Cognitieve gedragstherapie 'plus' voor kinderen en jongeren met een obsessieve compulsieve stoornis

De obsessieve compulsieve stoornis (OCS) bij kinderen en adolescenten is een
relatief vaak voorkomende, ernstige, invaliderende stoornis. Cognitieve
gedragstherapie (CGT) is de evidence based behandeling van eerste keuze.
Ondanks gunstige effecten zijn er een aantal problemen: De gemiddelde
verbetering is beperkt en er zijn grote individuele verschillen in het effect
van de behandeling; er zijn organisatorische en praktische belemmeringen voor
het verkrijgen van de behandeling; en er zijn te weinig in de behandeling van
OCS gespecialiseerde instellingen en therapeuten. Bovendien zijn er lange
wachtlijsten voor behandeling. Nieuwe technologieën maken het mogelijk de
toegankelijkheid, de gebruikersvriendelijkheid en de effectiviteit van de
traditionele poliklinische CGT te vergroten.

Het onderzoeken van de uitvoerbaarheid, de aantrekkelijkheid en de voorlopige
effectiviteit van een nieuw ontwikkelde vorm van CGT (CGT+) voor kinderen en
adolescenten met een dwangstoornis.

Open trial; pilot study

Cognitieve Gedragstherapie plus (CGT+) is de traditionele poliklinische cognitieve gedragstherapie met toegevoegd rechtstreekse videoconferenties en een smartphone applicatie (app). De app heeft een ondersteunende en motiverende functie, daarnaast wordt onder meer de voortgang van de behandeling gemonitord. Een deel van de behandelafspraken vindt plaats via videoconferenties in plaats van een face-to-face afspraak op de polikliniek. Behalve de gebruikersvriendelijkheid heeft dit als bijkomend voordeel dat onder begeleiding van de therapeut thuis geoefend kan worden, daar waar het probleem zich meestal voordoet. De behandeling bestaat uit 10 face-to-face sessies op de polikliniek en 12 (kortere) webcam sessies vanuit huis (begeleide exposure oefeningen) in een periode van 14 weken. De behandeling mvat psychoeducatie over OCS en de behandeling, registratie van de symptomen, exposure en response preventie (ERP), ondersteunende cognitieve interventies en terugvalpreventie. Ouders worden bij de behandeling betrokken.

Er zijn nauwelijks of geen risico*s verbonden aan de behandeling (CGT+). CGT+
is gebaseerd op de evidence-based behandeling (CGT) voor kinderen en jongeren
met een dwangstoornis. Er worden enkele elementen toegevoegd aan de reguliere
behandeling (app, webcamsessies) met als doel de behandelprincipes intensiever
en meer gefocused toe te kunnen passen, en daarnaast het gebruikersgemak, de
aantrekkelijkheid van de behandeling en de behandelmotivatie bij de deelnemers
te vergroten. Het is dan ook te verwachten dat de behandeling minstens even
effectief zal zijn als de gebruikelijke CGT, met mogelijk extra voordeel voor
de patiënt.
Om de toepasbaarheid, de aantrekkelijkheid en het voorlopige effect van de
behandeling te kunnen onderzoeken wordt aan de deelnemers gevraagd om voor en
na de behandeling extra vragenlijsten in te vullen naast de gebruikelijke
diagnostiek. Dit kan een nadeel zijn van meedoen aan het onderzoek.
Daarnaast bestaat het risico op technische problemen met de app of de sessies
die via de webcam plaatsvinden. In dat geval zal in overleg met de deelnemer
naar een zo goed mogelijke oplossing gezocht worden. Veiligheid wordt zo goed
mogelijk gewaarborgd waarbij gebruik gemaakt wordt van een beveiligde omgeving
en gegevens worden anoniem opgeslagen en verwerkt.