behandeling hinderen en zijn belastend voor mantelzorgers, staf en
medepatiënten. Er is dan sprake van *verstorend gedrag*. Medisch Psychiatrische
Units (MPUs) zijn afdelingen die patiënten met gecombineerd ernstig somatisch-
en psychiatrisch lijden klinisch behandelen. Belangrijke doelen van MPUs zijn
1) het verbeteren van kwaliteit en veiligheid van zorg en 2) doelmatige zorg.
Onderzoek naar de effectiviteit en kosteneffectiviteit van MPUs is schaars,
veelal observationeel van aard en betreft kwantiteit en kwaliteit van het
zorgproces. Onderzoek naar de uitkomsten van de zorg zijn schaars. In het
bijzonder is er geen onderzoek naar een van de primaire doelen van een MPU,
namelijk een afname van *verstorend gedrag*. Het is daarom nog een open vraag
of verstorend gedrag inderdaad effectiever kan worden behandeld op een MPU.

De MPU van het Erasmus MC richt zich op de kortdurende behandeling van
verstorend gedrag bij patiënten die klinisch zijn opgenomen vanwege een ernstig
somatisch probleem. In een gerandomiseerd onderzoek wordt deze MPU vergeleken
met care as usual (CAU): een *consultatief psychiatrisch team* hetzij in
consult, dan wel als medebehandelaar op een somatische verpleegafdeling. Deze
CAU is de huidige behandelvorm voor deze patiënten op het Erasmus MC. De
hypothese is dat *verstorend gedrag* op de MPU effectiever wordt behandeld en
dat daarom het verstorende gedrag in de MPU-conditie eerder en/of meer zal
afnemen dan met CAU.

Het primaire doel is om te onderzoeken of behandeling op de MPU zorgt voor
afname van *verstorend gedrag* ten opzichte van CAU. Secundaire doelen zijn:
het onderzoeken of behandeling op de MPU invloed heeft op de zorgkosten rond
patiënten, kwaliteit van leven, beleving en veiligheid van de geboden zorg
zoals ervaren door patiënten en hun omgeving, belasting van mantelzorgers, de
kwantiteit en kwaliteit van de ingezette interventies door behandelaren ten
aanzien van de gedragsproblemen en de effecten op de somatische en psychische
gezondheid van de patiënten, verstorend gedrag als ervaren door evaluatie onder
verpleegkundig en medisch personeel.

Gefaseerde, gerandomiseerde klinische trial. De randomisatie wordt aangepast
aan de vraag: pas bij het ontstaan van een wachtlijst wordt er gerandomiseerd.
Daarmee wordt de frustratie voorkomen dat patiënten worden afgewezen voor de
MPU terwijl er wel plaats is.

De studieopzet is een gerandomiseerde klinische trial, waarbij opname op de MPU vergeleken wordt met CAU.

Risico*s
Het verplaatsen van patiënten naar de MPU zou toename van de psychiatrische of
gedragsontregeling kunnen veroorzaken, omdat de patiënten verplaatst worden, en
omdat de omgeving minder *normaal* is. Dat is denkbaar, maar ook
onwaarschijnlijk: De MPU is juist ingericht om ontregelingen in goede banen te
leiden. De verwachting is daarom dat dit risico minimaal zal zijn en dat niet
alleen de psychiatrische of gedragssymptomen zullen afnemen ten opzichte van
CAU.
Een tweede risico is dat de patiënten niet de optimale somatische behandeling
ontvangen, omdat ze niet meer op de betreffende somatische afdeling zijn. Ook
dat is denkbaar, maar onwaarschijnlijk: op de MPU is de internist de
hoofdbehandelaar, ongeacht de specialistische behandeling die de patiënt
ondergaat. De verwijzend specialist blijft standaard in medebehandeling en is
dus steeds betrokken. Daarnaast is de MPU juist ingericht om in complexe
somatische zorg te voorzien.
Voordelen
Het is de verwachting dat patiënten, mantelzorgers én medewerkers een grotere
tevredenheid zullen ervaren, omdat de omgeving beter kan inspelen op het
verstorende gedrag. De patiënten zullen zich daarom meer *begrepen voelen* en
kunnen beter behandeld worden.
*