Voeding en ADHD: onderzoek naar biomarkers en naar het werkingsmechanisme van een few-foods dieet bij kinderen met ADHD.

*Attention deficit hyperactivity disorder* (ADHD) is een van de meest
voorkomende gedragsstoornissen in kinderen, die de ontwikkeling van het kind
belemmert. ADHD is een complexe stoornis waarin (epi)genetische en
omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen, echter, tot op heden is de exacte
oorzaak van ADHD nog onbekend. De huidige behandeling bestaat voornamelijk uit
gedragstherapie en medicatie. Er zijn zorgen over de bijwerkingen van medicatie
en er is onduidelijkheid over de langetermijneffecten en de werkzaamheid van
medicatie. Vanwege deze redenen is er belangstelling voor de ontwikkeling van
alternatieve ADHD-behandelingen. Eerder uitgevoerd dubbelblind onderzoek heeft
aangetoond dat een eliminatiedieet zorgt voor een sterke vermindering van
ADHD-symptomen. Het volgen van een eliminatiedieet vereist echter een grote
inspanning van zowel het kind en de ouders, waardoor de toepasbaarheid van het
dieet als behandeling beperkt is. Om deze behandeling gemakkelijker,
effectiever of zelfs overbodig te maken, moeten we achterhalen hoe en bij welke
kinderen het few-foods dieet ADHD-symptomen kan verminderen. We stellen als
hypothese dat het few-foods dieet de hersenfunctie en het gedrag, waaronder
ADHD-symptomen, kan beïnvloeden, en dat het effect van dieet op de hersenen
wordt bewerkstelligd via het complexe communicatienetwerk dat bestaat tussen de
micro-organismen in de darmen (de microbiota), de darmen zelf en de hersenen,
de zogenaamde *microbiota-gut-brain (MGB)*-as.

1) Het identificeren van de potentieel onderliggende mechanisme(n) die ten
grondslag liggen aan verandering in ADHD-symptomen door een few-foods dieet;
2) Het identificeren van biomarkers die de reactie van ADHD-symptomen op een
few-foods dieet kunnen voorspellen.

Een open-label onderzoek met onderzoekers geblindeerd voor veranderingen in
ADHD-symptomen gedurende de monsterverwerking en initiële data analyse.

Na een baselineperiode van twee weken waarin alle studiedeelnemers hun normale dieet volgen, zullen ze een 5 weken few-foods dieet volgen voorafgegaan door een wenperiode van 1 week.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het fewfoods-dieet kan leiden tot
vermindering van ADHD-symptomen. De huidige studie omvat daarom een
therapeutisch actieve interventie. De interventiegroep volgt een 5-weken durend
fewfoods-dieet, dat als belastend kan worden ervaren. Gedurende één week in de
baselineperiode en tijdens het fewfoods-dieet, houden de ouders een dagboek bij
waarin de voedselinname, de dagelijkse activiteiten en het gedrag van het kind
worden genoteerd. Het kind houdt zelf een stoelgangdagboek (frequentie en type)
bij. Als onderdeel van de screening verifieert de kinderarts de ADHD-diagnose
of stelt een onderzoeksdiagnose, en voert een algemeen lichamelijk onderzoek
van het kind uit. Kinderen die in aanmerking komen voor deelname aan de studie
nemen deel aan een fMRI-oefensessie en een intelligentietest (indien deze niet
in het afgelopen jaar is afgenomen). Bij de start en aan het einde van het
fewfoods-dieet ondergaan alle deelnemers een fMRI scan, een kwantitatieve
gedragstest, afname van wangslijm en bloed (15 ml), en verzamelen ze zelf urine
en ontlasting. Vragenlijsten voor het meten van ADHD-symptomen en
comorbiditeiten worden afgenomen bij de ouders. Om de belasting te beperken
door het reizen, kunnen het kind en ouders overnachten in een hotel dichtbij de
WU, mochten ze dit willen. De hotelovernachtingen worden georganiseerd door de
WU. Er is een mogelijkheid dat pathologische bevindingen worden gedaan in de
laboratoriumanalyses en hersenscan of dat genetische defecten worden gevonden
in de genotypering. Tijdens de deelname aan dit onderzoek worden de deelnemers
niet blootgesteld aan andere risico*s.
De studiedeelnemers krijgen zonder kosten een diagnostisch
fewfoods-dieet-onderzoek en een intelligentietest, welke beide niet of
gedeeltelijk wordt vergoed door de zorgverzekering. Reis-, parkeer- en
hotelkosten worden gecompenseerd, de kinderen ontvangen een klein cadeautje na
elke meetsessie en een USB-pen met een foto van hun hersenen na de laatste
hersenscan. Eventuele extra kosten voor de boodschappen die gedaan moeten
worden tijdens het fewfoods-dieet worden niet gecompenseerd.
Het persoonlijk voordeel voor deelname aan de studie is het ontvangen van een
individueel afgestemd fewfoods-dieet-onderzoek, dat mogelijk leidt tot een
vermindering van ADHD-symptomen en vaak ook van comorbide aandoeningen.
Hierdoor kunnen mogelijk de algehele gesteldheid en toekomstperspectieven van
het kind verbeteren. Daarnaast kan het fewfoods-dieet zorgen voor een
vermindering van toekomstig medicatiegebruik. Mocht deze studie leiden tot de
identificatie van biomarkers of nieuwe aangrijpingspunten voor behandeling van
voedselafhankelijk ADHD, dan kan dit resulteren in de ontwikkeling van nieuwe
diagnostische en behandelmethoden voor kinderen met ADHD, waaronder ook voor de
kinderen die deelnemen aan deze studie.